دکتر بهنام ملکی

کم آبی بحرانی است که با وجود بارندگی های محدود روزهای گذشته کشور را تهدید می‌کند و در صورت جدی نگرفتن موضوع آسیب های اجتماعی و درگیری برسر آب به بحرانی جدی تر از بی آبی می انجامد.

بر طبق اعلام مسئولان وزارت نیرو و کارشناسان، کشور هم اکنون در دوره خشکسالی به سر می برد و این موضوع با تهی شدن اغلب منابع آبهای زیرزمینی بیش از پیش کشور را در معرض خطر قرار داده است .آنچه از بحران بی آبی بر می‌آید این است که در آینده نزاع بر سر آب خواهد بود به طوری که آب از مناطق محروم به سایر مناطق منتقل می‌شود؛ اتفاقی که با انتقال آب از سد طالقان به تهران چهره عملی به خود گرفته است. این در حالی است که روستاها و شهرهای کوچک در مسیر هم با مشکل بی‌آبی روبه‌رو هستند.در این شرایط برای جلوگیری از مصرف بی‌رویه آب آن هم در کلان شهری همچون تهران بهتر است که مسئولان وزارت نیرو در حد یک هشدار هم که شده آب پرمصرف‌ها را برای چند روزی قطع کنند تا هدر رفت آب ادامه پیدا نکند. این در حالی است که توجه نکردن به بحران آب در آینده معضلات اجتماعی وسیعی از جمله نزاع بر سر آب و حاشیه نشینی در اطراف شهرهای بزرگ را به همراه خواهد آورد.یکی از پیشنهادهایی که از سوی برخی کارشناسان به منظور راهکاری برای ممانعت از مصرف بالای آب پیشنهاد می‌کنند توقف تولید برخی محصولات کشاورزی پرمصرف و واردات این محصولات است. این در حالی است که با واردات محصولات کشاورزی از خودکفایی در تولید دور می‌شویم به همین دلیل بهتر است تا راهکارهای دیگری برای مقابله با بحران آب پیش‌بینی شود.

در میان راهکارهای موجود می‌توان به محدود شدن حلقه‌های چاه‌های غیرمجاز اشاره کرد تا به این ترتیب در فصل گرما مانع از برداشت بی‌رویه آب شد، همچنین در بخش کشاورزی می‌توان در سه ماهه تابستان تولید محصولات پرمصرف را به تولید برای داخل محدود کرد و مانع از صادرات شد با این راهکار در فصلی که مصرف آب افزایش می‌یابد تا حدی مانع جدی بر افزایش بی‌رویه مصرف گذاشته می‌شود.

محدودسازی تولید برخی از محصولات باغی یا محصولات جالیزی از جمله هندوانه و خربزه که به آب فراوانی نیاز دارد از اینرو در راستای کاهش مصرف آب دولت می‌تواند با محدودیت صادرات در تابستان میزان تولید را تنها برای بازار داخل کاهش دهد.

از سوی دیگر این موضوع در خصوص پرورش ماهی یا کشت برنج بخصوص در مناطق کم آب صدق می‌کند. در ازای آن می‌توانیم تولید محصولاتی از جمله انگور، بادام، انجیر و توت که با آب کم سازگار است را افزایش دهیم. با این اتفاق هم به سرسبزی طبیعت کمک می‌کنیم هم بحران آب مورد توجه جدی قرار خواهد گرفت.یکی دیگر از راهکارهایی که برای مبارزه با بحران آب می‌تواند مورد توجه قرار بگیرد تغییر الگوی کشت است به عنوان نمونه دولت می‌تواند در فراخوانی اعلام کند که تا 5 سال آینده کشت غرق آبی محدود خواهد شد تا به این وسیله کشاورزان ترغیب شوند از روش‌های دیگر کشت همچون آبیاری قطره‌ای یا کشت گلخانه‌ای استفاده کنند.

منبع: ایران