یک کارشناس اقتصادی با اعلام اینکه ساختار غلط اقتصاد ایران در تحریم زودتر و بهتر اصلاح می‌شود و لغو تحریم این اصلاح را سخت و نشدنی می کند، گفت: هیچ وقت هیچکسی نمی تواند ادعا کند زمانی که تحریم نبودیم وضع اقتصاد خوب و مطلوب بوده است.

محسن فاتحی زاده در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم درباره ضرورت برنامه ریزی در اقتصاد با فرض تداوم تحریم‌ها، اظهار داشت: در اصل این موضع که اگر پیوستگی به اقتصاد جهانی داشته باشیم، فرصت های زیادی برای اقتصاد ایران بوجود می آید شکی نیست.

وی افزود: در این مورد هم شکی نیست که اگر پیوستگی با کشورهای مرجع انجام شود هزینه انجام بسیاری از امور کم می شود، اما در مورد اینکه آیا اساساً عقب افتادگی اقتصاد ایران کاملاً یا بخش قابل توجهی ناشی از تحریم بوده تردید بسیار جدی دارد.

این کارشناس اقتصادی ضمن اشاره به اینکه تحریم در دو حوزه کلان، محدودیت امکان ورود درآمدهای مالی به ایران (درآمدهای نفتی دولتی) و عدم دسترسی به تکنولوژی روز دنیا می تواند مورد رسیدگی قرار گیرد، تصریح کرد: اما اقتصاد ما مدتی است که در تحریم به سر می برد و با کشورهای بزرگ دنیا مراودات مالی ندارد و پیش از آن درآمدهای نفتی سرشاری وجود داشت و امکان دسترسی به تکنولوژی روز دنیا را داشتیم.

* کسی نمی تواند ادعا کند که وضع اقتصاد قبل از تحریم خوب بوده است

وی تأکید کرد: اما هیچ وقت هیچکسی نمی تواند ادعا کند زمانی که تحریم نبودیم و ارتباط مان با کشورهای دنیا خوب بوده است وضع اقتصاد خوب و مطلوب بوده است بنابراین ریشه مشکلات اقتصاد تحریم نیست.

فاتحی زاده همچنین گفت: حتی اگر تحریم هم رفع شود ولی مشکلات اقتصاد ایران کما فی السابق وجود داشته باشد نمی توانیم از فرصت رفع تحریم‌ها استفاده کنیم؛ بخش عمده مشکل اقتصاد ما مشکلات درونی است که سال‌هاست می گوییم باید رفع شود ولی کاری برای آنها نکردیم.

* چرا توانایی استفاده مناسب از منابع موجود را نداریم؟

این کارشناس اقتصادی ضمن اشاره به اینکه عدم وجود مکانیزم مناسب برای استفاده از منابع از مهمترین مشکلات اقتصادی کشورمان است، گفت: ما از منابع در دسترسمان نمی توانیم به درستی استفاده کنیم از همین رو باید ارزیابی شود که چرا این اتفاق نمی افتد. این مهم در مورد تمام منابع کشور صادق است.

وی با بیان اینکه هدررفت بودجه ایران بسیار زیاد است، افزود: بعنوان نمونه طرح های عمرانی که دولت سالیانه اجرا می کند حتی با تزریق پول سرشار به تمام آنها نمیتوانیم شکوفایی اقتصادی داشته باشیم چراکه در بسیاری از این طرح ها مطالعات کارشناسی انجام نشده و مشخص نیست که این طرح ها به نفع اقتصاد ملی خواهد بود یا خیر.

این کارشناس اقتصادی در ادامه ضمن اشاره به اینکه مدیریت درستی در منابع انسانی نیز وجود ندارد، گفت: باوجود بالا بودن آمار نیروی انسانی تحصیل کرده هنوز بسیاری از این افراد در جای مناسب خود قرار ندارد و در مواردی نیز آموزش کاربردی به این افراد داده نشده است.

* با برداشتن تحریم "هدررفت" منابع بیشتر می شود

فاتحی زاده تأکید کرد: باید فکر اساسی کرد تا منابع کشور به درستی مورد استفاده قرار گیرد؛ ضمن آنکه حتی اگر تحریم برداشته شود با روش فعلی استفاده از منابع، هدررفت منابع بیشتر خواهد شد چراکه هر دوره ای که پول بیشتری در اختیار دولت قرار می گیرد به دلیل عدم برنامه ریزی های مناسب آن دوره مصادف می شود با اتلاف منابع بیشتر در اقتصاد کشور.

به اعتقاد وی، اگر فرایند تحریم، دوره نسبتاً طولانی تری ادامه پیدا کند و ساختار اقتصادی ایران خود را با این شرایط تطبیق دهد (چون بیشترین ضربه به دولت است نه بخش خصوصی) و اصلاحات ساختاری در کشور انجام شود اثرات بهتری خواهیم داشت چراکه اصلاح ساختاری در دوره بدون تحریم با سختی بسیار زیادی همراه بوده و معمولاً نشدنی است.

این کارشناس اقتصادی همچنین گفت: اگر در این چند سال درست برنامه ریزی می کردیم می توانستیم از فرصت کم پولی دولت در تحریم برای افزایش بهره وری و اصلاح ساختار مدیریتی کشور استفاده کنیم و اتفاقاً در این شرایط همراهی بدنه دولت و عموم مردم را می توانستیم داشته باشیم.

* رشد اقتصاد بعد از تحریم تنها حاصل پمپاژ نفتی خواهد بود

فاتحی زاده ادامه داد: اگر به فکر اصلاح ساختار و رفع نارسایی های استفاده نادرست از منابع نباشیم برداشتن تحریم ها شاید با رشد چند درصدی همراه باشد ولی این رشد با رشد درون زایی که اقتصاد را به ثبات و شکوفایی برساند تفاوت معنا داری دارد چراکه این رشد حاصل از پمپاژ نفتی است.

وی ظرفیت های کشور برای مدیریت اقتصاد با فرض تداوم تحریم ها را مشمول استفاده درست از منابع و فرصت های موجود در کشور برشمرد و گفت: باید در کنار سایر منابع، گردشگری را نیز مورد تقویت قرار داد، بعنوان نمونه در یکی از نمایشگاه های گردشگری یکی از کشورهای همسایه از تمام دنیا حضور داشتند ولی حضور کشور ترکیه خیلی عجیب بود شاید به اندازه کل اروپا در این نمایشگاه غرفه داشت و فعالیت می کرد اما غرفه ایران وضعیت اسفناک بود آنهم بخاطر عدم هماهنگی مسئولان و دستگاه های متولی داخلی بوده است چراکه نتوانسته بودند به خوبی عمل کنند.

این کارشناس اقتصادی با طرح این پرسش که "گردشگری که دیگر ربطی به تحریم ندارد چرا نتوانستیم این فضا را تقویت کنیم؟" افزود: این مورد کوچکی است برای قیاس وضعیت کشورمان در شرایط تحریمی! خودتحریمی مصداق مناسبی در حوزه گردشگری است. بسیاری از صاحبنظران معتقدند اگر بخشی از اقتصاد ایران بتواند جایگزین نفت شود حوزه گردشگری است.

فاتحی زاده همچنین گفت: از همین رو و البته در شرایطی که نگاه‌های بسیاری از فعالان اقتصادی به نتیجه مذاکرات دوخته شده که چه زمانی تحریم‌های ظالمانه برداشته می‌شوند تا دوباره اقتصاد ایران وارد دوره رونق شود، می‌طلبد برخی نیز نارسایی‌های عمده اقتصادی که هیچگونه منشأ خارجی ندارد (خودتحریمی)، بررسی کرده و چاره‌اندیشی کنند.

وی ادامه داد: چرا که حتی بعد از لغو همه تحریم‌های خارجی، مانع اصلی رونق اقتصاد ایران همین خودتحریم‌هایی است که اتفاقاً از طریق مذاکره، بیانیه، تفاهم و ... هم قابل رفع نیستند.

* ضرورت اصلاح ساختاری قبل از گشایش های مالی

فاتحی زاده در پاسخ به این پرسش که شاخص های مدیریت اقتصاد با تحریم در بودجه و برنامه ششم چه باید باشد؟ گفت: ما معضلات و مشکلات را می شناسیم ولی آنچه به آن می پردازیم در حدی نیست که رافع این مشکل باشد شاید علت آنهم در بروکراسی دولتی ایران است.

وی ادامه داد: متاسفانه نگاهی در دولت و دستگاه های دولتی وجود دارد که می گوید اگر پول برسد می توانیم همه کار کنیم ولی اگر پول نرسد هیچ کاری نمی توان انجام داد. درحالی که با اصلاح فرایندها می توان بدون تخصیص یک ریال پول بیشتر کارایی را افزایش داد.

این کارشناس اقتصادی ضمن اشاره به اینکه باید سازوکارهای مدیریت دولت در سطوح مختلف اصلاح شود، تصریح کرد: به جای اینکه امیدوار به دستیابی منابع جدید باشیم باید با منابع قبلی و فعلی ابتکارات و تحولات جدید ایجاد کنیم. اما پاسخ اینکه چه شاخص مشخصی برای مدیریت با تحریم انتخاب کنیم؟ این است که مدیریت دولت چقدر بتواند دقیق سراغ مساله ها و مشکلات کشور برود بدون آنکه هدررفت منابع داشته باشد.

فاتحی زاده در پاسخ به "نقش مدیریت اقتصاد بر پایه اقتصاد مقاومتی در عقیم و خنثی سازی تحریم چیست؟" گفت: مقدمه اصلاح ساختار اصلاح نگرش است، تحول لزوماً با رسیدن پول نیست بلکه باید از منابع موجود با اصلاح ساختار و اصلاح نگرش مدیران دستگاه های دولتی در اقتصاد امورات را با هزینه های کمتری پیش ببریم. این همان فرصتی است که تحریم به ما میدهد و باید با استفاده از اقتصاد مقاومتی از آن به بهترین شکل ممکن استفاده کنیم.

منبع: تسنیم