روز به روز سیگنال‌های منفی که نشان از افت قیمت نفت در سال 2015 میلادی دارند در حال افزایش است و بازار نفت نیز تحت تاثیر آن ریزش می‌کند. اداره اطلاعات انرژی آمریکا (EIA) در آخرین گزارش ماهانه خود پیش‌بینی بهای نفت در سال آینده میلادی را نسبت به گزارش ماه پیش این موسسه 15 دلار کاهش داده است. دیروز در لحظه تنظیم این گزارش، نفت خام آمریکا با ریزش بیش از یک دلاری نسبت به روز پیش از آن به قیمت 79/62 دلار بر بشکه معامله شد. در عین حال نفت برنت نیز با 94 سنت کاهش به قیمت 90/65 دلار بر بشکه رسید. بر‌اساس آخرین به روز رسانی سایت رسمی اوپک، سبد نفتی این سازمان روز سه شنبه به 33/62 دلار رسید. بر این اساس نفت همچنان در کمتر از کف 5ساله خود معامله می‌شود و هرچند که افت شاخص دلار طی دو روز گذشته اندکی از قیمت نفت حمایت می‌کند، اما بازار نفت همچنان تحت تاثیر پیش‌بینی‌های منفی در وضعیت «خرسی» (انتظار افت قیمت) به سر می‌برد.

بعد از کاهش پیش‌بینی بهای نفت در سال 2015 توسط بسیاری از موسسات و بانک‌هایی که بازار نفت را رصد می‌کنند این‌بار اداره اطلاعات انرژی آمریکا در گزارش ماهانه خود از ماه نوامبر در‌باره وضعیت بازار انرژی در جهان پیش‌بینی قیمتی خود را کاهش داد. بر‌اساس این گزارش در سال 2015، میانگین قیمت نفت WTI و برنت به ترتیب به 63 و 68 دلار به ازای هر بشکه خواهد رسید که 15دلار از پیش‌بینی قبلی این سازمان کمتر است.

بر‌اساس این گزارش، نفت در بازار آتی با قیمت‌های متفاوتی معامله می‌شود که این نشان‌دهنده عدم قطعیت شدید در این بازار است؛ به‌طوری که قیمت‌ها در این قراردادها در دامنه 51 تا 89 دلار به ازای هربشکه گسترده است و این بیانگر نبود تفکر واحد درخصوص آینده بازار نفت است. از طرفی احتمال واکنش اوپک به تداوم کاهش بهای نفت و نبود پیش‌بینی موثقی که دلالت بر تاثیر کاهش بهای نفت روی تولیدات شیل داشته باشد، موجب شده پیش‌بینی بازار نفت را با عدم قطعیت مواجه کند.در این میان همان طور که پیش‌تر به افزایش مازاد عرضه و رسیدن آن به بیشترین مقدار خود و احتمال افت قیمت در نیمه نخست سال 2015 در گزارش‌های «دنیای اقتصاد» نیز اشاره شده بود،EIA پیش‌بینی قیمت‌ها در نیمه نخست سال 2015 را با کاهش بیشتری لحاظ کرده است. به‌طوری که در سه ماه دوم 2015، میانگین قیمت نفت WTI و برنت به ترتیب 58 و 64 دلار پیش‌بینی شده است. این موسسه بین‌المللی انرژی در ادامه گزارش خود می‌افزاید که در نیمه دوم سال آینده شاهد رشد قیمت نفت خواهیم بود، به‌طوری‌که قیمت نفت‌های مزبور برای سه ماه چهارم به ترتیب به 67 و 73 دلار بر بشکه می‌رسد.

 احتمال تشکیل نشست اضطراری اوپک

به گزارش «دنیای اقتصاد»، علاوه بر گزارش اداره اطلاعات انرژی آمریکا بسیاری از پیش‌بینی‌های تحلیلگران دال بر تداوم افت قیمت نفت طی سال 2015 میلادی به خصوص در نیمه اول این سال دارند. از طرفی کاهش قیمت نفت توسط بزرگ‌ترین‌ تولیدکنندگان اوپک، عراق و عربستان، احتمال وقوع جنگ قیمتی بین اعضای اوپک را تقویت کرده است و بر همین اساس احتمال ریزش بهای نفت به کمتر از سطح‌های کنونی افزایش یافته است. روز سه‌شنبه محمد صادق معماریان، رئیس اداره بررسی‌های بازار نفت وزارت نفت ایران در کنفرانسی در دوبی اظهار کرد که اگر اعضای اوپک اتحاد خود را از دست بدهند یا در صورت وقوع جنگ قیمتی بین این کشورها احتمال افت قیمت به حدود 40 دلار بر بشکه دور از انتظار نخواهد بود. روز گذشته بلومبرگ با درج این خبر اعلام کرد افت بهای نفت در این روز به سبب اظهارات این مقام نفتی ایران بوده است. در این بین برخی از پیش‌بینی‌ها بر نشست اضطراری اوپک در صورت تداوم کاهش بهای نفت دلالت دارند، به‌طوری‌که در گزارش EIA نیز به آن اشاره شده است؛ در این گزارش آمده است که تداوم روند کاهشی بهای نفت ممکن است عربستان و دیگر اعضای اوپک را متقاعد کند که برای جلوگیری از کاهش بهای نفت نشست اضطراری تشکیل دهند. به گزارش رویترز، روز سه‌شنبه وزیر انرژی الجزایر نیز اظهار کرد که ممکن است پیش از نشست ژوئن سازمان کشورهای صادرکننده نفت اعضای این سازمان در راستای کنترل افت قیمت نشست اضطراری برگزار کنند. وی در این خصوص گفت: ما تلاش خود را برای کاهش 2 میلیون بشکه‌ای عرضه نفت از طریق تعامل با کشورهای عضو اوپک و غیراوپک ادامه می‌دهیم.وزیر نفت کشورمان به تازگی در اظهاراتی اعلام کرد که برگزاری نشست اضطراری اوپک منوط به اجماع همگی کشورهای عضو است.

 تداوم افزایش مازاد عرضه

در گزارش اخیر EIA تولید نفت آمریکا در سال 2015 فقط 100 هزار بشکه نسبت به پیش‌بینی قبلی این سازمان کمتر لحاظ شده و بر‌اساس آن تولید این کشور حدود 3/9 میلیون بشکه در روز پیش‌بینی شده است و همچنین تولید نفت آمریکا در سال جاری 6/8 میلیون بشکه در روز برآورد شده است. این در حالی است که پیش‌بینی مصرف جهانی نفت در همین سال را نیز 200 هزار بشکه نسبت به پیش‌بینی ماه گذشته کاهش داده که بر‌اساس افت 3/0 درصدی پیش‌بینی GDP جهانی بوده است. بر‌اساس گزارش اداره اطلاعات انرژی آمریکا مازاد عرضه در سه ماه اول سال آینده به 670 هزار بشکه خواهد رسید که این افزایش مازاد عرضه در سه ماه دوم این سال ادامه داشته و به 870 هزار بشکه می‌رسد.به گزارش «دنیای اقتصاد» بر‌اساس گزارش اداره اطلاعات انرژی آمریکا، میانگین تولید اوپک در سال جاری میلادی 100 هزار بشکه در روز کمتر از سال گذشته خواهد بود که این مقدار در سال آینده نیز با کاهش 100 هزار بشکه‌ای مواجه خواهد شد و به حدود 67/29 میلیون بشکه در روز خواهد رسید.تمام این مسائل نشان می‌دهد حداقل تا 6 ماه آینده کاهش محسوسی در مازاد عرضه موجود در بازار نفت مشاهده نخواهد شد و همین امر می‌تواند تداوم کاهش قیمت‌ها را در پی داشته باشد. علاوه بر این موضوع، واضح است آنچه در بازار نفت، تعیین‌کننده قیمت است تنها عوامل بنیادی یا همان عرضه و تقاضا نیست، بلکه عوامل روانی نیز نقش پررنگی دارند. بر این اساس، اگر ترس از کاهش قیمت‌ها (ناشی از مازاد عرضه) تشدید شود رسیدن به قیمت‌های پایین‌تر از این پیش‌بینی‌ها نیز دور از انتظار نخواهد بود. از سوی دیگر، برخی گمانه‌زنی‌ها اظهار می‌کنند، در صورت تداوم افت قیمت نفت، احتمال نشست اضطراری اوپک در سه ماه ابتدایی سال 2015 وجود دارد.

 میانگین ماهانه بهای نفت به زیر 80 دلار رسید

بر‌اساس گزارش اداره اطلاعات انرژی آمریکا، نفت برنت در ماه نوامبر 15 درصد از ارزش خود را از دست داد و از 85 دلار به ازای هر بشکه به حدود 72 دلار رسید، میانگین بهای ماهانه این نوع نفت در ماه مزبور 79 دلار در هر بشکه بوده است که بر این اساس این کمترین میانگین قیمت ماهانه از سپتامبر سال 2010 تا کنون بوده و برای اولین بار از آن زمان تا کنون بهای برنت به زیر 80 دلار در هر بشکه رسیده است. از طرفی نفت خام آمریکا نیز به‌طور میانگین در این ماه 76 دلار بر بشکه معامله شد و EIA پیش‌بینی کرد میانگین بهای این نوع نفت در سال 2014 به 75 دلار بر بشکه برسد که از پیش‌بینی قبلی این سازمان 5 دلار کمتر است.

بر‌اساس این گزارش، افت بهای نفت در ماه نوامبر در پی افزایش تولید نفت خام سبک آمریکا و چشم‌انداز ضعیف اقتصادی که به کاهش تقاضای جهانی نفت منجر شده، رخ داده است. در این بین ثابت نگه‌داشتن سقف تولید اوپک عاملی بود که به ریزش بهای نفت در دو هفته اخیر منجر شد و عربستان در چند ماه اخیر نشان داد که به حفظ سهم خود از بازار بیش از قیمت بالای نفت اهمیت می‌دهد. EIA پیش‌بینی کرد که عربستان تولید نفت خود در سال آینده را قدری کاهش داده و به کمتر از تولید روزانه 6/9 میلیون بشکه‌ کنونی برساند، اما این کشور همچنان بالای 9 میلیون بشکه در روز نفت تولید خواهد کرد.

براساس گزارش ماهانه اوپک، قیمت سبد نفتی اوپک 49/9 دلار در این ماه کاهش داشته است. در این میان نفت سنگین ایران با کاهش 15/10 دلاری نسبت به سبد نفتی اوپک شاهد کاهش بیشتری بوده است. تولید نفت ایران در ماه نوامبر نسبت به ماه پیش از آن تغییر محسوسی نداشته و در سطح 750/2 میلیون بشکه در روز بدون تغییر مانده است. از طرفی تولید اوپک در این ماه بیش از 390 هزار بشکه در روز کاهش یافته که بیشتر این کاهش از سوی لیبی اتفاق افتاده است. تولید نفت لیبی در ماه نوامبر بیش از 248 هزار بشکه کاهش داشته است. عربستان سعودی با کاهش 60هزار بشکه‌ای بیشترین کاهش تولید را بعد از لیبی داشته است. در این بین عراق بیش از 50 هزار بشکه به تولید روزانه خود افزوده است. بر همین اساس تولید اوپک به 053/30 میلیون بشکه در روز رسیده است. 

منبع: روزنامه دنیای اقتصاد - شماره ۳۳۶۸