یک کارشناس ارشد مسائل اقتصادی معتقد است: محصولات پتروشیمی در کشور ما به سه دلیل اصلی باید در بورس کالای ایران مورد معامله قرار گیرد و اگر زمینه عرضه این محصولات در بازار غیر رسمی فراهم شود، شاهد گسترش رانت و لطمه خوردن اقتصاد کشور خواهیم بود.

دکتر شاهین شایان آرانی، در گفت‌گو با ایسنا، در خصوص وجود برخی تلاش‌ها برای انتقال معاملات مواد پتروشیمی از بورس کالا به بازار غیر رسمی گفت: معاملات در بورس کالا براساس ضوابط و قوانین مشخص انجام می‌شود و این قوانین در بازارهای غیر رسمی به این شکل وجود ندارد، از این رو معاملات محصولات در بازار خارج از بورس، شفافیت اقتصادی را کاهش خواهد داد که این موضوع به سود هیچ کس حتی مجتمع های پتروشیمی نیست؛ شک نکنید اگر این کار غیر منطقی محقق شود ظرف مدت کوتاهی تصمیم‌گیران در این خصوص از کرده خود پیشمان خواهند شد.

شایان آرانی در ادامه گفت: سابقه بورس کالای ایران طی سال‌های گذشته نشان داده است که این بورس تاکنون در راستای شفافیت اقتصادی حرکت کرده و تقویت آن به نفع اقتصاد کشور و صنایع مختلف خواهد بود؛ بنابراین به نظر می رسد، دولت نباید اجازه دهد تا عده‌ای خاص در مقابل اصلاح روند اقتصادی کشور دست انداز بگذارند.

وی اظهار کرد: کسانی که بر خروج محصولات پتروشیمی از بورس کالا اصرار دارند باید دلیل و انگیزه خود را برای این کار اعلام کنند و بگویند آیا بهترین راه حل، حذف پتروشیمی‌ها از بورس کالاست یا خیر.

یک کارشناس اقتصادی در ادامه گفت : محصولات مختلف برای عرضه در بورس‌های کالایی باید دارای سه ویژگی عمده باشند که در حال حاضر مواد پتروشیمی دارای این خصوصیات هستند.

وی در این باره توضیح داد: اولین ویژگی به حجم قابل توجه عرضه و تقاضا مربوط می شود که بر اساس آمار معاملات بورس کالا، مواد پتروشیمی با حجم عرضه و تقاضای بالایی در این بورس مورد معامله قرار می‌گیرند. همین حجم بالای عرضه و تقاضا منجر به کشف قیمت واقعی می‌شود که البته طی سال‌های اخیر دخالت سلیقه‌ای برخی نهادها در روند معاملات بورس کالا باعث شده تا بعضا محدودیت هایی بر معاملات حاکم شود که این محدودیت‌ها باید از سوی نهادهای متولی رفته رفته برطرف شود.

شایان آرانی افزود: دومین ویژگی که بازهم در بورس کالای ایران شاهد آن هستیم، تنوع در نوع محصول است؛ امروز انواع کالاها در حوزه های مختلف روی تابلوی بورس کالا می رود و معاملات در شرایطی برابر برای طرفین معامله انجام می شود. همین تنوع بالا باعث می شود تا شمار بازیگران بازار افزایش یابد که در این زمینه نیز بورس کالا موفق عمل کرده است.

این کارشناس ارشد مسائل اقتصادی در خصوص سومین ویژگی معاملات کالاها در بورس کالا نیز گفت: سومین ویژگی نیز استاندارد و مشخص بودن نوع گرید و کیفیت محصولات است که این روند نیز در مبادلات پتروشیمی بورس کالا مشکلی ندارد و از قوانین این بورس به شمار می رود.

به گفته شایان آرانی، باتوجه به اینکه هر سه عامل مذکور در معاملات بورس کالا وجود دارد، بهترین مکان برای مبادلات پتروشیمی‌ها بورس است. در این بین با در نظر گرفتن عدم شفافیت در بازار آزاد و غیر رسمی، وجود دلالان قدرتمند در این صنعت و همچنین مشکلات واحدهای تولیدی در برهه کنونی، خروج معاملات پتروشیمی ها از بورس کالا به اقتصاد کشور لطمه خواهد زد.

وی در پایان با تاکید بر اینکه اختیاری شدن عرضه پتروشیمی‌ها در بورس کالا نیز باعث ایجاد رانت برای عده‌ای خاص می‌شود گفت: مشخص بودن قیمت پایه اعلام شده توسط عرضه کننده براساس نرخ های جهانی، شفافیت و قطعی بودن قیمت معامله شده، تضمین تعهدهای طرفین معامله در قبال پرداخت پول و کالا و همچنین عدم نکول معامله از جمله ویژگی‌های بورس کالاست بنابراین چرا باید مانع از رشد این ویژگی‌ها و گسترش بازارهای شفاف معاملاتی در بورس کالا شد.

منبع: ایسنا