اگر تا به حال متقاضیان دریافت تسهیلات خرد و کلان از جمله منتقدان بانک ها بودند از این پس باید سهامداران آنهارا نیز در صف ناراضیان بحساب آورد؛ کاهش سود تقسیمی در مجامع بانک ها این پرسش را مطرح کرده که آیا دوران سودهای بالا تمام شده است

در پایان فصل برگزاری مجامع شرکت های بورسی و بررسی مصوبات مجامع بانک های حاضر در بورس، مشخص شد که این بنگاه ها نتوانستد به هیچ وجه رضایت سهامدارانشان را بدست آورند.

مقایسه سودهای تقسیمی برای سال مالی 93 با آنچه برای سال مالی 92 تقسیم شد از کاهش سود تمامی بانک ها تا حد نصف حکایت دارد.

از میان 20 بانک حاضر در بازار سرمایه 12 بانک اطلاعات مرتبط با سود تقسیمی خود را به صورت کامل منتشر کرده اند. در این میان متوسط سود تقسیم شده 147.7 ریال است. مقایسه این رقم با سال گذشته نشان می دهد که بانک ها به طور متوسط 14 ریال کمتر به ازای هر سهم سود به سهمادارانشان پرداخت کرده اند.

کارشناسان افت سود تقسیمی بانک ها را تحت تأثیر دو عامل می دانند؛ شرایط کلی حاکم بر اقتصاد کشور خصوصا در بخش واقعی اقتصاد و دیگری هم سخت گیری های خاصی که بانک مرکزی امسال در مورد صورت های مالی بانک ها اعمال کرده است.

پس از انکه رئیس پژوهشکده پولی و بانکی چندی پیش عدم برگزاری مجامع برخی بانک ها را پیش بینی کرد، زمزمه ها در مورد تصمیمات خاص بانک مرکزی درباره صورت های مالی بانکی قوت گرفت.

ماجرا هم از این قرار بود که به اعتقاد بانک مرکزی، بانک ها مطالبات خود را اعم از مشکوک الوصول و... را جزو دارایی های خود حساب می کنند و بر همین اساس نیز درآمد و سود شناسایی و تقسیم می کنند. در حالی که بخش زیادی از این مطالبات اصلا قابل وصول نیست و در واقع بانک ها سود موهومی توزیع می کنند. به همین خاطر هم بانک مرکزی عزم خود را برای پایان دادن به این روند اشتباه جزم کرد و با فراخواندن حسابرسان به ساختمان میرداماد، تذکات لازم به آن ها داده شد. بانک ها هم موظف شدند صورت های مالی خود را پیش از مجامع به بانک مرکزی ارائه کنند.

این تصمیم بانک مرکزی هیچ گاه به صورت علنی بیان نشد ولی اخبار جسته و گریخته از سخت گیری ها حکایت داشت تا اینکه با برگزاری مجامع و کاهش معنادار سودهای تقسیمی مشخص شد که صورت های مالی بانک ها امسال به شدت زیر ذره بین بانک مرکزی قرار داشته است.

رئیس کل بانک مرکزی نیز پس از پایان فصل مجامع توضیحاتی در این زمینه داد؛ ولی الله سیف با اشاره به برنامه‌های بانک مرکزی به منظور شفاف سازی اطلاعات بانک ها گفت: « بانک مرکزی بر اساس اصول و استاندارهای حسابداری و اصول بازل یک، دو و سه که اخیرا در سطح بین المللی در حال پیاده سازی است، شروع به شفاف سازی اطلاعات بانک ها کرده است. بر این اساس، بانک ها و موسسات مالی ملزم به ارائه اطلاعات خود هستند. بانک مرکزی در سال 93 بخشنامه ای را ارسال و حداقل هایی را برای ارائه اطلاعات در صورت های مالی بانک ها تعیین کرد و حسابرسان مکلف شدند که بر اساس آن حداقل ها عمل کنند.

وی با اشاره به همکاری بانک مرکزی و سازمان حسابرسی در خصوص شفاف سازی صورت های مالی بانک‌ها اظهار داشت: حسابرسی برخی از بانک های دولتی توسط سازمان حسابرسی انجام می شود و بانک مرکزی با این سازمان همکاری خوبی داشته است و با مجموعه این هماهنگی ها، این کار با انضباط انجام می شود. همه مجامع بانک ها که در سال 94 برگزار شد، از این فیلتر عبور کرد. یعنی در حقیقت بانک مرکزی اقدامی را شروع کرده که ظرف مدت سه تا چهار سال پایه مالی بانک ها را به چنان استحکامی برساند که شبهات در صورت های مالی آنها کاملا از بین برود».

این اقدام اگرچه به مذاق سهامداران بانک ها خوش نیامده و در برخی موارد نیز تنش هایی در مجامع بانک ها ایجاد کرده است اما با تأیید کارشناسان همراه شده است.

غلامرضا سلامی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران می گوید:« تقسیم سود اندک در مجامع بانکی برای آینده بازار سرمایه مفید است و در بلندمدت اثرات مثبت خود را نشان خواهد داد. تاثیر این اتفاق به صورت کوتاه مدت در بازار سرمایه منفی است چراکه افرادی که به دنبال کسب بازدهی از بازار سهام در کوتاه مدت هستند سریعا سهام بانکی را نقد می کنند و طبیعی است که قیمت این سهام پایین بیاید اما بعد از مدتی از هیجانات کاسته شود دوباره سهام بانک ها ارزنده خواهد شد».

محمد حسن‌نژاد، کارشناس اقتصادی نیز معتقد است: « سهامداران در شرایط فعلی متضرر می‌شوند. آنها انتظار دریافت سود داشتند و نه تنها سود به دست نیاوردند بلکه قیمت سهام آنها هم ریزش کرده است اما این ریزش موقت است و با شفاف شدن صورت‌های سود و زیان بانک‌ها، سهامداران می‌توانند در مجمع سال آینده با دید بازی نسبت به خرید سهام این گروه اقدام کنند و به مجمع بروند و سودی که دریافت خواهند کرد یک سود واقعی خواهد بود».

منبع: تسنیم