دکتر مهدی تقوی
استاد دانشگاه
از روزی که گروه 1+5 به توافق رسید گروه‌های مختلف در کشور نسبت به این اتفاق موضع‌گیری کردند و حتی اصرار داشتند که نباید با تحریم‌کنندگان وارد مذاکره شد. اما دولت یازدهم برای آنکه تغییری در کشور رخ دهد فشارهای داخلی و خارجی را پذیرفت و نهایت امر دیدیم که گروه ایرانی سربلند از مذاکرات خارج شد. آذرماه هم قرار شده است که تحریم‌ها برداشته شود. رخدادهایی که طی دو سال فعالیت دولت یازدهم صورت گرفته است امیدی را بین ایرانیان ایجاد کرده است.  در دولت گذشته بواسطه تصمیم‌ها و روش‌های غلطی که پیاده‌سازی شد، ایران با نرخ تورم 40 درصد و شاخص منفی اقتصادی روبه‌رو شد و هر روز که می‌گذشت، اقتصاد ایران با زیان‌های جبران ناپذیری روبه‌رو می‌شد. اما دولت روحانی در عمر فعالیت خود توانست اصلاحات اساسی انجام دهد. اصلاحاتی که قبل ازشروع کار نوید آن را می‌داد بعد از دو سال رنگ و بوی اجرایی به خود گرفت. در حال حاضر اکثر مردم و حتی کارشناسان اقتصادی نسبت به آینده امیدوارتر شدند و معتقدند که بزودی از فشارهای اقتصادی کاسته می‌شود. لذا با وضعیتی که اقتصاد ایران با آن مواجه است گفتن برخی از صحبت‌های غیرکارشناسی نه تنها کمک‌کننده رونق اقتصادی نیست بلکه آسیب‌های جبران ناپذیری را وارد می‌کند. اخیراً اعلام شده که دولت یازدهم باید برجام اقتصادی ارائه کند و اتفاقی که اکنون افتاده است را کلاً از جنبه سیاسی می‌بینند. اما استادان دانشگاهی چنین امری را قبول ندارند چرا که تمام اهداف برجام، اقتصادی است و حتی بندهایی که در آن اشاره شده است تنها برای بهبود فضای اقتصادی است. وقتی ما می‌گویم تحریم‌ها برداشته شود این به چه معنا است؟ هدف اصلی بحت اقتصادی است یعنی ما خواهان مراودات بانکی، واردات و صادرات و... هستیم.  تحریم تنها مسأله سیاسی نیست. لذا چطور برخی‌ها برجام را سیاسی می‌بینند و بعد اقتصادی آن را نگاه نمی‌کنند. برخی‌ها می‌گویند باید چرخ اقتصاد مردم با سرعت بچرخد؟ دولت هم مخالف این امر نیست ولی باید واقع بین بود. ما از کجا به کجا رسیدیم. درست است اقتصاد خانوارها باید بچرخد، تولید رونق بگیرد، ایران از رکود خارج شود اما تمام این موارد نیازمند زمان است. نمی‌توان یک شبه اقتصاد را اصلاح کرد. دولت گذشته تمام بخش‌های عنوان شده را تخریب کرد و اکنون اصلاح آن به مراتب بسیار سخت‌تر از ساختن دوباره آن است. همچنین گفته شده وقت آن است که مسئولان اجرایی برای مردم، برنامه جامع در حوزه اقتصاد ارائه کنند. بر این اساس دولت تاکنون دو بسته اقتصادی ارائه کرده است. یک بسته به صورت تخصصی خروج از رکود را بررسی کرده و راهکارهای لازم را ارائه داده است. بسته دیگر که اخیراً از آن رونمایی شده است در حقیقت حمایت از تولید، بنگاه‌ها و مردم است.

دولت با ایجاد تقاضا می‌خواهد اقتصاد را از رکود خارج کند. با این تفاسیر دولت برنامه جامع برای بهبود اقتصاد آماده کرده است لذا گلایه‌های اینچنینی نمی‌تواند به نفع اقتصاد باشد. دولت می‌داند که دیگر نباید به اقتصاد نفتی تکیه بزند و باید به سمت صادرات غیر نفتی برود. در این جریان به غیر از مسأله تحریم، دولت گرفتار کاهش شدید درآمدهای خود شده است. بخصوص در حوزه نفت که در مقایسه با دولت گذشته بیش از 50 درصد تقلیل یافته است. دولت با دست خالی وارد میدان اقتصادی شده است. خوشبختانه با این وضعیت هم کارنامه خوبی داشته است. مردم نباید فراموش کنند که در دولت گذشته چه بلایی بر سر اقتصاد آمد. رشد اقتصادی در آن سال‌ها منفی شد. اما دولت یازدهم توانست این امر را احیا کند و اکنون با‌وجود رکود موجود نرخ رشد اقتصادی مثبت شده است. اگر کارشناسان بخواهند عملکرد دولت را در قالب یک کارنامه ببینند قطعاً از آن دفاع خواهند کرد. از این‌رو افرادی که تحصیلات اقتصادی ندارند بهتر است که برای این حوزه نسخه نپیچند و فضای اقتصادی را سیاسی نکنند. سؤال این است چنین افرادی در دولت گذشته چرا نقدی نداشتند. زمانی که دولت قیمت حامل‌های انرژی را بالا برد همه کارشناسان تذکر دادند که با رکود به وجود آمده نباید نرخ حامل‌ها افزایش پیدا کند چرا که این امر بیکاری را افزایش و تولید را کاهش می‌دهد. دولت گذشته زیر بار تحلیل‌های کارشناسی نمی‌رفت. اما دولت یازدهم به تمام این موارد توجه دارد و حتی از بخش خصوصی می‌خواهد که برای رونق اقتصاد راهکار بدهد.
منبع: روزنامه ایران