باز هم روالی در یارانه تکرار شد که جدید نیست؛ برای بار چندم قانون بودجه دولت را مکلف به حذف سه دهک بالای درآمدی از جمع یارانه‌بگیران کرد ولی اتفاقی نیفتاد و جمعیت ۷۸ میلیونی یارانه‌بگیران همچنان پابرجاست.

حدود یک دهه از اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها و پرداخت یارانه ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی به هر نفر در ماه گذشته است، اکنون حدود ۱۰۸ مرحله بابت یارانه نقدی به حساب سر پرستان خانوار واریز انجام شده و این روال بدون تغییر خاصی همچنان ادامه دارد.

از ابتدا قرار بود که فقط ۵۰ درصد درآمد ناشی از اجرای آن برای پرداخت و کمک به خانوارهایی که در نتیجه اجرای قانون هدفمندی دچار آسیب می‌شوند، هزینه شود و مابقی صرف بخش‌های دیگر از جمله تولید کشور شود، اما پایه‌گذاری غلط در پرداخت همگانی یارانه نه تنها موجب شد که دولت‌ها تمام درآمد را صرف این بخش کنند، بلکه گاها دست به برداشت یا استقراض از بانک مرکزی جهت تامین کسری بزنند.

این در حالی است که سالانه حدود ۴۲ هزار میلیارد تومان بابت یارانه نقدی هزینه می‌شود که در مجموع از ابتدا تاکنون به بیش از ۳۵۰ هزار میلیارد تومان رسیده است.

طی این سالها از دولت خواسته شد نسبت به غربالگری یارانه‌بگیران و حذف پردرآمدها اقدام کند و بارها در قانون بودجه تکلیف شد تا سه دهک بالای درآمدی را حذف کند ولی به هر صورت با توجه به دلایل و ملاحظاتی که وجود داشت این اتفاق نیفتاد.

اما امسال بود که برنامه جدی‌تری به نظر می‌رسید برای حذف سه دهک بالا وجود داشته باشد؛ به گونه‌ای که آئین‌نامه‌های مربوط به تبصره هدفمندی یارانه‌ها در قانون بودجه برای تکلیف به حذف این دهک‌ها تنظیم و در دستور کار قرار گرفت و شروع آن از شهریور ماه اعلام شد.

در این ماه حذف تدریجی کلید خورد، ولی بازهم با اعتراض‌هایی همراه بوده و شرایط اعلام و حتی برگشت معترضانی که محق برگشت به لیست یارانه‌بگیران بودند، فراهم شد. اما در هر صورت زمانی نکشید که بعد از حذف تعدادی که به دو میلیون نفر هم نمی‌رسیدند دولت به نوعی اعلام کرد که حذف یارانه‌بگیران به نارضایتی مردم نمی‌ارزد، چراکه در این بین ممکن بود افرادی حذف شوند که محق دریافت بوده و نیاز داشتند.

بر این اساس، طی اخرین آماری که اعلام شد همچنان جمعیتی حدود ۷۸ میلیون نفر یارانه نقدی دریافت می‌کنند که حداقل ۱۸ میلیون نفر آنها جزو افراد پردرآمد و بی نیاز از گرفتن مبلغ ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی هستند.

این در حالی است که در آبان ماه و با اصلاح قیمت بنزین، دولت تصمیم گرفت منابع ناشی از این اختلاف قیمت را تحت عنوان کمک معیشتی بین گروه‌هایی تقسیم کند که از نظر خود نیاز به دریافت آن داشتند، اما این تعداد که حدود ۶۰ میلیون نفر هستند را از بین جمعیت ۷۸ میلیونی یارانه‌بگیران گزینش کرده و به نوعی سه دهک بالای درآمدی را از این کمک کنار گذاشت.

در این شرایط با وجود اینکه امکان شناسایی و حذف سه دهک بالای درآمدی از بین یارانه‌بگیران وجود داشت، دولت در این رابطه اقدام نکرد و اکنون نه‌تنها پردرآمدها از یارانه کنار نرفتند، بلکه جمعیت ۶۰ میلیونی نیز مشمول دریافت نوعی دیگر از یارانه از محل بنزین شدند.

بنابراین امسال هم به مانند سال‌های قبل، بدون اجرای قانون برای حذف سه دهک بالا به پایان رسید و با وجود اینکه در قانون بودجه سال آینده مجددا حذف سه دهک تکلیف شده، انجام آن بعید به نظر می‌رسد. این در حالی است که در همین تبصره که حذف را تاکیده کرده باز هم ۴۲ هزار میلیارد تومان بابت پرداخت یارانه نقدی پیش بینی شده که دریافت یارانه ۷۸ میلیون نفر که سه دهک بالا نیز در بین آنها قرار دارند را تضمین می‌کند.

منبع: ایسنا