ماکس وبر، جامعهشناس آلمانی نوشته است: «در جایی که عقلانیت به حداکثر رسیده است، مبنای چنین عقلانیتی برای افراد یا گروهها در چارچوب بودجه تجلی مییابد.»
محاسباتی که رئیس مجلس به آن با صراحت اشاره کرده است، نشان میدهد که دولت رقمی معادل ۹۰۰ هزار میلیارد تومان یارانه پنهان و آشکار در قالب بودجه میپردازد. این میزان یارانه آشکار و پنهان قریب به ۱۱ میلیون تومان (۱۰۹۷۵۰۰۰ تومان) به ازای هر ایرانی است، یعنی دو برابر سرانه هر ایرانی از بودجه است.
محاسبات نشان میدهد که سهم خانوار ثروتمند از یارانه پنهان بنزین بیش از ۱۰ برابر بهرهمندی خانوار فقیر از آن است. این نابرابری در بهرهمندی از مبالغ یارانهها در بقیه بخشها نیز کم و بیش وجود دارد.
باور دارم که خود مردم ایران بهتر از بدنه اداری و سیاسی میدانند داراییهای خود را چطور خرج کنند. بخش مهمی از جامعه ایران، بالاخص گروههای نابرخوردار و غیرثروتمند باید از خود بپرسند سهم ما از این شیوه توزیع یارانههای پنهان و آشکار چیست؟ یارانه پنهان فعلی برای هر خانواده سه نفره معادل 33 میلیون تومان در سال یا معادل حدود 3 میلیون تومان در ماه است. آیا خانوادههای فقیر معادل 3 میلیون تومان در ماه از محل شیوه فعلی توزیع یارانههای پنهان و آشکار، رفاه به دست میآورند؟
ملت شریف ایران همچنین باید استحضار داشته باشند که اصلاح نظام یارانهای به نفع فقرا، فقط با اصلاح یا واقعیسازی قیمتها رخ نمیدهد، بلکه سیاستهای مکملی لازم است. مطالبه برای ترکیب سیاستهای مکمل، سیاستهای حمایتی از فقرا، تولید و بخشهای آسیبپذیر و همزمان اصلاح این گونه اتلاف منابع را باید آغاز کرد. مردم همچنین باید بدانند بخشی از تورمی که به مدت چند دهه تحمل کردهاند و ممکن است بیشتر نیز بشود، ناشی از کسر بودجه دولت است که با ادامه این نوع بودجهبندی، بدتر نیز خواهد شد.
منبع: روزنامه ایران، ۴دی ۱۳۹۷