به گزارش روابط عمومی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، گزارش پایش محیط کسب و کار ایران در پاییز 1390 توسط مرکز پژوهش ها منتشر شد.
گزارش پایش محیط کسب و کار در ایران که توسط گروه مطالعات کسب و کار این مرکز منتشر می شود، به ارزیابی وضعیت مولفه های محیط کسب و کار و عملکرد دستگاه های حکومتی مرتبط با کسب و کار از نظر تشکل های اقتصادی می پردازد.
251 تشکل اقتصادی از 31 استان کشور که به پرسشنامه این مطالعه در پاییز 1390 پاسخ داده اند، مجموعا نمره محیط کسب و کار در ایران را 20/6 از 10 ارزیابی کرده اند (10 بدترین حالت) . این عدد در مقایسه با گزارش تابستان 1390 (با میانگین 26/6 ) بهبود مختصری را نشان می دهد و نسبت به گزارش بهار 1390 (با میانگین 07/6 ) در وضعیت بدتری قرار دارد. لازم به ذکر است شاخص کل ارزیابی محیط کسب و کار در این مطالعه با اعمال وزن بخش های اقتصادی و سهم استان ها از تولید ناخالص داخلی در ارزیابی های 251 تشکل اقتصادی 51/5 است که این میانگین در گزارش تابستان گذشته 68/5 بوده است که بهبود تقریبا 3 درصدی را نسبت به پایش تابستان 1390 نشان می دهد .
مولفه هایی که در پایش پاییز 1390 نسبت به سایر مولفه ها بیشترین تاثیر منفی را بر محیط کسب و کار داشته اند، (نامساعدترین مولفه ها) به ترتیب عبارتند از :« مشکل دریافت تسهیلات از بانک ها( نامساعدترین مولفه) » ، «نرخ بالای بیمه اجباری نیروی انسانی» و «ضعف بازار سرمایه در تامین مالی تولید و نرخ بالای تامین سرمایه از بازار غیررسمی ». مطابق گزارش های گذشته، مولفه زیرساخت های تامین برق و زیرساخت های حمل و نقل همچنان جزء مولفه هایی هستند که کمترین اثر منفی را بر محیط کسب و کار داشته اند.
«مشکل دریافت تسهیلات از بانک ها» به عنوان نامساعدترین مولفه، در پاییز 1390 نسبت به گزارش بهار و تابستان 1390 بدتر ارزیابی شده است. همچنین ارزیابی های 251 تشکل اقتصادی از مولفه «وجود مفاسد اقتصادی در دستگاه های حکومتی» در این گزارش نشان می دهد که نسبت به تابستان 1390، این مولفه اثر منفی بیشتری بر محیط کسب و کار داشته است. البته این نتایج صرفا منعکس کننده نظرات 251 تشکل اقتصادی است و قابلیت تعمیم به کل کشور را ندارد.
در گزارش حاضر میانگین کل ارزیابی 251 تشکل اقتصادی از عملکرد دستگاه های مرتبط با تولید و سرمایه گذاری 91/4 است (10 بهترین عملکرد) که نسبت به گزارش تابستان 1390 (با میانگین 03/5 ) اندکی بدتر شده است که در مجموع نشان می دهد ارزیابی های صورت گرفته از عملکرد دستگاه های مرتبط با محیط کسب و کار زیر متوسط است.
همچنین در بخش سوالات ویژه پایش پاییز 1390 ، اثر قانون هدفمندی یارانه ها بر صرفه جویی مصرف انرژی و اثر سفرهای استانی بر رفع موانع تولید و سرمایه گذاری مورد پرسش واقع شده است، که ارزیابی 251 تشکل اقتصادی از تحلیل آثار اجرای قانون هدفمندسازی یارانه ها بر کاهش مصرف انرژی نشان می دهد که 54 درصد از این تشکل ها، صرفه جویی در مصرف انرژی را کمتر از 20 درصد عنوان کرده اند.
در خصوص تاثیر سفرهای استانی در 6 سال گذشته در رفع موانع تولید و سرمایه گذاری به اعتقاد 54 درصد از این 251 تشکل اقتصادی ، این تاثیر «خیلی کم» و یا « کم» بوده است. البته همانطور که قبلا ذکر شد، این نتایج فقط نظر 251 تشکل اقتصادی را منعکس می کند و نمی توان نتیجه گیری کلی از آن اتخاذ کرد، مضافا اینکه رفع موانع تولید و سرمایه گذاری یک مسئله فرابخشی است که نقش قوانین و مقررات تصویب شده از سوی نهادهای قانونگذاری نیز در آن بسیار پررنگ است.
از طرفی هدف سفرهای استانی صرفا رفع موانع تولید نبوده ، بلکه ایجاد زیرساخت های فیزکی و تامین برابری در دسترسی به امکانات و کالاهای عمومی در کنار تقویت سرمایه های اجتماعی از دیگر اهداف سفرهای استانی دولت بوده که باید مورد توجه قرار گیرد