یکی دیگر از بخش‌های مورد انتقاد نمایندگان میزان افزایش حقوق کارکنان دولت است، اما آن‌طور که رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس می‌گوید، میزان افزایش حقوق کارکنان دولت در بودجه ۱۴۰۴ از سوی مجلس افزایش پیدا می‌کند. اما سوال این است که با وجود این انتقادات به لایحه بودجه ۱۴۰۴ آیا کلیات بودجه در مجلس به تصویب می‌رسد؟ بیات، عضو هیات رئیسه کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۴ می‌گوید چنانچه دولت قیود و شروط مجلس را بپذیرد، کلیات لایحه بودجه در صحن علنی به تصویب می‌رسد در غیر این‌صورت احتمالا بودجه به دولت عودت داده می‌شود. با همه این انتقادات رحیم زارع، سخنگوی کمیسیون تلفیق روز گذشته با اشاره به بررسی لایحه بودجه در این کمیسیون گفت: بعد از سه روز بررسی کلیات لایحه بودجه ۱۴۰۴، کلیات این لایحه را در جلسه دوشنبه کمیسیون به تصویب رسید.
نکات مثبت و منفی بودجه چیست؟
مهرداد لاهوتی، نایب رئیس کمیسیون برنامه‌وبودجه مجلس به ویژگی‌های مثبت بودجه اشاره و اظهار کرد: سقف بودجه ۱۴۰۴ افزایش پیدا کرد و این به دلیل این است که تبصره ۱۴ قبلا در بودجه می‌آمد، اما به سقف بودجه اضافه نمی‌شد و این از نکات مثبت بودجه است. او با اشاره به نکات منفی بودجه ۱۴۰۴ تاکید کرد: استقراض از صندوق توسعه ملی یکی از نکات منفی بودجه ۱۴۰۴ است. بیش از ۵۴۰ هزار میلیارد تومان از صندوق توسعه ملی استقراض می‌شود و این دومین مرحله‌ای است که دولت پزشکیان استقراض می‌کند. این نماینده مجلس با انتقاد از کاهش بودجه اختصاص داده شده به کالاهای اساسی، تصریح کرد: در بودجه ۱۴۰۳، بودجه کالاهای اساسی ۱۵ میلیارد دلار در نظر گرفته شده بود که این میزان در بودجه ۱۴۰۴ با ۳ میلیارد دلار کاهش ۱۲ میلیارد دلار در نظر گرفته شده است.
در این شرایط کاهش ۳ میلیارد دلاری بودجه کالاهای اساسی اقدام خوبی نبود. از سوی دیگر نرخ ارز ترجیحی را از ۲۸۵۰۰ به ۳۷ هزار تومان افزایش دادند و این به معنای آن است که در عمل ۳۰ درصد غیر از افزایش قیمت‌های جهانی، قیمت‌ها را افزایش دادیم. لاهوتی با انتقاد از وضعیت واردات بنزین در لایحه بودجه خاطرنشان کرد: بنزین در بودجه ۱۴۰۴ در حالت بلاتکلیفی قرار دارد. امسال ما ۹۰هزار میلیارد تومان واردات داشتیم، اما میزان واردات بنزین در سال ۱۴۰۴ را ۶۵ هزار میلیارد در نظر گرفتند! می‌خواهند چه کنند؟ ما در بودجه اجازه افزایش نمی‌دهیم. اما این ابهام وجود دارد در حالی‌که واردات بنزین در سال جاری ۹۰ همت بوده و در سال آینده قاعدتا باید میزان واردات افزایش پیدا کند، اما کاهش یافته و سوال این است که چه می‌خواهند بکنند.
او افزود: صرفه‌جویی در بنزین که نمی‌تواند اتفاق بیفتد، در این شرایط دولت باید چه کار کند و این موضوع مبهم است. این نماینده مجلس در مورد میزان شفافیت بودجه ۱۴۰۴، یادآور شد: بودجه را چندان مثبت نمی‌بینم. لاهوتی در خصوص اینکه آیا کلیات بودجه در صحن مجلس رای می‌آورد، اظهار کرد: من اگر قانع نشوم به کلیات بودجه رای نمی‌دهم.
حقوق کارکنان دولت را افزایش می‌دهیم
علی بابایی‌کارنامی، رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس به ویژگی‌های بودجه ۱۴۰۴ اشاره و تاکید کرد: اعداد و ارقام بودجه ۱۴۰۴ نسبت به سنوات قبل واقعی‌تر است. یکی از ویژگی‌های لایحه بودجه سال آتی عدالت‌طلبی است و شاخصه آن برنامه هفتم است. همچنین برنامه‌های رئیس‌جمهور در این لایحه آمده است. بودجه ۱۴۰۴ منطبق بر برنامه هفتم به عنوان اسناد بالا‌دستی است، البته توقع بالاتر بود. او تصریح کرد: از سوی دیگر ضعف‌هایی هم در بودجه وجود دارد از جمله نرخ رشد اقتصادی مورد نیاز که دولت باید سازوکارهایی را طراحی می‌کرد که در این خصوص جای بحث وجود دارد.
همچنین میزان افزایش حقوق کارکنان دولت جای بحث و گفت‌وگو دارد. علاوه بر این برخی از قوانین دائمی نیز در بودجه دیده نشده است مانند قانون جوانی جمعیت و ارتباط آن با بهره‌وری و نیروی کار که در این خصوص تدابیر لازم اتخاذ نشده است. از سوی دیگر نظراتی در خصوص ارز، مقدار نفت قابل فروش، سقف مالیات و برخی از اعداد و ارقام بودجه وجود دارد.این نماینده مجلس بیان کرد: سیاست‌های پولی و مالی بانک‌ها نسبت به گذشته بهتر است، اما دوست داشتیم که در سال اول برنامه هفتم توقعاتی که از دولت وجود داشت، دقیق‌تر و شفاف‌تر در بودجه آورده می‌شد. چون سال پایه‌ای برنامه هفتم، سال ۱۴۰۴ است و هر عددی برای بودجه ۱۴۰۴ گذاشتیم ۵ سال آینده به نسبت سال اول تصمیم‌گیری می‌شود. بر همین اساس باید دقت نظر بیشتری شود. به گفته بابایی‌کارنامی، برنامه هفتم در بودجه ۱۴۰۴ به صورت کلی دیده شده است، اما به صورت جزئی لحاظ نشده است.
او در ادامه با اشاره به درنظر گرفتن رشد اقتصادی ۳.۵ درصد در لایحه بودجه ۱۴۰۴، گفت: توقع ما این بود که در لایحه بودجه رشد ۸ درصدی دیده شود. اگر زیر‌ساخت‌های لازم برای تحقق رشد اقتصادی ۸ درصدی وجود نداشت ما این عدد را در برنامه هفتم نمی‌گنجاندیم. رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس در خصوص میزان ۲۰ درصد افزایش حقوق کارکنان دولت، اظهار کرد: میزان افزایش ۲۰ درصد حقوق کارکنان دولت در بودجه ۱۴۰۴ مورد اعتراض است، اما در مورد افزایش درصد حقوق باید بررسی‌هایی صورت پذیرد. اما بعد از رای به کلیات میزان افزایش حقوق‌ها را بررسی می‌کنیم. بابایی‌کارنامی تاکید کرد: حتما میزان رشد حقوق کارکنان دولت در بودجه ۱۴۰۴ را افزایش می‌دهیم.
کلیات بودجه با قیود و شروط به تصویب می‌رسد
محمد بیات، عضو هیات رئیسه کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۴، یکپارچه‌سازی را از نقاط مثبت بودجه دانست و گفت: یکی از نکات مثبت بودجه یکپارچه‌سازی و شفافیت است و در یک نگاه می‌توان بودجه‌ای را که برای هر حوزه تخصیص داده شده، دید. هزینه‌ها و درآمدهای بودجه باید به صورت گلوبال دیده شود و در این شرایط نقش نظارتی مجلس به حاشیه نمی‌رود و در این راستا باید تدابیر لازم دیده شود. او به نقاط ضعف بودجه اشاره کرد و ادامه داد: عدم انطباق بودجه ۱۴۰۴ با برنامه هفتم توسعه یکی از نقاط ضعف بودجه سال آینده است. در واقع به مرگ گرفته‌اند که به تب راضی شویم. برخی نمایندگان پیشنهاد داده بودند که حداقل یک‌پنجم برنامه هفتم باید در بودجه ۱۴۰۴ عملیاتی شود، اما ما می‌گوییم باید تمام برنامه هفتم در بودجه بیاید؛ در غیر این‌صورت چرا برنامه هفتم به تصویب رسید؟
اگر قرار باشد برنامه‌ای بنویسیم و دور‌نمایی برای آینده کشور ترسیم کنیم و بعد بگوییم ما به دنبال یک پنجم آن هستیم که نمی‌شود.این عضو هیات رئیسه کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۴ خاطرنشان کرد: اگر دید نمایندگان اجرای یک پنجم برنامه هفتم باشد، تحقق آن صفر می‌شود. برای مثال در بودجه ۱۴۰۳ برای حوزه کشاورزی ۱۰۷ همت در نظر گرفته شده بود که ابلاغ و اعتبار ۴ همت شد و تخصیص آن هم صفر شد!بیات در خصوص اینکه آیا کلیات لایحه بودجه ۱۴۰۳ در مجلس رای می‌آورد، تصریح کرد: نمی‌توانم به‌جای ۲۰۰ نماینده تصمیم بگیرم، اما در کل باید از سه منظر بودجه را بررسی کرد. ابتدا باید ویژگی‌های بودجه را بگوییم، دومین مورد نقاط ضعف و قوت بودجه را بگوییم و سومین مورد قیود و شروط را اعلام کرد. اگر قیود و شروطی را که ما می‌گذاریم، دولت بپذیرد؛ امکان دارد کلیات بودجه به تصویب برسد. اما اگر دولت قیود و شروط را نپذیرد؛ لایحه به دولت عودت داده می‌شود تا دولت تدابیری را برای بودجه در نظر بگیرد.
بودجه انبساطی است؛ نگران تورم هستیم
سیدعبدالکریم هاشمی نخل ابراهیمی، عضو کمیسیون برنامه‌وبودجه مجلس گفت: یکی از نکات مهم بودجه ۱۴۰۴ افزایش میزان بودجه خصوصا اعتبارات عمرانی است و بودجه تملک دارایی سرمایه‌ای از ۳۰۰ هزار میلیارد تومان به ۵۰۰ هزار میلیارد تومان افزایش پیدا کرده است که اگر این رقم تحقق پیدا کند، نوید بخش رونق در فعالیت‌های زیر‌بنایی، اقتصادی و تولیدی است. او ادامه داد: نکته مهم دیگر بودجه کاهش استقراض از طریق روش‌هایی همچون استفاده از صندوق توسعه ملی است و افزایش درآمدهای دولت از طرق مختلف از جمله مالیات و نفت به صورت شفاف گفته شده است. بودجه به صورت انبساطی است چون بیش از ۴۰ درصد رشد دارد و امیدواریم انبساطی بودن بودجه منجر به تورم نشود، بلکه موجب رونق و ایجاد اشتغال شود. این نماینده مجلس در خصوص اینکه ارقام بودجه واقعی دیده شده است، تصریح کرد: اگر عزم ما در استفاده از همه ظرفیت‌هایمان جزم باشد خصوصا در استفاده از ظرفیت مردم و بخش خصوصی می‌توانیم درآمدهایی را که پیش‌بینی شده، محقق کنیم.
منبع: دنیای اقتصاد