شیوع ویروس کرونا سبک زندگی بسیاری از افراد را تغییر داد و باعث کاهش استفاده از خودروهای شخصی و پروازهای مسافری شد که ریزش کم سابقه تقاضا برای نفت را به دنبال داشت.

 چند روز قبل فیس بوک در اقدامی مشابه توییتر، دورکاری از خانه را به یک گزینه دایمی برای بسیاری از کارمندانش تبدیل کرد. مارک زاکربرگ، موسسه فیس بوک اعلام کرده که در یک دهه نیمی از کارمندان این شرکت می توانند از خانه کار کنند. اگر همه شرکتهای حوزه فناوری چنین گزینه ای را برای کارمندانشان فراهم کنند، رویکرد مذکور چه تاثیری روی تقاضا برای نفت خواهد داشت؟

این موضوع پیش از این هم در آوریل زمانی که قیمت وست تگزاس اینترمدیت آمریکا منفی شد، مطرح شده بود. حمل و نقل بیش از دو سوم تقاضا برای نفت در آمریکا را تشکیل می دهد و از این رو مهمترین عامل برای تقاضای پایدار برای نفت است.

در بخش حمل و نقل، خودروهای سبک که شامل خودروهای شخصی می شوند، با مصرف معادل ۸.۳۱ میلیون بشکه در روز نفت، بزرگترین بخش را برای تقاضا برای نفت تشکیل می دهند و خودروهای باری با ۲.۸ میلیون بشکه در روز سهم در مصرف نفت، با فاصله زیادی در رتبه دوم قرار می گیرند.

هنگامی که قرنطینه در مارس به سفرهای شخصی پایان داد، نتایج تکان دهنده بود. حجم ترافیک روزانه در آمریکا در اواخر مارس ۴۰ درصد نسبت به ابتدای ماه کاهش داشت و تا اواسط آوریل این کاهش به ۴۶ درصد رسید و تنها پس از رفع بخشی از محدودیتها در اواخر ماه، اندکی بهبود پیدا کرد. با ادامه تسهیل محدودیتها، حجم ترافیک روز به روز رشد می کند. اما سوال اینجاست که آیا تقاضا به طور کامل احیا خواهد شد؟

بر اساس نظرسنجی انجام شده از کارمندان فیس بوک، یک پنجم کارمندان از تغییر وضعیت فعالیتشان به دورکاری کامل استقبال کرده اند و یک پنجم دیگر تا حدودی علاقمند بودند. به نظر می رسد سایر کارمندان این شرکت انعطاف پذیری را به هر مورد دیگری ترجیح می دهند.

نتایج این نظرسنجی درون سازمانی اگر برای کل صنعت فناوری صدق کند، ممکن است برای نفت و تقاضا برای نفت هشداردهنده باشد. فیس بوک به تنهایی ۴۵ هزار کارمند دارد و البته همه این کارمندان با خودروی شخصی تردد نمی کنند اما فیس بوک تنها شرکتی نیست که گزینه دورکاری دائمی را بررسی می کند. توییتر به ۴۹۰۰ کارمند خود اعلام کرده اگر مایل هستند می توانند پس از رفع محدودیتهای قرنطینه، همچنان به دورکاری از خانه ادامه دهند. این تغییر دائمی در الگوهای کار به شکل اجتناب ناپذیری به معنای تغییرات پایدار در مصرف انرژی خواهد بود.

البته همه بر این باور نیستند که طرحهای شرکتهای فناوری موثر واقع خواهد شد و به مسائلی مانند تفاوت ارتباط و فعالیت شبکه ای، مقایسه فرصتهای پیشرفت شغلی در محیط اداری و دورکاری و تفاوت خصایص افراد و مناسب نبودن همه برای دورکاری اشاره می کنند.

اگرچه موارد ذکر شده ممکن است درست باشد اما بسیاری از افراد دورکاری پس از رفع پاندمی را یک موهبت می دانند و اگرچه برآورد دقیق میزان افت مصرف نفت به دلیل دائمی شدن دورکاری بخشی از کارمندان دشوار خواهد بود اما مطمئنا مصرف نفت تا اندازه ای کاهش پیدا خواهد کرد.

اندی چلنجر، نایب رییس پرسنل در شرکت "چلنجر، گری اند کریسمس" در این باره به آسوشیتدپرس گفت بسیاری از شرکتها پی برده اند که کارمندان در دورکاری از منزل به همان میزان سابق یا حتی بیشتر بهره ور مانده اند. بهره وری موضوع مهمی برای کارفرمایان است بنابراین می توان گفت که شرکتهای بیشتری احتمالا گزینه دورکاری دائمی را تشویق می کنند.

البته اسپنسر دیل، اقتصاددان ارشد شرکت BP اظهار کرده است که احتمال دارد مصرف نفت در بخش دیگری افزایش پیدا کند. وی به شرکت تحقیقاتی آی اچ اس مارکیت گفت: ممکن است مواردی مانند افزایش تحویل کالا به مصرف کنندگان در منزل و استفاده بیشتر از خودروهای شخصی به جای وسایل حمل و نقل عمومی به افزایش مصرف سوختها پس از پایان بحران پاندمی کمک کند.

در واقع با تدابیر محرک مالی عظیمی که به کار گرفته شده است، تقاضا برای نفت ممکن است به زودی بهبود پیدا کند اما دهها میلیون نفر در دوران شیوع پاندمی ویروس کرونا از کار بیکار شدند و اگر دوباره شغلی پیدا نکنند، مصرف نفت ممکن است به سطح پیش از بحران بازنگردد.

از سوی دیگر طرح احیای سبز اروپا با رشد مصرف نفت همخوانی ندارد و ممکن است آن را تضعیف کند.

بر اساس گزارش اویل پرایس، فعلا هیچ چیز قطعی نیست و این ابهام در ماههای آینده همچنان ادامه خواهد داشت. این احتمال وجود دارد که تقاضا برای نفت با رشد استفاده از خودروهای شخصی و سفر بهبود پیدا کند اما زمانی که شور و هیجان پس از رفع قرنطینه فروکش کند، اکثر افراد عادتهای قدیمی خود را بازمی یابند یا عادتهای جدیدی پیدا می کند و عادتهای جدید ممکن است دائمی شوند.

ایسنا