بعد از خبر فروش و استفاده از روغن پالم که پارسال همین موقع سروصدای زیادی به پا کرد، اخیرا خبر از واردات روغنی با نام «روغن پومیس» به میان آمده که گفته می‌شود از تفاله زیتون به همراه هگزان فراوان که یک محصول شیمیایی است، تهیه می‌شود که برای سلامتی انسان بسیار مضر است.

رئیس انجمن تولیدکنندگان روغن زیتون گفته: از پنج ماه پیش، روغن «پومیس» که از تفاله زیتون تولید می‌شود و نباید مصرف خوراکی داشته باشد، به صورت قاچاق وارد شده و به عنوان روغن زیتون خوراکی در داخل عرضه می‌شود. فارس نوشت؛ به گفته وی حدود 7 تا 10هزار تن روغن زیتون با مصرف صنعتی به کشور وارد شده که تاکنون تنها حدود 2 هزار تن آن از بازار جمع‌آوری شده است. وی با بیان اینکه این نوع روغن زیتون‌ در تولید خمیر دندان، پماد و کرم مورد استفاده قرار می‌گیرد، ادامه داده: قیمت این روغن‌ها یک سوم قیمت روغن زیتون خوراکی است، ولی در کشور با نرخ روغن خوراکی به مردم عرضه می‌شود. هاتفی توضیح داده است: این روغن‌ها در بسته‌بندی‌های 5 لیتری به قیمت 40هزار تومان به بنکداران عرضه می‌شود، با قیمت 60 هزار تومان به خرده‌فروشان فروخته می‌شود و در نهایت با قیمت 80 هزار تومان به دست مصرف‌کننده می‌رسد. وی در مورد برندهای این نوع روغن‌های تقلبی نیز گفته: این روغن‌ها در مارک‌های ولئو (Vale)، پوماس(Pomade)، آلبانو (Albano)، استیلا(Stella)، زر(Zero)، پانتئولی و    ursine  در بازار عرضه شده‌اند. رئیس انجمن تولیدکنندگان روغن زیتون با بیان اینکه این روغن‌ها سرطان‌زا هستند، گفته: مدیر کل اداره نظارت وزارت بهداشت دستور جمع‌آوری روغن‌های تقلبی زیتون را صادر کرده و در این زمینه اداره استاندارد، ستاد مبارزه با قاچاق کالا و تعزیرات نیز برای جمع‌آوری این روغن‌ها فعال شده‌اند.اعلام این خبر در حالی است که واردات این روغن‌های تقلبی به کشور سابقه‏ای طولانی دارد و گویا به تازگی مسوولان به فکر برخورد جدی با آن افتاده‏اند. این روغن که از کشورهای اسپانیا، ایتالیا و یونان به‏صورت قاچاق وارد کشور می‌شود، برای واردکنندگان حاشیه سود بسیار بالایی دارد و درواقع این سودجویان با بازی با جان مردم، جیب‏های خود را پر می‌کنند. در عین حال به‌تازگی مدیرکل نظارت بر فرآورده‌های  غذایی، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی سازمان غذا و دارو از غیرمجازبودن مصرف روغن «پومیس» خبر داده است. هدایت حسینی درباره روغن غیرمجاز «پومیس» گفته: یکی از بدترین نوع روغن‌ها در فرایند تهیه روغن زیتون، روغن استخراج‌شده از تفاله زیتون است و طرز تهیه آن نیز به این صورت است که باقی‌مانده حاصل از تفاله زیتون را که هنوز دارای مقداری روغن است، با هگزان فراوان و حرارت زیاد استخراج می‌کنند و با عنوان روغن حاصل از تفاله زیتون یا پومیس (pomace) به ‏فروش می‌رسانند.  وی همچنین با اشاره به اسامی سانسا (Sansa) به زبان ایتالیایی یا اروخ (Oruj) به زبان اسپانیایی به ‏عنوان دیگر نام‌های این روغن‌ها اظهار کرد: خریدوفروش این محصول تحت هر نامی ممنوع است و بازرسان سازمان غذا و دارو و دانشگاه‌ها موظف به جمع آوری این فرآورده غیر‏مجاز از سطح عرضه هستند.به گفته مدیر‏کل نظارت بر فرآورده‌های غذایی، آرایشی و بهداشتی سازمان غذا و دارو، مصرف‏کنندگان باید نسبت به مضرات استفاده از این فرآورده آگاه باشند و در هر بسته‏ بندی که به یکی از نام‌های  مذکور برخوردند از خرید آن اجتناب کنند و موضوع را به نزدیک ترین معاونت غذا و دارو دانشگاه‌های  سراسر کشور یا سامانه ١4٩0 اطلاع دهند. همچنین مردم در هنگام خرید روغن به اطلاعات درج‌شده روی بسته‏‌بندی اعم از تاریخ تولید، انقضا، نام و مشخصات شرکت واردکننده، شماره پروانه بهداشتی و نام کشور تولید‏کننده دقت کنند. حال باید پرسید این کالای قاچاق آن هم به این میزان از کجا و چگونه وارد می‌شود؟

 روغن پومیس: شیمیایی وغیرخوراکی

هاتفی رئیس انجمن تولیدکنندگان روغن زیتون گفته است: شیوه توزیع این روغن به 2 صورت است. نخست آنکه روی برچسب آن به نام «روغن پومیس» ذکر می‌شود که خود ممنوع‏الورود و ممنوع‏المصرف است، اما از مبادی غیررسمی وارد کشور می‌شود. دیگری با نام روغن زیتون توزیع می‌شود که در این مورد باید مصرف‏کنندگان دقت کافی داشته باشند تا محصولی که خریداری می‌کنند کد بهداشتی سازمان نظارت بر غذا و دارو و آدرس کارخانه تولیدکننده را داشته باشد و در صورت وارداتی بودن نیز پروانه فروش و گواهی استاندارد روی برچسب آن حک شده باشد .او با اشاره به اینکه روغن پومیس از کشورهای اسپانیا، و ایتالیا و یونان به‏ صورت قاچاق وارد کشور می‌شود، تصریح کرد: این روغن در تمامی کشورها به مصرف صنعتی می‌رسد، اما در ایران به دلیل گران بودن روغن زیتون، ‏١0درصد زیر قیمت عرضه می‌شود و برای واردکنندگان غیرمجاز آن حاشیه سود بالایی دارد. اوگفته: تا مدت‌های  طولانی با واردات این محصول مخالفت جدی نمی‏شد، تا اینکه موضوع به اطلاع رییس سازمان غذا و دارو رسید و وی نیز پیگیری این مساله را برعهده مدیر‏کل نظارت بر فرآورده‌های  غذایی، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی سازمان غذا و دارو گذاشت تا اینکه اخیرا نسبت به این مورد اخطار لازم داده شد. اکنون با همکاری انجمن صنفی تولیدکنندگان روغن زیتون و زیتون شور، سازمان غذا و دارو و تعزیرات این موضوع در حال پیگیری است و تاکنون تعداد بالایی از فروشگاه‌های  عرضه‏کننده این محصول پلمب شده‏اند. دبیر انجمن صنفی تولیدکنندگان روغن زیتون و زیتون شور با اشاره به تفاوت روغن «پومیس» با روغن «پالم» گفت: روغن پالم مصرف خوراکی دارد، اما در محصولات خاصی مانند روغن‏های قنادی و بستنی مورد استفاده قرار می‏گیرد. این روغن چون در دمای ١4درجه نیز به‏صورت جامد باقی می‏ماند، می‌تواند در این محصولات مورد استفاده قرار گیرد و امکان تقلب در آن وجود ندارد، اما به دلیل اینکه در محصولات دیگر مورد استفاده قرار نگیرد، واردات آن از 640هزار تن به 440هزار تن کاهش یافته، اما روغن «پومیس» از اساس به‏علت شیمیایی و سرطان‏زابودن بنا بر استاندارد ١446 وزارت بهداشت، مصرف خوراکی ندارد. روغن پالم پارسال و پومس امسال و سال آینده ...چیزی است که جان مردم بی گناهی را به خطر می‌اندازد که باید در هنگام یک خرید کاملا معمولی و روزانه خود برای پر شدن جیب‌های  برخی سوداگران ناآگاهانه صید شوند. 

 نهادهای مسئول باید مداخله و برخورد کنند

جليل مالكي، متخصص مسايل حقوقي و رييس دانشكده حقوق دانشگاه آزاد اسلامي واحد تهران مركزي در این باره به آرمان می‌گوید: در قانون حمایت از مصرف کنندگان مسلما قانونگذار حمایت‌های خوبی از مصرف‌کننده در مقابل عرضه کالا‌های  معیوب و فاسد در نظر گرفته است. هر مصرف‌کننده‌ای می‌تواند از واردکننده‌ها یا تولیدکننده‌های اینگونه کالا‌ها در سازمان تعزیرات حکومتی شکایت کند، یعنی سازمان تعزیرات حکومتی مرجعی است که در این خصوص می‌تواند وارد شود. حتی اگر مصرف کننده‌ای هم متوجه نشود و شکایت نکند، این مرجع می‌تواند پرونده تشکیل دهد و عاملین آنها را تحت تعقیب قرار دهد.این عضو هیئت مدیره کانون وکلا درباره اینکه یک مصرف‌کننده در چنین زمان‌هایی که ممکن است بسیار خسارت ببیند باید  به چه ارگانی رجوع کند، عنوان می‌کند: اولا واردکننده اینها؛ ثانیا سازمانی که مجوز ورود اینگونه کالا‌ها را داده است. البته خبرها حاکی از این است که این روغن از طریق قاچاق و بدون مجوز به کشور وارد شده است. در همین باره مالکی ادامه می‌دهد: اگر کالای قاچاق باشد که در این صورت از وظایف ذاتی سازمان تعزیرات حکومتی است که با آن برخود کند. قانونگذار برای برخورد با واردات و عرضه کالای قاچاق به این سازمان صلاحیت داده است. بنابراین اگر موضوع قاچاق بودن این کالا مسجل شده باشد، سازمان تعزیرات حکومتی بنا بر وظایف ذاتی خود باید وارد شود و اینها را تحت تعقیب قرار دهد. به گفته این حقوقدان یکی دیگر از مراجع رسیدگی به این سازمان نظارت و بازرسی وزارت صنعت، معدن و تجارت است: فی‌الواقع سازمان بازرسی و نظارت هم به همین کیفیت در این زمینه فعال است و به نوعی بازوی سازمان تعزیرات در این زمینه محسوب می‌شود. او می‌گوید: یکی از سازمان‌هایی  که می‌تواند شاکی این موضوع باشد و پرونده تشکیل دهد، همین سازمان نظارت و بازرسی کالاها و خدمات است که در وزارت صنعت، معدن و تجارت وجود دارد؛ یعنی علاوه بر مصرف‌کنندگان، از یک طرف خود این سازمان می‌تواند دست به کار شود و از طرف دیگر سازمان تعزیرات حکومتی. او در ادامه عنوان می‌کند که اگر ابعاد قضیه خیلی جدی و گسترده باشد، مدعی‌العموم و دادستان هم می‌تواند در این زمینه دخالت کند: اگر امنیت غذایی مردم به هم خورده شود، وظیفه دادستان است که برخورد کند و جلو توزیع این کالاها را بگیرد.او می‌گوید در زمینه روغن پالم که سال گذشته تقریبا به همین شکل اتفاق افتاد، پرونده‌ای در دادسرای عمومی تهران تشکیل شد برای تعقیب کسایی که به هر نحوی در آن موضوع دخالت داشتند. بد نیست بدانید که بیش از ۲۰۰۰ نوع زیتون در دنیا کشت می‌شود‌ که حدود ۱۱۰ نوع آن در ایران وجود دارد. انواع زیتونی که مردم بیشتر می‌شناسند ۱۰ الی ۱۲ نوع از این میوه است. درباره اسامی انواع روغن‌ زیتون موجود در بازار باید بدانید که روغن زیتوناکستراویرجین 

(Extra virgin) یا فرابکر روغن زیتون بکر و یا (Virgin)، روغن زیتون معمولی (Ordinary)، روغن زیتون لامپاند (lampand) که قابلیت خوردن ندارد، روغن زیتون پومس (Pomace) که از تفاله زیتون گرفته می‌شود و درآخر روغن زیتون تصفیه شده یا ریفایند (Refined).

منبع: آرمان - هادي سلگي