محمدقلی یوسفی
عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی
اقتصاد ایران که سال‌ها از اقتصاد جهانی جدا مانده بود اکنون با بهبود روابط سیاسی کشور در حال خروج از انزوا است. رفت و آمد هیأت‌های اروپایی و آسیایی به تهران بخوبی گواه این اتفاق است. این سفرها ضمن آنکه از تغییر نگاه جهان به ایران حکایت می‌کند نشان دهنده تغییرات در روابط تجاری ایران و گسترش مبادلات بین‌المللی بعد از لغو تحریم‌ها است. ایران که سال‌ها با بی‌اعتمادی کشورهای بزرگ و دارای تکنولوژی برتر مواجه بود اکنون خود را برای گسترش ارتباطات تجاری و اقتصادی قدرتمند آماده می‌کند اما این بار ایران انتخاب‌کننده شرکای تجاری خود از میان کشورهای برتر جهان است. در این میان شانس کشورهای اروپایی و آسیایی برای توسعه روابط تجاری با ایران در پساتحریم یکسان است چراکه ایران به دنبال به دست آوردن دانش و فناوری‌های روز دنیا به موجب تقویت روابط خود با صاحبان تکنولوژی است نه گسترش روابط بر پایه ملیت و قومیت خاص. بارها مقامات ایرانی به این موضوع اذعان کرده‌اند که در توسعه روابط ایران در پساتحریم توان علمی و فنی ملاک است و یک شرکت به صرف اینکه اروپایی باشد شریک تجاری ما نخواهد شد. کشورهای آسیایی شرکای راهبردی ایران هم در دوره تحریم و هم در پساتحریم هستند و ایران توجه ویژه‌ای به ظرفیت‌های ساختاری و توان فنی و علمی این کشورها خواهد داشت. این موضوع به کرات در ملاقات مقامات ایرانی با مقامات و شرکت‌های ژاپنی در تهران شنیده شد.
ژاپنی‌ها یکی از شرکای موفق ایران در دوران پیش از تحریم بودند که در طول دوران اوج‌گیری تحریم‌ها نیز روابط خود با ایران را زنده نگه داشتند. اکنون ایران این کشور را یکی از گزینه‌های همکاری‌های بین‌المللی خود در پساتحریم می‌داند. کشورهای آسیایی دیگر نظیر کره جنوبی و چین نیز از این امر مستثنی نیستند. ارتباط با این کشورهای آسیایی که از خریداران نفت ایران در پیش از تحریم، تحریم و پساتحریم به شمار می‌روند شاید آسان‌تر از کشورهای اروپایی نیز باشد. این کشورها بویژه ژاپن که اغلب از نظر سطح تکنولوژی توان رقابت با اروپایی‌ها را دارند می‌توانند در تأمین سرمایه مورد نیاز صنایع کشور و انتقال تکنولوژی و آموزش نیروی انسانی کشور بسیار کارآمد باشند و ایران می‌تواند با استفاده از ظرفیت و توان این کشورها زیرساخت‌های صنعت را قوی کند و به صادر‌کننده کالا یا حتی خدمات و تکنولوژی
تبدیل شود.
به هر حال وقتی صحبت از بین‌المللی شدن تولید یک کشور می‌شود، همکاری با تمام شرکت‌ها و کشورهای توانمند مد نظر است. ما نیز اکنون به عنوان یک کشور خواهان تکنولوژی و سرمایه هر کشوری که از تکنولوژی کارآمد برخوردار باشد را برای شراکت مناسب می‌دانیم و به دنبال گسترش روابط با آن هستیم؛ کشورهای برتر به دنبال سرمایه‌گذاری و فروش کالا و ما به دنبال گسترش صنعت و تولید کشور. حال اکنون که روابط تجاری گسترده میان ما شرکت‌های توانمند جهان در حال شکل‌گیری است مسئولان باید با دقت نظر خط مشی روابط را تعریف کنند. ریل‌گذاری برای توسعه روابط از توسعه آن مهمتر است. باید در نتیجه گسترش روابط ایران صنعتگری توانمند شود نه بازاری بزرگ برای کالاهای خارجی. بهترین شرکا را به نوعی انتخاب کنیم که همکاری با آنها منجر به رشد تولید، صادرات، اشتغال، درآمد ملی و... شود. لذا ضمن یک اعتماد‌سازی بین‌المللی برای شرکای خود و بهبود وضع قوانین، شرکای خارجی ما باید متنوع و بازار‌های ما رقابتی باشد. تنها در این صورت برگ برنده گسترش روابط تجاری در دستان ایران خواهد بود.
منبع: روزنامه ایران