ویلیامسون با توجه عمیق نظری به هم‌ارزی‌ها و تفاوت‌ها بین تصمیم‌سازی بازاری و غیربازاری، مدیریت و ارائه‌ی خدمات، در مباحث دهه‌ی 1980 و 1990 پیرامون مرزهای بین بخش‌های خصوصی و دولتی تأثیرگذار بوده است. اين اقتصاددان نهادگرا عمدهي تحليلهاي خود را بر هزينه مبادله (transaction cost) بنا ميكند. از نظر وي اقتصاد هزينه مبادله، تلاشي است براي فهم بهتر سازمانهای پيچيده اقتصادی، توسط ترکیب منتخبهای حقوق، علم اقتصاد و نظریه سازمان. برخلاف اقتصاد نئوكلاسيك كه به طور برجسته به قيمت و محصول و به طور گسترده بر تجزيه و تحليل نهايي تكيه دارد و بنگاه را به عنوان يك تابع توليد معرفي ميكند، اقتصاد هزينه مبادله (TCE) به تخصيص فعاليتهاي اقتصادي به انواع متفاوت سازمانها (بازار، بنگاه ها و بوروکراسیها) توجه دارد و تحلیل ساختاري گسستهاي را به كار ميگيرد و بنگاه ها را به عنوان ساختار حكمراني توصيف ميكند.
او با تمركز بر هزينههاي مبادلاتي براي اولين بار به تمايز ميان چانهزني تكراري مورد به مورد (repeated case-by-case bargaining) و قراردادهاي رابطه-خاص (relationship-specific contracts) پرداخت. براي مثال، خريد تكراري زغال سنگ از بازار روز جهت تامين نيازهاي برق روزانه يا هفتگي نشان دهندهي چانه زني مورد به مورد است. اما اين نياز در طول زمان تبديل به يك رابطهي مداوم با عرضهكنندگان خاص ميشود و لذا اقتصاد مبادله رابطه-خاص تفاوت عمدهاي با حالت قبل دارد.
اقتصاددانان ديگر به آزمون تئوريهاي فرصت-هزينه ويليامسون در چارچوب تجربي پرداختهاند. يك مثال مهم در اين زمينه مقالهي پل ال. جسكو با عنوان ‹‹مدت زمان قرارداد و سرمايهگذاريهاي رابطه-خاص: شواهد تجربي از بازارهاي زغال سنگ›› است كه در مارس 1987 در AER به چاپ رسيد. بطور كلي رويكرد قراردادهاي ناقص در تئوري بنگاه و تأمين مالي مشاركتي مبتني بر كارهاي ويليامسون (و البته رونالد كوز) است.
شهرت اصلي ويليامسون به دليل توسعه مفهوم حكشدگي دانش است که اشاره به شرايطي دارد كه در آن مشخص نيست اطلاعات چقدر هزينه دربردارد. اين شرايط عمدتاً به دليل نااطميناني و فرصت-طلبي است كه عقلانيت محدود را در برميگيرد. زماني كه اطلاعات مهم يك مبادله، يا مجموعهاي از مبادلات را يك طرف يا گروهي از مبادله كنندگان بدانند، در عين اينكه مطلعكردن سايرين بدون صرف هزينه امكان نداشته باشد.
آثار اولیور ویلیامسون:
• Markets and Hierarchies: Analysis and Antitrust Implications, 1975
• The Economic Institutions of Capitalism, 1985
• The Nature of the Firm: Origins, Evolution, and Development (co-edited with Sidney Winter), 1991
• The Mechanisms of Governance, 1996
منبع :
• متوسلي، محمود و همكاران، تجديد حيات اقتصادي: نگاهي به انديشههاي اقتصاددانان نهادگراي جديد، تهران، دانشگاه امام صادق (ع)، 1390.
• http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/economic-sciences/laureates/2009/williamson-facts.html