از ميان مواد خام، قیمت مس، طلا و نفت بيشترين تاثیرات را از اقتصاد جهان می‌پذیرند، از سوي ديگر اين مواد خام بيشترين تاثیر را بر سبد سرمایه‌گذاران بر جاي مي‌گذارد. به دنبال بررسي مهم‌ترين تحولات اقتصاد جهان در صفحه پيشين، به بررسي آثار اين تحولات بر روندهاي قيمتي اين سه ماده خام كليدي خواهيم پرداخت. با توجه به سرعت تحولات پيش رو در اقتصاد جهان، تغييرات در برخی شاخص‌ها محتمل است و تغیيرات بنيادي در صورت وقوع، مي‌تواند پيش‌بيني‌هاي مطروحه را دستخوش تغييرات شديدي كند.
قیمت مس که معیاری از وضعیت اقتصادی جهان است و طی سال 2013میلادی چند درصد کاهش یافت طی روزهای اخیر همزمان با انتشار اخبار منفی و نگران‌کننده از وضعیت شاخص‌های اقتصادی چین به‌شدت کاهش یافته است. طی هفته گذشته، قیمت هر تن از این فلز مهم اساسی به پایین‌ترین میزان طی چهار سال اخیر یعنی 6500 دلار رسید. میزان کاهش قیمت‌ها کم‌سابقه بود، یعنی طی سه روز در اواسط هفته گذشته، قیمت‌ها حدود 5/6 درصد کاهش پیدا کردند. قیمت مس طی ماه‌های اخیر تحت‌تاثیر چند عامل قرار داشته که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم:
نخستین عامل موثر بر قیمت فلز سرخ تحولات اقتصاد چین بوده است و تردیدی وجود ندارد که طی ماه‌های آینده، نیز این عامل مهم‌ترین اثرات را بر قیمت مس خواهد داشت. طی ماه‌های اخیر، گزارش‌هایی که از وضعیت رشد اقتصاد چین منتشر شده چندان امیدبخش نبوده است. اقتصاد چین طی سال گذشته میلادی، 7/7 درصد رشد کرده است. اواسط سال 2013 هنگامی که مشخص شد نرخ رشد حول 5/7 درصد نوسان می‌کند، ضربه‌ای به قیمت مس که چین بزرگ‌ترین مصرف‌کننده آن است وارد شد. عامل بعدی کاهش قیمت مس که در وضعیت مصرف مس در چین ریشه دارد این است که گزارش‌ها نشان می‌دهد 60 تا 80 درصد واردات مس چین از سوی شرکت‌ها برای استفاده به‌عنوان وثیقه جهت گرفتن وام صورت گرفته است. اعلام این گزارش از یکسو نشان می‌دهد واردات بالای مس به چین به‌دلیل پیش‌بینی رشد مصرف نیست و از سوی دیگر افزایش ذخیره مس به این معنا است که چین برای مدتی نسبتا طولانی به واردات میزان بالای مس نیاز ندارد. دولت چین برای مهار بانکداری سایه و اعمال اصلاحات، محدودیت‌هایی برای اعتباردهی‌ها در نظر گرفته و شرکت‌ها برای گرفتن وام و تسهیلات مجبور شده‌اند از مواد خام نظیر سنگ‌آهن و مس به‌عنوان وثیقه استفاده کنند. سهم بالای مس وارداتی به‌عنوان وثیقه گرفتن وام نشان می‌دهد کمتر از قبل می‌توان واردات مس را معیاری از مصرف آن در بخش‌های مختلف اقتصاد دانست.
سومین عامل موثر بر قیمت مس طی ماه‌های اخیر تغییرات ارزش دلار به واسطه تحولات اقتصادی در ایالات متحده و منطقه یورو بوده است. اواخر سال گذشته بانک مرکزی آمریکا احتمال محدود کردن سیاست‌های انبساطی را مطرح کرد و از آن زمان ارزش دلار عموما مسیر صعودی طی کرده که تاثیری کاهشی بر قیمت مواد خام ازجمله مس دارد. بانک مرکزی آمریکا در نشست‌های دو ماه اخیر خود در مجموع 20 میلیارد دلار از میزان خرید اوراق قرضه دولت کاسته است و پیش‌بینی شده در ماه‌های آینده این برنامه ادامه پیدا می‌کند تا در نهایت در سال جاری برنامه خرید اوراق قرضه دولت به پایان خواهد رسید. اگر شرایط کلان اقتصادی در آمریکا مثبت باقی بماند ارزش دلار رشد خواهد کرد و از این جهت فشارهایی بر قیمت مس وارد خواهد شد. اما چهارمین عامل موثر بر قیمت مس شرایط کلی اقتصاد جهان است. اواخر سال 2013 پیش‌بینی‌هایی که درباره وضعیت اقتصاد جهان در سال جاری میلادی مطرح می‌شد مثبت بود زیرا روند بهتر شدن شرایط اقتصادی در آمریکا و منطقه یورو تداوم یافته بود و پیش‌بینی می‌شد امسال نرخ رشد در اقتصادهای توسعه‌یافته افزایش یابد. اقتصاد چین نیز در سه ماهه چهارم سال گذشته رشد مطلوبی داشت اما در سال جاری میلادی گزارش‌هایی که از وضعیت شاخص‌های اقتصادی آمریکا و چین منتشر شده و نیز کند و شکننده بودن روند بهبود شرایط در منطقه یورو نشان داده که اوضاع آن‌گونه که در ابتدا تصور می‌شد خوب نخواهد بود.
کند شدن نرخ رشد اقتصاد جهان عموم تحلیلگران و سرمایه‌گذاران را به این نتیجه رسانده است که فشار بر بازار مواد خام امسال بالا خواهد بود. در مورد مس به‌دلیل آنکه درباره رشد قابل ملاحظه مصرف مس در چین تردیدهایی وجود دارد فشار بیشتر است و مشاهده می‌کنیم که در سال جاری میلادی قیمت‌ها بیش از 10درصد کاهش یافته‌اند. در ماه‌های آینده شرایط بازار مس و برخی دیگر از فلزات اساسی تحت تاثیر تحولاتی است که در چین و ایالات متحده رخ خواهد داد. امسال نرخ هدف برای رشد اقتصاد چین 5/7 درصد تعیین شده است. تلاش دولت چین رساندن نرخ رشد به این عدد است و اگر ثابت شود نرخ رشد بسیار پایین‌تر از رقم یاد شده خواهد بود دولت چین اقداماتی برای حمایت از رونق اقتصادی انجام خواهد داد. اما یک عامل موثر دیگر بر قیمت مس پیش‌بینی حرکت بازار این فلز اساسی به سمت شکل‌گیری مازاد عرضه نسبت به تقاضا است. نهادهای تحلیلگر پیش‌بینی کرده‌اند که رشد عرضه که از سال پیش آغاز شده ادامه خواهد یافت درحالی‌که رشد تقاضا یا تدریجی خواهد بود یا متوقف می‌شود.
درباره میزان مازاد عرضه نسبت به تقاضا دیدگاه‌های مختلفی مطرح شده اما رقم آن بین 130 تا 260 هزار تن پیش‌بینی شده است. این رقم نسبت به کل مصرف مس در جهان که حدود 22 میلیون تن است رقم بالایی نیست اما نگرانی از کاهش تقاضا بر قیمت فلز سرخ فشار وارد خواهد کرد. عده‌ای از تحلیلگران معتقدند در سال جاری و سال 2015 مازاد عرضه مس نسبت به تقاضا برای آن کاهش خواهد یافت زیرا تعدادی از معادن بزرگ تولید مس از رده خارج می‌شوند و به بهره‌برداری رسیدن معادن جدید طول خواهد کشید. در نتیجه کاهش عرضه می‌تواند کند شدن رشد تقاضای جهانی مس را خنثی کند. در نظرسنجی خبرگزاری رویترز کارشناسان پیش‌بینی کرده‌اند که امسال مازاد عرضه نسبت به تقاضا 260500 تن خواهد بود. سه ماه پیش این رقم 328 هزار تن پیش‌بینی شده بود. برای سال آینده میلادی میزان مازاد عرضه 235 هزار تن پیش‌بینی شده است. از سوی دیگر، در نظرسنجی این خبرگزاری از 33 تحلیلگر بازار مس که در پایان ماه دسامبر صورت گرفت، آنها پیش‌بینی کردند امسال متوسط قیمت هر تن از این فلز اساسی 7000 دلار خواهد بود. در سال 2013 متوسط قیمت‌ها 7321 دلار بود.
برای سال 2015 متوسط قیمت مس 6850 دلار پیش‌بینی شده است. سه عاملی که تحلیلگران معتقدند از قیمت مس حمایت خواهند کرد عبارت هستند از کاهش ذخیره مس در انبارهای تحت نظارت بورس فلزات لندن، اختلال در عرضه از شیلی به‌دلیل اعتصابات کارگری و در نهایت ممنوعیت صادرات مس از اندونزی. بانک سرمایه‌گذاری بارکلینر کپیتال پیش‌بینی کرده که امسال مصرف مس تصفیه‌شده جهان با 5/4 درصد افزایش به 22.2 میلیون تن خواهد رسید. امسال مصرف مس تصفیه شده چین 5/7 درصد رشد خواهد کرد یعنی چین 65 درصد رشد مصرف جهانی مس تصفیه شده در سال جاری را تشکیل خواهد داد. سال پیش چین 85 درصد این رشد مصرف را تشکیل می‌داد. به این ترتیب بازار مس کمتر از سال پیش به تقاضای چین وابسته خواهد بود. آمریکا، اتحادیه اروپا، ژاپن، برزیل و کره‌جنوبی پس از چین مصرف‌کنندگان عمده مس هستند. در صورتی که دولت چین برای حمایت از اقتصاد این کشور اقداماتی انجام دهد و شرایط در آمریکا و منطقه یورو در مسیر بهبود باقی بماند تحقق پیش‌بینی نهادهای تحلیلگر یعنی بالاتر از 7000 دلار بودن متوسط قیمت مس در سال جاری محتمل است.
منبع: دنیای اقتصاد به نقل از : www.bloomberg.com