زهرا کاویانی

نرخ ارز یکی از متغیرهای اساسی اقتصاد کلان است که نوسان آن می‌تواند بی‌ثباتی در سایر بازارها را نیز در پی داشته باشد. تغییرات شدید نرخ ارز، موجب تغییرات نرخ تورم و ورود سفته‌بازان به بازار ارزهای خارجی شده و درنتیجه تاثیرات زیادی بر محیط اقتصاد کلان دارد. از این جهت است که سیاست‌گذار اقتصادی به منظور تقویت ثبات در محیط اقتصاد کلان باید همواره در جهت ثبات در بازار ارز گام بردارد. در حال حاضر و تقریبا از اوایل سال 1392 پس از التهابات شدید بازار ارز و نوسانات قابل توجه نرخ ارز طی سال 1390 و 1391، این بازار از ثبات نسبی برخوردار بوده و قیمت ارز در این بازه‌زمانی به نسبت نوسانات سال‌های قبل با تغییر و تحولات کمتری مواجه بوده است.

با این حال به نظر می‌رسد که هنوز حاشیه اطمینان کافی برای فعالان در این بازار وجود ندارد و در این میان، جای ارائه یک سیاست و موضع شفاف از سوی دولت برای نرخ ارز خالی است.

در هفته‌های اخیر نرخ ارز نسبت به ماه‌های گذشته از نوسان بیشتری برخوردار بود. قیمت دلار در بازار غیر‌رسمی که مدتی در حاشیه اطمینان 3100 تومان قرار داشت، دوباره از 3200 تومان نیز فراتر رفته و در این بازه نوسان می‌کند. هرچند تغییرات نرخ ارز در این بازه محدود طبیعی بوده و نمی‌تواند به تنهایی دلیلی برای ورود مجدد التهاب به بازار ارز باشد، اما لازم است تا سیاست‌گذاران اقتصادی دولت در این زمینه شفاف‌سازی کنند. به طور معمول کشورها از نظام ارزی خاص با حاشیه اطمینان قابل توجه پیروی می‌کنند. درخصوص ایران نیز به نظر می‌رسد که لازم است تا سیاست ارزی دولت به‌طور شفاف به مردم اعلام شده و پس از آن دولت خود را ملزم به پایبندی به سیاست اعلام شده کند.

به‌عنوان مثال، در‌صورتی ‌که سیاست دولت، نظام نرخ ارز شناور مدیریت شده است، می‌توان اعلام کرد که نرخ ارز از سوی دولت کاملا تحت کنترل بوده و به‌عنوان مثال دولت تنها اجازه نوسانی در حدود 10 درصدی را در بازار برای نرخ ارز قائل است یا در‌صورتی‌که دولت نرخ ارز بالاتری را برای فعالیت‌های اقتصادی مناسب می‌داند، می‌تواند شفاف‌سازی در این زمینه صورت گرفته و به‌عنوان مثال اعلام شود که نرخ ارز به تدریج همراه با نرخ تورم تعدیل شده و افزایش می‌یابد. این شفاف‌سازی می‌تواند به تقویت ثبات در بازارها و محیط اقتصاد کلان کمک کند. این در حالی است که عدم وجود چنین شفاف‌سازی موجب می‌شود تا به‌عنوان مثال فعالان بازار ارز که تاکنون گمان می‌کردند سقف تعیین شده برای نرخ ارز 3200 تومان است، با افزایش قیمت دلار از 3200 تومان دچار سردرگمی شوند.

 بنابراین این مقاله پیشنهاد می‌دهد تا سیاست ارزی دولت به‌صورت شفاف به مردم ارائه شود. در این خصوص به‌عنوان مثال برنامه ششم توسعه می‌تواند محل مناسبی برای اعلام سیاست ارزی دولت طی پنج سال آینده باشد.

منبع: روزنامه دنیای اقتصاد - شماره ۳۳۱۵