داوود دانش‌جعفري، اقتصاددان و عضو مجمع تشخيص مصلحت نظام در نشست«چيستي و الزامات اقتصاد مقاومتي» گفت: بايد حوزه‌هاي خطرپذير در اقتصاد كشور شناسايي شود و دولتمردان هم توجه داشته باشند که يكي از حوزه‌هاي خطرپذير، درآمدهاي نفتي است که مطمئن نيستند.

خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا) ـ اين عضو هيات علمي دانشگاه علامه طباطبايي با طرح اين سوال كه مفهوم اقتصاد مقاومتي چيست؟ گفت: براي برخي اين سوال پيش مي‌آيد كه آيا اصطلاح اقتصاد مقاومتي نظريه‌اي جديد يا بحثي سياسي است كه در ميان سياست‌هاي مختلف تعيين شده است. در پاسخ به اين شبهه بايد گفت: در بسياري از كشورهاي دنيا اصطلاح «اقتصاد مقاوم» وجود دارد كه در آن اقتصادي كه بتواند در برابر تهديدها و بحران‌هاي اقتصادي انعطاف‌پذيري نشان بدهد و خود را از خطر نجات داده و مسير عادي‌اش را طي كند.

انعطاف پذیری خاصیت اقتصاد مقاومتی

دانش جعفري ادامه داد: مفهوم مقاومت در بسياري از علوم ديده مي‌شود كه اقتصاد نيز از آن مستثني نيست. به طوري كه در اقتصاد مقاومتي استعداد بازيابي و برگشت‌پذيري به حالت اوليه ديده مي‌شود.

وي در توضيح بيشتر مفهوم اقتصاد مقاومتي اظهار كرد: اقتصادي مقاومتی باید بتواند در برابر شوك‌هاي اقتصادي

اگر به تركيب درآمدهاي دولت در سال‌هاي اخير توجه كنيم، مي‌بينيم 65 درصد درآمد دولت از ناحيه درآمدهاي نفتي است و مابقي آن را ماليات و ساير درآمدها تشكيل مي‌دهد كه اين يكي از آسيب‌هاي جدي در اقتصاد كشور به شمار مي‌آيد، چرا كه درآمد نفتي درآمدي مطمئن نيست؛ به اين دليل كه قيمت نفت در بازار جهاني تعيين مي‌شود و دولت ايران دخالتي در تعيين قيمت ندارد و اين تغييرات منجر به آسيب به اقتصاد كشور مي‌شود

كه مي‌تواند منشا سياست داخلي يا خارجي مانند تحريم باشد مقاومت کند و راه‌هاي برون‌رفت خود را از بحران تعيين كرده و در مسير طبيعي خود كه همان توسعه اقتصادي است گام بردارد.

دانش جعفري  افزايش قيمت و  نرخ ارز را شوك تورمي و ارزي دانست و گفت: اقتصادي، اقتصاد مقاومتي نام دارد كه بتواند بحران‌هايي از اين دست را مهار كرده و آن را حل كند يا از راهكارها و ذخاير كشور استفاده كند.

اين اقتصاددان با اشاره به قلمرو مباحث اقتصاد مقاومتي اظهار كرد: شناسايي حوزه‌هاي خطرپذير در اقتصاد ايران و يافتن راهكارهاي مناسب براي كاهش خطرپذيري يكي از وظايف اصلي اقتصاد مقاومتي است كه اين امر با دو رويكرد مديريت ريسك و مهندسي مقاومت انجام‌پذير است.

وی گفت: كشور در مديريت ريسك بايد حواشي اقتصاد مورد تهديد را كم كرده يا اين‌كه روشي جايگزين براي بحران بيابد.

وابستگی به درآمد نفتی؛ خطر جدی

وي  يكي از اين تهديدات را وابستگي درآمدهاي دولت به نفت دانست و افزود: اگر به تركيب درآمدهاي دولت در سال‌هاي اخير توجه كنيم، مي‌بينيم 65 درصد درآمد دولت از ناحيه درآمدهاي نفتي است و مابقي آن را ماليات و ساير درآمدها تشكيل مي‌دهد كه اين يكي از آسيب‌هاي جدي در اقتصاد كشور به شمار مي‌آيد، چرا كه درآمد نفتي درآمدي مطمئن نيست؛ به اين دليل كه قيمت نفت در بازار جهاني تعيين مي‌شود و دولت ايران دخالتي در تعيين قيمت ندارد و اين تغييرات منجر به آسيب به اقتصاد كشور مي‌شود.

دانش جعفري ادامه داد: به عنوان يك كشور وابسته به نفت‌ نمي‌توانيم بر درآمدهاي نفتي تكيه كنيم و به همين جهت اقتصاد كشور در معرض خطر قرار مي‌گيرد و اگر اين اقتصاد مقاوم نباشد بحران بسيار جدي براي اقتصاد كشور پديد مي‌آيد.

وي  با اشاره به تحريم نفتي عليه ايران در دولت محمد مصدق گفت: در زمان دولت مصدق تحريم جهاني نفت عليه ايران انجام شد و

ما به عنوان يك كشور وابسته به نفت‌ نمي‌توانيم بر درآمدهاي نفتي تكيه كنيم و به همين جهت اقتصاد كشور در معرض خطر قرار مي‌گيرد و اگر اين اقتصاد مقاوم نباشد بحران بسيار جدي براي اقتصاد كشور پديد مي‌آيد 

چون اقتصاد ايران آمادگي مواجهه با اين تحريم را نداشت دچار لطمات و مشكلات زيادي شد، هرچند مصدق اقدامات بسيار زيادي انجام داد اما اقتصاد ايران نتوانست در مقابل اين تحريم نفتي از خود انعطاف نشان بدهد و راه‌ برون‌رفت را جايگزين كند.

دانش جعفري ادامه داد: براي اينكه كشوري داراي اقتصادي باثبات باشد بايد درآمدهاي نفتي را مانند كشور نروژ در خارج از مرزهاي كشور خود استفاده كرده و به سرمايه تبديل كند تا وابسته به درآمدهاي نفتي نباشد.

ایران و وابستگی های اقتصادی

وي صندوق ذخيره نفتي را يكي از راه‌هاي برون رفت از مشكلات ناشي از وابستگي به نفت دانست و گفت: اگر دوره شوك اقتصادي در كشور طولاني شود بايد از اين صندوق استفاده كرده و از رويكرد مديريت ريسك استفاده كند.

اين اقتصاددان وابستگي ايران به واردات روغن نباتي و مواد اوليه توليد خودرو و تسهيلات معوق بانكي را از ديگر آسيب‌هاي جدي در اقتصاد ايران نام برد و گفت: در كشوري مانند ژاپن براي واردات برنج از ساير كشورها تعرفه سنگين درنظر گرفته شده است تا برنج‌كاران ژاپني بي كار نباشند اين سياست در ژاپن نشان از عاقبت‌انديشي در ميان مسوولان ژاپن دارد تا در مواقع خطر و بحران خودكفا باشند.

نشست «چيستي و الزامات اقتصاد مقاومتي» از سوي موسسه خانه كتاب با همكاري انتشارات انقلاب اسلامي در سراي اهل قلم بيست و هفتمين نمايشگاه بين‌المللي كتاب ايران (ايبنا) صورت گرفت.