منحنی شاخص کل بورس تهران روز سه‌شنبه برای دومین روز پیاپی صعودی ترسیم شد. افزایشی که با رشد شاخص هموزن همراه شد. این موضوع عموما به‌عنوان نشانه‌ای از رشد متوازن شرکت‌های کوچک و بزرگ در بورس تلقی می‌شود. چرخش بورس در دو روز گذشته با افزایش ورودی پول سرمایه‌گذاران حقیقی محقق شده است. در شرایطی که بسیاری به انتظار مداخله دولت برای متعادل کردن بازارسهام بودند، ورودی پول حقیقی‌ها در روز دوشنبه به ۴۰۰ میلیارد تومان و در روز سه‌شنبه به هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان رسید. این جهش نشان می‌دهد اگر به جای مداخله‌های دستوری در بورس، حذف مداخله‌های غیرضروری، همانند اتفاقی که در بازار نیما افتاد در دستور کار قرار بگیرد، بورس می‌تواند همچنان برای فعالان اقتصادی جذاب باقی بماند. به گفته کارشناسان، هرچند بروز نشانه‌هایی از همگرایی دولت، مجلس و بورس از دلایل برون‌زای رشد اخیر بوده، اما بازگشایی نماد خودروساز‌ها و همچنین تقویت احتمال برداشتن سقف رشد نرخ دلار در سامانه نیما نیز در چرخش دوباره بازارسهام نقشی مهم بازی کرده است.
چرخش بورس بدون مداخله
شاخص بورس پس از ۲۰ روز در حالی رشد بالای ۳ درصد را تجربه کرد که به اعتقاد کارشناسان بازار با اعتماد حقیقی‌ها برگشت نه پول حقوقی‌ها. ورود هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان پول حقیقی در روز گذشته دلیل این مدعا است. همگرایی دولت، مجلس و بورس گرچه علت اصلی این رشد است اما شایعه برداشتن سقف رشد نرخ دلار در سامانه نیما و بازگشایی نماد خودرویی‌ها از مهم‌ترین دلایل این اتفاق بود. دیروز در ۷۰ درصد نمادها، حقیقی‌ها خریدار اکثریت و در ۳۰ درصد نمادها حقوقی‌ها خریدار اکثریت بودند و این یعنی بازگشت اعتماد دوباره به بورس. در عین حال پیگیری‌ها نشان می‌دهد زمان بازگشایی نمادهای پالایشی هنوز مشخص نیست. این را علی صحرایی، مدیرعامل بورس تهران گفت و افزود: تا عصر روز دوشنبه زمان بازگشایی نماد شرکت‌های پالایشی هنوز به‌طور کامل مشخص نیست و همچنین درخواستی برای تمدید پذیره‌نویسی پالایش یکم به سازمان بورس و اوراق بهادار اعلام نشده است.
کارشناسان به رشد ادامه‌دار بازار در روزهای آینده خوش‌بین هستند و پیش‌بینی می‌کنند این رشد حداقل برای یک بازه شش ماهه تداوم داشته باشد. به اعتقاد آنان به احتمال زیاد دیگر در بازار سرمایه رشدی را که در ابتدای سال داشتیم نخواهیم دید، اما رشد آن قطعی و پیش‌بینی‌ها مثبت است. مخصوصا با افزایش قیمت دلار رشد شاخص ادامه‌دار خواهد بود. به باور این کارشناسان، بازار به دلیل افزایش نرخ دلار روند رشد خود را از سرگرفت. این هفته، برخلاف دو ماه گذشته به دلیل تک‌نرخی شدن نرخ دلار نسبت به رشد بازار سرمایه خوش‌بینی ایجاد شد. چون با افزایش قیمت دلار تقاضای خوبی برای گروه‌هایی که متاثر از این رشد هستند، مخصوصا پتروشیمی‌ها ایجاد شد.
دلار عامل مثبت شدن بورس شد
محمد نوربخش، مدیر سرمایه‌گذاری سبدگردانی کوروش پیش‌بینی می‌کند اگر نمادهایی که بسته هستند، هنگام باز شدن مشکلی ایجاد نکنند، رشد بازار ادامه‌دار خواهد بود. او می‌گوید: در این مدتی که بازار ریزش داشت خیلی از سهمها قیمت‌های جذابی برای خرید داشتند؛ عموما هم سهم‌های بنیادی خیلی جذاب شده بودند. بنابراین همین که سهمها را به حال خود می‌گذاشتند، بازار به حالت قبلی خود برمی‌گشت و رشد را از سرمی‌گرفت.
نوربخش نسبت به بازگشایی برخی از سهمها که هنوز بازگشایی نشده‌اند مانند شستا و برخی نمادهای پالایشی اظهار نگرانی می‌کند و می‌افزاید: اکنون که بازار رشد خود را از سرگرفته است یک مشکلی وجود دارد و آن هم سهم‌هایی مثل شستا و برخی پالایشی‌ها است که هنوز بسته هستند و بازگشایی نشده‌اند. این نگرانی وجود دارد که این سهمها با قیمت بالا باز شوند و همین مساله تاثیرش را روی بازار بگذارد.
مدیر سرمایه‌گذاری سبدگردانی کوروش تشریح می‌کند: اگر در روند نزولی قبلی شستا و پالایشی‌ها با دامنه باز، بازگشایی می‌شدند و منفی ۳۰ درصد می‌خوردند، رشد بازار که اکنون شروع شده بدون شک تداوم پیدا می‌کرد اما الان مقداری نگرانی بابت این نمادها وجود دارد که اگر در این شرایط باز بشوند چه اتفاقی می‌افتد؟ البته شاید با قیمت بالا بازگشایی بشوند اما این اتفاق در بلندمدت تاثیر خوبی روی شاخص نخواهد داشت.
نوربخش افزایش نرخ ارز را علت رشد بازار در یکی، دو روز گذشته می‌داند و می‌گوید: به نظر می‌رسد افزایش نرخ دلار عاملی برای رشد بازار خواهد بود و اگر اتفاقی نیفتد و مشکلی بابت نمادهای بسته به وجود نیاید، رشد بازار تداوم خواهد داشت.
تداوم روند رو به رشد برای بورس
محمد همتی، کارشناس بازار سرمایه نیز نسبت به رشد ادامه‌دار بازار در روزهای آینده خوش‌بین است و پیش‌بینی می‌کند این رشد حداقل برای یک بازه شش ماهه تداوم داشته باشد. او می‌گوید: همان‌طور که پیش‌بینی میشد، بازار به دلیل افزایش نرخ دلار روند رشد خود را از سرگرفت. این هفته، برخلاف دو ماه گذشته به دلیل تک نرخی شدن نرخ دلار نسبت به رشد بازار سرمایه خوش‌بینی ایجاد شد. چون با افزایش قیمت دلار تقاضای خوبی برای گروه‌هایی که متاثر از این رشد هستند، مخصوصا پتروشیمی‌ها ایجاد شد. او با یادآوری رشد ۶۰ هزار واحدی شاخص بورس در روز گذشته می‌افزاید: به نظر می‌رسد این روند ادامه خواهد داشت و اگر اتفاق خاصی نیفتد بازار با شیب ملایم و خوبی رو به رشد خواهد بود.
این کارشناس بازار سرمایه همچنین با یادآوری بازگشایی نماد ایران‌خودرو و سایپا در روز گذشته می‌گوید: دیروز نماد خودرویی‌ها هم بازگشایی خوبی داشتند و برخلاف تصوری که وجود داشت، فشاری روی بازار ایجاد نکردند، بنابراین در روزهای آینده روند رو به رشد و ملایمی را برای بازار سرمایه شاهد خواهیم بود. او این مدت را حداقل شش ماه ارزیابی می‌کند، اما در همین حال یادآور می‌شود که ممکن است با نزدیک شدن به انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا ترس و احتیاط را در معاملات بازار شاهد باشیم: هرچه به جلو حرکت کنیم و به انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا نزدیک شویم ممکن است سهامداران مقداری احساس احتیاط کنند و ارزش معاملات کاهش پیدا کند اما در کل بازار سرمایه رشد خواهد کرد. همتی با تاکید بر اینکه «در روند کلی بازار اوضاع خوبی خواهد داشت» اضافه می‌کند: به نظر می‌رسد دیگر فشار فروش نخواهیم داشت. البته ممکن است پیشتازی گروه به گروه بچرخد یعنی یک روز گروه سنگ آهن پیشتاز باشد و یک روز فولاد و همین‌طور دست به دست شود، اما در کل بازار ریزش قبلی را نخواهد دید.
این کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این سوال که آیا رشد بازار تداوم مستحکم خواهد داشت یا ممکن است دوباره شاهد ریزش آن باشیم، می‌گوید: ممکن است بازار دیگر با شتابی که در ابتدای سال داشت، رشد نکند یا مانند دیروز که ۶۰ هزار واحد رشد کرد، نباشد ولی روند رو به رشد حتما تداوم خواهد داشت و با یک شیب ملایم رشد خواهد کرد. البته ممکن است در این میان یکی، دو روز هم منفی بخورد که این نوسان نیز در ذات بازار وجود دارد و غیرطبیعی نخواهد بود.
همتی تاکید می‌کند: به احتمال زیاد دیگر در بازار سرمایه رشدی را که در ابتدای سال داشتیم نخواهیم دید اما رشد آن قطعی و پیش‌بینی‌ها مثبت است. مخصوصا با افزایش قیمت دلار رشد شاخص ادامه‌دار خواهد بود.
او در پاسخ به این سوال که چه باید شود تا رشد بازار ادامه‌دار باشد و دوباره شاهد ریزشی مانند یک ماه قبل نبود، می‌گوید: من این نظریه را که ریزش بازار به خاطر دخالت‌های حقوقی‌ها یا دولت بود قبول ندارم و به نظرم اگر هم چنین دخالتی باشد بسیار کم‌رنگ است. چرا که در بازاری که ارزش معاملات آن حتی تا ۳۴ هزار میلیارد تومان هم می‌رود، حقوقی‌ها یا دولت نمی‌توانند دخالت کنند.
علت ریزش یک ماهه بازار
همتی معتقد است علت ریزش بازار در این مدت به خاطر جو روانی منفی است که بر بازار حاکم شده بود و بر این اساس توضیح می‌دهد: «این مدت یک جو منفی علیه بازار شکل گرفته و نقل‌قول‌هایی شد که اوضاع را برهم زد و روی بازار اثر منفی گذاشت. در این مدت قیمت خیلی از سهمها افت کرد و حتی برخی از آنها تا ۵۰ یا ۷۰ درصد ریزش داشتند، بنابراین به نقطه ارزندگی رسیدند. به عبارت دیگر اکنون نقاط ارزندگی در سهمها هویدا شده که بازار اقبال نشان داد که نتیجه آن رشد خوب شاخص بود و تزریق نقدینگی قابل ملاحظه‌ای در بازار دیدیم. با وجود اینکه هنوز گروه پالایشی‌ها باز نشده و اگر آنها هم باز شوند ارزش معاملات بالاتر می‌رود.
او افزایش قیمت دلار را در رشد بازار بسیار موثر می‌داند و می‌گوید: دلار یک آیتم بسیار مهم برای بازار سرمایه است، بنابراین با رشدی که دلار در روزهای اخیر داشته، بازار سرمایه هم اثر گرفته و ما شاهد رشد آن در یکی، دو روز گذشته هستیم. همتی در پاسخ به این سوال که تصمیمات شورای‌عالی بورس در آخر هفته گذشته چه تاثیری بر رشد بازار داشت نیز چنین می‌گوید: قطعا تصمیماتی که در شورای‌عالی گرفته شده، موثر بوده است. یکی از مهم‌ترین این تصمیم‌ها نیز بازارگردانی بود البته اگر اجرایی شود.
اثر مثبت بازارگردانی
این کارشناس بازار سرمایه اضافه می‌کند: اگر بازارگردانی در عمل نیز اتفاق بیفتد و صندوق‌ها را ملزم به بازارگردانی کنند، اثر بسیار مثبتی بر بازار خواهد داشت. خلأیی که همیشه در بازار سرمایه احساس میشد نبود یک رکن بازارگردانی قوی بود که اگر این اتفاق بیفتد شاید دیگر از ریزش‌های سنگین خبری نباشد.
همتی تاکید می‌کند: ولی این مساله منوط به آن است که بازارگردانی به نحو احسن انجام شود و منابع در اختیار صندوق‌های بازارگردان قرار گیرد. یعنی صرف این نباشد که فقط یک اسم باشد و بگویند ما رکن بازارگردانی را احیا کردیم. بازارگردانی با تزریق منابع صورت می‌گیرد، بنابراین اگر تزریق منابع صورت نگیرد کاری از پیش نمی‌رود. بنابراین بازارگردانی باید ضمانت اجرایی داشته باشد که اگر این اتفاق بیفتد دیگر از ریزش سنگین در امان خواهیم بود. بازارگردان به نقد شدن سهم و همچنین به نزدیک شدن قیمت سهم به ارزش واقعی خود کمک می‌کند.
او همچنین به حمایت مجلس از بازار سرمایه اشاره می‌کند و می‌گوید: اتفاق مهم دیگری که در این مدت افتاده حمایت مجلس و رئیس مجلس از بازار سرمایه است که نکته مهمی است. در ادوار گذشته مجلسی ندیدیم که رئیس مجلس صراحتا از بورس حمایت کند. برای اولین بار است که چنین اتفاقی افتاده و بنابراین نکته مثبتی است و نشان می‌دهد مجلس در کنار دولت دارد کمک می‌کند بازار سرمایه بازار پویا باقی بماند و نقدینگی از سایر بازارها با شیب بیشتری به بورس وارد شود.
دنیای اقتصاد