عضو هیأت علمی دانشگاه تخصصی علوم اقتصادی
اخیراً رئیس کل بانک مرکزی اعلام کرده که نرخ تورم امسال حداکثر به ۱۶ درصد خواهد رسید که این رقم از پیش‌بینی‌ها نیز کمتر است. او همچنین رشد اقتصادی کشور را مثبت ارزیابی کرده و مدعی شده که اقتصاد اکنون کاملاً از رکود خارج شده است اما رقم دقیق آن در پایان سال بعد از محاسبات اصولی اعلام خواهد شد. اما چه عاملی باعث این کاهش نرخ تورم و بهبود نسبی وضع رشد اقتصادی کشور بود؟ آیا این روند ادامه دار است؟ اگر قرار باشد همچنان نرخ تورم کاهش یابد یا حداقل در همین سطح تثبیت شود دولت چه باید بکند؟
آنچه اکنون دولت در خصوص نرخ تورم مدعی شده است نرخ تورم یکساله کشور است که رقم دقیق آن در نیمه نخست سال آینده با بررسی تمام مؤلفه‌های تأثیرگذار در نرخ تورم به دست خواهد آمد اما اگر همین رقم را ملاک قضاوت قرار دهیم کاهش نرخ تورم یکی از دستاوردهای مهم دولت یازدهم محسوب می‌شود که گرچه اطلاعات دقیقی در خصوص آن در دسترس نیست اما می‌توان مهم‌ترین دلیل آن را بهبود روابط و فضای بین‌المللی و کم تنش بودن روابط بین قوا و پیشرفت مذاکرات هسته‌ای در این یک سال اخیر دانست.
البته در کاهش این نرخ تورم و بهبود وضع اقتصاد عوامل اقتصادی نظیر سیاست‌های جدید پولی و مالی نیز نقش داشته‌اند اما میزان اثر‌گذاری عوامل اقتصادی به اندازه عوامل غیراقتصادی نبوده است، به هر حال بازگشت برخی از معوقات بانکی به سیستم پولی کشور، سخت شدن شرایط خلق پول، کاهش اعطای برخی از وام‌های بی‌پایه و اساس و... نیز در وضع اقتصاد نقش داشته است اما نه به آن اندازه که بتوان گفت بهبود شاخص‌های اقتصادی کاملاً از بابت عوامل ساختاری بوده است. اینکه دولت توانسته است هم عوامل اقتصادی و هم عوامل غیراقتصادی را به خوبی مدیریت کند اقدامی مثبت ارزیابی می‌شود اما اگر قرار است این بهبود اقتصادی ادامه دار باشد باید ضمن حفظ شرایط روانی کنونی و حتی تقویت آن بیش از هر چیز به تولید و صنعت کشور توجه ویژه‌ای شود چراکه وضع تولید، تمام اقتصاد را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.
با افزایش تولید نرخ تورم به واسطه تقویت ارزش پول ملی کاهش خواهد یافت و اقتصاد رشد خواهد کرد و تنها در صورت تقویت تولید کشور می‌توانیم کشور را به سمت توسعه سوق دهیم. به عبارت دیگر تورم مانند تب برای اقتصاد است. با برطرف کردن تب بدون درمان هیچ بهبودی برای بیمار حاصل نخواهد شد.
داروی این بیماری تقویت تولید است که نه تنها تب تورم را کم می‌کند بلکه موجب درمان اقتصاد نیز خواهد شد، زمانی که تولید کشور تقویت شود رکود تبدیل به رونق و التهاب تورم نیز با تقویت ارزش پول ملی برطرف می‌شود.
ما در گذشته مشاهده کردیم که با اوج‌گیری تحریم‌ها و کاهش فروش نفت خام و در نهایت کاهش ارزش پول ملی چگونه نرخ تورم بالا رفت، متأسفانه چند دهه است که اقتصاد ما یک اقتصاد دوپینگی وابسته به نفت بوده و تمام ارزش اقتصاد و پول ملی از صادرات نفت نشأت می‌گرفته است اما اکنون که سیاست‌های اقتصادی دولت حول محور تقویت تولید و صنعت استوار شده باید این سیاست ادامه پیدا کند تا اقتصاد نجات یابد.
ضمن آنکه به نوآوری، بهبود فضای کسب و کار، کنترل نرخ ارز و تبیین دقیق سیاست های پولی و مالی هماهنگ و همگام با تقویت تولید نیز به عنوان عوامل موثر در اقتصاد باید توجه شود.
منبع: ایران