مساله اینجاست كه در درجه اول بعضی اطلاعات و آمار كلی هستند و دقت در آنها وجود ندارد مثل آمار بیكاری كه ما هیچ اطلاعات منسجمی برای اینكه بتوانیم درصد بیكاران راتشخیص بدهیم نداریم و اینها فقط بر اساس روشهای برآوردی است .اما اختلافی كه در رابطه با نرخ تورم بین مركز آمار ایران و بانك مركزی وجود دارد ناشی از این است كه نمونههای آنها با یكدیگر متفاوت هستند یعنی برای اینكه نرخ تورم برآورد شود معمولا از طریق اطلاعات آمار بودجه خانوار و از طریق پرسشنامه است و این در تمام فصول جمعآوری میشود و در یك سبد میانگین این آماری كه استخراج شده استفاده میكنند و بر اساس تغییراتی كه در واقع اتفاق افتاده در سبد این هزینهها یك سری برآوردی را نسبت به نرخ تورم میدهند كه بانك مركزی فقط برای شهر این اطلاعات را جمع آوری میكند و در نتیجه آنچه را اعلام میكند مربوط به شهر است ولی مركز آمار هم برای شهر و هم برای روستا به صورت مجزا این كار را انجام میدهد.به دلیل اینكه این نمونههایی كه اینها جمع آوری میكنند و روش آنها با هم تفاوتهایی دارد این تفاوت در آمارهایی كه به این طریق اعلام میشود تا حدودی طبیعی است ،و این نشاندهنده این است كه واقعیت امر اصلا نرخ تورمی كه هر كدام از این نهادها اعلام میكنند آن نرخ تورمی نیست كه آحاد جامعه با آن روبهرو است .
چون این از یك نوع متوسط به دست میآید و احتمال این صفر نیست و شاید چنین نرخ تورمی را هیچ كس تجربه نكند بلكه بستگی به این دارد كه این سبد نزدیك سبد چه گروهی از خانوارها است و چون متوسط است و گروه متوسط سبدشان بیشتر متمایل به گروه خرید است این نرخ تورم بیشتر در این جهت صدق میكند تا نسبت به سبد گروههای فقیر. مثلا در سبد گروههای فقیر سهم هزینههای خوراكی و كالاهای ضروری بالاست در صورتی كه در سبد گروههای غنی یا متوسط بالا این سهم خیلی كمتر است.حالا باتوجه به اینكه این سهمها تغییر میكنند و هركدام هم یك نرخ افزایش قیمتی را تجربه میكنند، مثلا افزایش قیمت مسكن در یكی دو سال گذشته چه در خرید و چهدر اجاره نسبت به سبد كالاهای خوراكی آنقدر زیاد نبوده و اگر وزن بیشتری را به سبد كالاهای خوراكی بدهیم نزخ تورم را بیشتر نشان میدهد و اگر وزن بیشتری را به مسكن دهیم نرخ تورم را پائین تر نشان میدهد. به نظر من اینها عمدتا دلایل عمده این تفاوتها هستند .نكته مهم این است كه هر كدام از اینها از هر روشی كه استفاده میكنند اگر اعدادی كه اعلام میشود تغریبی است ولی روند آن بههرحال مطمئن تر و قابل استفاده است چون این عدد ناشی از روشهای مشابهی است .نكته دیگر اینكه برای اینكه مردم دچار سر در گمی نشوند باید یك مرجع برای ارائه آمار وجود داشته باشد، درست است كه مركز آمار اطلاعات آمار را عمدتا دارد و كارشان این است كه با آمار اطلاعرسانی كنند اما عمده آماری كه مركز آمار در آن تخصص دارد مربوط میشود به نوعی كه بر اساس پرسشنامهای قرار دارد ولی در بعضی از موارد این بانك مركزی است كه این اطلاعات را دقیقتر دارد. درنهایت به نظر من باید مشخص شود بر اساس در اختیار داشتن تخصص و اطلاعات كدام یك از این دو مركز مسئول كدام آمار هستند.
منبع: آرمان