✅ يک شيوه زيستن بر کره زمين اين است که منابع طبيعي بسياري (آب، خاک، نفت، پلاستيک، فلزات و ...) مصرف کنيم، زباله زيادي توليد کرده و هيچ تلاشي براي استفاده مجدد از آنها به خرج ندهيم. اين همان شيوه خطي است که مواد اوليه را بعد از مصرف راهي پسماندگاهها کرده و هر چه بيشتر ما را به نابودي محيطزيست و خودمان نزديک ميکند.
✅ شيوه ديگري نيز هست که بر استفاده هر چه کمتر از منابع طبيعي (به کمک طراحي بهتر)، استفاده مجدد از محصولات (براي مثال به کمک تعمير)، بازيافت و بازچرخاني حداکثري مواد و توليد کمتري ميزان زباله تأکيد دارد. اين شيوه زيستن، مبناي علمي به نام «اقتصاد چرخشي» (Circular Economy) است. علمي که برآمده از اقتصاد محيطزيست است.
✅ هدف اقتصاد چرخشي «تأمين، حفظ و نگهداري کالاها و مواد اوليه توليدي در بيشترين سطح مطلوبيت و بهرهوري بهينه از عاملهاي توليدي با حفظ محيطزيست است.» (ص. 25) چهار مؤلفه کاهش استفاده از منابع طبيعي، استفاده مجدد، بازيافت و بهبود بهرهوري (ص. 27) نقش تعيينکننده دارند.
✅ اقتصاد چرخشي بر اصولي نظير: حذف ضايعات (يعني ضايعات نهاده براي استفاده مجدد خود بنگاه يا ساير بنگاههاست)، استفاده از انرژيهاي تجديدپذير و انواع حلقههاي چرخشي (نظير تعمير و نگهداري طولانيمدت، استفاده مجدد/بازيابي، بازسازي/مرمت، و در نهايت بازيافت) متکي است.
✅ کتاب «اقتصاد چرخشي: مفاهيم پايه، تئوريها و تجربهها» که در سال 1397 توسط سيدحسين سجاديفر، مسعود درخشاني، علياصغر قانع و محمد داودآبادي به فارسي ترجمه شده و شرکت مهندسي آب و فاضلاب کشور آن را منتشر کرده است، ضمن معرفي اصول و نظريههاي اقتصاد چرخشي، تجربههاي ميداني زيادي از مؤسسات مختلف در جهان در زمينه اقتصاد چرخشي را معرفي ميکند.
✅ گزارش مؤسسه مکآرتور نشان ميدهد استقرار اقتصاد چرخشي در يکي از سناريوها سبب 19 تا 23 درصد کاهش هزينههاي فعلي يا معادل 3 تا 3.9 درصد توليد ناخالص داخلي اتحاديه در سال 2010 ميشود. ارزش استقرار اين نوع اقتصاد براي کالاهاي پرمصرف جهاني نيز معادل 700 ميليارد دلار يا 1.1 درصد توليد ناخالص داخلي جهان در سال 2010 برآورد شده است. (ص. 89)
✅ فصول هشتم تا دوازدهم اين کتاب به تجربه اقتصاد چرخشي در اتحاديه اروپا، فرانسه، آلمان، ژاپن و چين اختصاص دارد. مديريت زباله، فاضلابهاي شهري، پسماند مواد غذايي، اشتغال در اقتصاد چرخشي،توليد بيوگاز، توليد برق در تصفيهخانههاي آب، و چالشهاي استقرار اقتصاد چرخشي از جمله مطالب بسيار مهم و جذابي است که براي علاقمندان به توسعه پايدار، فعالان محيطزيست، خوانندگان و متخصصان اقتصاد محيطزيست و مديران اقتصادي بسيار مفيد خواهد بود.
✅ شرايط نامناسب محيطزيست ايران و ظرفيتهاي اشتغالزايي، کاهش هزينهها و اثرات کلان اقتصاد چرخشي، توجه به آنرا مهم ميسازد.
منبع: کانال تلگرامی دکتر فاضلی