کارنامه جذب پول خارجی برای ۱۰ ماه منتهی به دی سال ۹۸ منتشر شد. داده‌های اعلام شده نشان‌دهنده آن است که در مدت زمان مورد بررسی در مجموع ۷۹ طرح به ارزش ۷۸۰ میلیون دلار در بخش صنعت، معدن و تجارت در کشور با مشارکت سرمایه‌گذاری خارجی به تصویب رسیده است. براساس داده‌های اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت «محصولات از توتون و تنباکو»، «محصولات غذایی و آشامیدنی‌ها»، «سایر محصولات کانی غیر فلزی»، «ساخت مواد و محصولات شیمیایی» و «کک و فرآورده‌های حاصل از نفت» در مدت زمان مورد بررسی در میان گروه‌های صنعتی جذاب برای سرمایه‌گذاران خارجی قرار دارند.
پنج صنعت جذاب ایران
داده‌های اعلام شده بیانگر آن است که در مدت زمان مورد بررسی بخش صنعت از مجموع سرمایه‌گذاری‌های خارجی مصوب شده ۷۳ طرح به ارزش ۷۶۳ میلیون دلار را به خود اختصاص داده است. سهم بخش معدن نیز از مصوبات سرمایه‌گذاری برابر با دو طرح به ارزش یک میلیون دلار بوده و بخش تجارت نیز از مجموع طرح‌های مصوب چهار طرح را به ارزش ۱۶ میلیون دلار به خود اختصاص داده است. با توجه به داده‌های اعلام شده می‌توان گفت ۹۸ درصد از مصوبات صورت گرفته در مدت زمان مورد بررسی به بخش صنعت و ۲ درصد نیز سهم بخش تجارت بوده است. از سوی دیگر از ۷۹ مورد طرح یا واحد، ۳۰ طرح یا واحد با ۱۰۰ درصد سهامدار خارجی و ۴۸ طرح یا واحد به‌صورت مشارکتی با شرکای داخلی و یک مورد نیز تحت عنوان ترتیبات قراردادی مصوب شده‌اند.
اما رصد جغرافیای سرمایه‌گذاری خارجی در کشور نشان‌دهنده آن است که بیشترین سرمایه‌گذاری براساس حجم در استان‌های «زنجان»، «خراسان رضوی»، «کرمانشاه»، «تهران» و «فارس» صورت گرفته است که با این شرایط می‌توان عنوان پیشتازان سرمایه‌گذاری را به این استا‌ن‌ها نسبت داد. داده‌های اعلام شده همچنین بیانگر آن است که بیشترین مصوبات سرمایه‌گذاری خارجی به کشورهای «هلند»، «امارات متحده عربی»، «چین»، «ترکیه» و «آلمان» اختصاص داشته است. نگاهی به کارنامه سرمایه‌گذاری خارجی نشان‌دهنده آن است که گروه‌های معدنی جذاب برای سرمایه‌گذاران خارجی نیز به «استخراج و فرآوری منیزیت، تولید کنسانتره نفلین سینسیت» اختصاص داشته است و کشورهای هندی و هنگ‌کنگی در این بخش بیشترین سرمایه‌گذاری در کشور را صورت داده‌اند.
اما سرمایه‌گذاری در حوزه تجارت شامل «احداث رستوران»، «سفارش کالا در فضای مجازی از طریق تارنما و نرم‌افزار» و «ساخت و تولید محصولات صنایع دستی و چرمی (مجوز صنفی، تولیدی)» است.
از سوی دیگر، بیشترین حجم سرمایه‌گذاری خارجی در بازه زمانی مورد بررسی، در پنج گروه «محصولات از توتون و تنباکو»، «محصولات غذایی و آشامیدنی‌ها»، «سایر محصولات کانی غیرفلزی»، «ساخت مواد و محصولات شیمیایی» و «کک و فرآورده‌های حاصل از نفت» صورت گرفته است. در گروه صنعتی «محصولات از توتون و تنباکو»، می‌توان از تولید سیگارت فیلتردار و فرآوری توتون سیگارت نام برد. از سرمایه‌گذاری در گروه صنعتی «محصولات غذایی و آشامیدنی‌ها» می‌توان به تولید خمیر مایه، تولید انواع پودر نوشیدنی فوری، تولید خوراک آماده دام، طیور و آبزیان، تولید انواع کیک مغزدار، انواع نان حجیم و نیمه‌حجیم، انواع شکلات و کرم شکلاتی اشاره کرد.
تولید انواع کاشی و نانو سرامیک‌های پیشرفته، تولید لوازم بهداشتی چینی و تولید دانه‌ها و پودرهای شیشه‌ای، تولید منیزیت کلسینه شده، تولید و برش سنگ گرانیتی، تولید سقف متحرک اتوماتیک و پنجره متحرک اتوماتیک در گروه صنعتی «سایر محصولات کانی غیرفلزی» قرار دارند.
تولید گازهای صنعتی و طبی، تولید خمیر الکترود گرافیتی و تولید انواع مواد استریل‌کننده بر پایه پروکسی اسیدها، تولید انواع داروهای دستگاه گوارش، گیاهی، قند خون، کلیه و مجاری ادراری، تولید کیت تشخیص سریع آنتی بادی منو کلونال میکروبیولوژی، تولید انواع فرآورده‌ها از مشتقات خون، داروهای نوترکیب و پپتیدی، تولید فرآورده‌های ویژه بیماران آی‌سی‌یو در گروه صنعتی «ساخت مواد و محصولات شیمیایی» هستند. در گروه صنعتی «کک و فرآورده‌های حاصل از نفت» می‌توان از احداث پالایشگاه میعانات گازی، تولید هیدروکربن‌های سبک و سنگین، تولید و فرآوری مواد شیمیایی نام برد.
پیشتازان سرمایه‌گذاری
ارزیابی‌ها نشان می‌دهد پنج کشور بیشترین حجم سرمایه‌گذاری خارجی در ۱۰ماهه سال ۱۳۹۸ را داشته‌اند. مطابق با بررسی‌ها، کشورهای سرمایه‌گذار که بیشترین حجم سرمایه‌گذاری خارجی مصوب در این بازه زمانی در بخش صنعت، معدن و تجارت را داشته‌اند، به ترتیب کشورهای «هلند»، «امارات متحده عربی»، «چین»، «ترکیه» و «آلمان» هستند.
داده‌ها و آمارها نشان می‌دهد، هلندی‌ها که بر جایگاه نخست سرمایه‌گذاری در ایران تکیه داده‌اند، از مجموع سرمایه‌گذاری‌های مصوب، سهم ۲۴ درصدی را از آن خود کرده‌اند. امارات متحده عربی هم با سهم ۲۳ درصدی در سرمایه‌گذاری‌های خارجی در بخش صنعت، معدن و تجارت، جایگاه دوم را از آن خود کرده است. سومین پیشتاز سرمایه‌گذاری‌های خارجی در ایران، چینی‌ها هستند که توانسته‌اند سهم ۲۲درصدی را به دست آورند. ترکیه هم مطابق با آمارها، با کسب سهم ۱۰درصدی از سرمایه‌گذاری‌های خارجی، مقام چهارم را کسب کرده است. پنجمین پیشتاز سرمایه‌گذاری‌های خارجی، آلمانی‌ها هستند که سهم ۹ درصدی از سرمایه‌گذاری‌ها داشته‌اند. سایر کشورها نیز سهم ۱۲ درصدی از سرمایه‌گذاری را به ثبت رسانده‌اند.
از سوی دیگر، آمارها نشان‌دهنده سهم بالای تعداد سرمایه‌گذاری‌ها توسط کشور ترکیه به تعداد ۱۳ طرح است. براساس ارزیابی‌ها، به‌ترتیب کشورهای افغانستان در رتبه دوم با ۱۲ طرح مصوب، چین در رتبه سوم با ۱۱ طرح مصوب و اتریش در رتبه چهارم با ۶ طرح مصوب بوده و کشورهای امارات متحده عربی، عراق و هند به‌طور مشترک و هر کدام با پنج فقره سرمایه‌گذاری رتبه پنجم را در تعداد سرمایه‌گذاری‌های مصوب کسب کرده‌اند. همچنین کشورهای هلند و آلمان هر کدام با چهار طرح سرمایه‌گذاری داشته‌اند. در این میان روسیه هم توانسته است در سه طرح، سرمایه‌گذاری خارجی انجام دهد. هنگ‌کنگ، ایتالیا و پاکستان هم از دیگر کشورهایی هستند که در کشورمان سرمایه‌گذاری کرده‌اند؛ براساس آمارها این سه کشور هر کدام با دو فقره طرح سرمایه‌گذاری جایگاه‌های بعدی را از آن خود کرده‌اند. استرالیا، سوئد، ترکمنستان، گرجستان و عربستان از دیگر کشورهای سرمایه‌گذار در ایران به‌شمار می‌روند. این کشورها به‌طور مشترک، هر کدام در یک فقره طرح سرمایه‌گذاری کرده‌اند.
اما توزیع استانی تعداد سرمایه‌گذاری‌های خارجی مصوب در ۱۰ ماهه امسال چگونه بوده است؟ آمارها نشان‌دهنده سهم بالای تعداد سرمایه‌گذار خارجی در استان خراسان رضوی (تعداد ۱۸ طرح) است. استان تهران (تعداد ۱۱ طرح) در رتبه دوم و استان‌های قزوین، آذربایجان شرقی و خوزستان به‌طور مشترک در رتبه سوم (هر استان با تعداد پنج طرح) در این بازه زمانی هستند. همچنین استان‌های مرکزی و البرز به‌طور مشترک در رتبه چهارم (هر استان با تعداد چهار طرح) ایستاده‌اند. زنجان، فارس، یزد و قم استان‌هایی هستند که به‌صورت مشترک در جایگاه پنجم قرار گرفته‌اند و هر استان از سرمایه‌گذاری‌ها به تعداد سه طرح سهم داشته است. همچنین استان‌های کرمانشاه، کرمان، اصفهان و آذربایجان غربی به‌طور مشترک در رتبه ششم (هر استان با تعداد دو طرح) قرار گرفته‌اند.
بوشهر، کردستان، خراسان جنوبی،گیلان، سمنان، سیستان و بلوچستان و خراسان شمالی، دیگر استان‌هایی هستند که هر کدام با داشتن یک طرح، به‌صورت مشترک در رتبه هفتم ایستاده‌اند. از سوی دیگر، رصد آمارهای منتشرشده نشان می‌دهد سه استان زنجان، خراسان رضوی و کرمانشاه بیش از ۵۰ درصد حجم سرمایه‌گذاری خارجی مصوب در کشور را در این دوره به خود اختصاص داده‌اند.
منبع: دنیای اقتصاد