محمدرضا منجذب/ دانشیار دانشگاه

در دو روز گذشته و به خاطر شدیدترین کاهش هزینه رسمی نفت خام عربستان سعودی در ۳۰ سال گذشته و طرح این کشور برای افزایش تولید نفت خام خود در ماه های آتی، حداقل به میزان یک میلیون بشکه در روز، قیمت های نفت، بیش از ۳۰٪ کاهش یافتند. عربستان چرا باید پس از صرف ۳ سال تمام برای کاهش تولید اوپک، دست به چنین کاری بزند؟ جولیان لی، استراتژیست بازار نفت و ستون نویس «بلومبرگ» می نویسد:«ولیعهد محمد بن سلمان که در عمل، حاکم عربستان سعودی محسوب می شود، در حال آماده شدن برای استفاده از ظرفیت تولید نفت عربستان سعودی، به منظور وارد آوردن ضربه ای مهلک به رقبای دیگر خود در تولید نفت است. به نظر می رسد هدف او آن است که قیمت های نفت را آن قدر سریع و آن قدر زیاد پایین بیاورد که روسیه متوجه شود که با مخالفت خود با تداوم کاهش تولید در نشست روز جمعه اوپک، مرتکب اشتباه هولناکی شده است. آیا این استراتژی جواب خواهد داد؟ احتمالا نه».

تحلیل تکمیلی: در سالیانی دور و قبل از انقلاب استراتژی اوپک شامل اعضایی چون ایران و عربستان به رهبری ایران افزایش قیمت بود. لذا طی آن دوره کنترل عرضه نفت با انضباط از سوی اعضای اوپک رعایت می شد. پس از انقلاب و با شروع جنگ تحمیلی استراتژی عربستان طی یک دهه افزایش سهم عربستان از بازار عرضه ی نفت بود بطوری که جای ایران را در اوپک گرفت. طی دو دهه بعدی عربستان همراهی بیشتری را با اعضای اوپک دنبال کرد یعنی استراتژی حفظ قیمت نفت، زیرا سهم خود را افزایش داده بود و می توانست با افزایش قیمت نفت درآمدهای نفتی خود را افزایش دهد. اکنون و پس از تحریم های ناعادلانه آمریکا علیه ایران، عربستان مجددا استراتژی خود را سهم بازار قرار داده که باعث سقوط قیمت نفت شده است. حتی شنیده ها حاکی از آن است که عربستان حاضر است زیر این قیمتها و با تخفیف نفت بفروشد. دلیل این موضوع جایگزینی سهم بازار ایران به عربستان خواهد بود. عربستان در بلندمدت بر مبنای منافع ملی خود دو استراتژی قیمت و سهم بازار را بطور متناوب انتخاب کرده است و درآینده هم اینگونه عمل خواهد کرد.

منبع: https://t.me/drmonjazeb