سید بهاالدین حسینی هاشمی
کاهش قیمت نفت و محدودیت منابع ارزی، بر رشد اقتصادی تأثیر گذاشته و دولت را در تأمین بودجه، با چالش روبهرومیکند. در بحث وابستگی بودجه جاری به نفت باید این تأمین از طریق مالیاتها و عوارض صورت گیرد ولی در حوزه بودجه عمرانی میتوان از درآمدهای حاصل از نفت در مسیر انجام امور زیربنایی و تسریع در رشد اقتصادی بهره گرفت و موجبات رشد و توسعه اقتصادی و رفاه عمومی و... را فراهم کرد. بحث کاهش بهرهگیری از درآمدهای نفتی در اداره کشور، تلاشی بود که سبب شد تا دولت به فکر احیای سازمان مدیریت و برنامه ریزی بیفتد و در این مسیر نیز تلاشهایش را آغاز کرده است.
اصلاح قیمتها در شرایطی که قیمت نفت پایین است بهراحتی امکانپذیر است. قیمتها باید اصلاح شود تا مصرف منطقی شود. در این شرایط باید نظام مالیاتی بهدرستی پایهگذاری شود. باید از صاحبان درآمد که از امتیازهای ملی برخوردارند، مالیات کافی گرفته شود. در همین شرایط باید تلاش شود به بهرهبرداری از گاز و پتروشیمی بهویژه از میادین مشترک اقدام شود. سهم ایران در بازار پتروشیمی قابل توجه است و ارز مناسبی میتوان از این مسیر حاصل کرد. از دیگر اقدامات در این شرایط، خصوصیسازی بهمعنای واقعی آن است. در این شرایط ارتقای کارآیی و راندمان در بخش خصوصی، آموزش نیروها، تربیت نیروی حرفهای با دانش فنی بالا، افزایش انگیزه و احساس مالکیت و... یک ضرورت است. از دیگر تلاشهای موثر در این حوزه، آزادسازی قیمتها، شناورکردن قیمت نرخ ارز، اعتمادسازی، تلاش برای از بین بردن ایرانهراسی، همکاری و مشارکت بینالمللی و...، هستند. اصل یک قضاوت منصفانه این است که ببینیم دولت یازدهم اقتصاد را در چه شرایطی تحویل گرفت. با این همه موانع و مشکلات، به نظر من با درایت و تدبیر دولتمردان اقتصادی، نمره خیلی خوبی این تیم خواهند گرفت. در جای ایدهآل نیستیم ولی آنچه در عمل رخ داد، حرکت از یک فضای مبهم به سمت امید بود.
در شرایطی که ارزش پول ملی پایین آمده، تورم فشار بر شانههای اقتصاد و مردم وارد کرده، دولت نزد بانکها و بانک مرکزی بدهکار شد و..، در چنین فضایی تلاش برای تغییر این شرایط واقعا نیازمند تدبیر و امید بود. در یک ارزیابی کلی میتوانم بگویم که تیم اقتصادی بر اقتصاد کشور و وضعیت آن اشراف کافی داشته و متناسب با مقدورات و با توجه به محدودیتها، مسیر قابل قبولی را طی کردهاند. برای خروج از رکود تلاش شد و با نتایجی که حاصل شد این تلاش برای خروج از تورم و رکود ادامه دارد و با حصول نتیجه، رشد اقتصادی و نیز پویایی و اشتغال در انتظار اقتصاد کشور خواهد بود. معتقدم دولت فعلی اگر امتیاز بالابودن قیمت نفت در دورههای نهم و دهم را داشت اکنون در مدیریت اقتصادی بسیار بهتر میتوانست عمل کند. با این حال، همین که توانسته اعتماد مردم را جلب کند و آنها را با سیاستهایش همراه سازد، خود یک موفقیت است. در چنین شرایطی میتوان سختترین سیاستهای اقتصادی را به مرحله اجرا گذاشت و در عین سختی به موفقیت نیز دست یافت. به هر صورت معتقدم تداوم اعتمادسازی در سطح بینالمللی و نیز ادامه همراهی مردم با دولت میتواند روزهای بهتری را پیش روی اقتصاد ایران قرار دهد.
منبع: آرمان