در آبان امسال، شامخ کل اقتصاد با 1.23 واحد بهبود نسبت به ماه قبل به 45.70 واحد رسیده؛ اما هم‌زمان شامخ بخش صنعت 4.59 واحد سقوط کرده و روی رقم 47.63 واحد ایستاده است.

مرکز پژوهش‌های اقتصادی اتاق ایران شاخص مدیران خرید (PMI) کل اقتصاد ایران در آبان 1399 را معادل 45.70 واحد اعلام کرد که گرچه همچنان زیر مرز 50 واحد و در محدوده انقباض و رکود قرار دارد اما نسبت به ماه قبل با بهبود 1.23 واحدی مواجه شده است. بررسی جزئیات شامخ نشان می‌دهد یکی از دلایل بهبود اندک این شاخص، تأثیر مثبت کاهش نرخ ارز بر قیمت مواد اولیه و قیمت فروش بوده است.

در آبان امسال، شامخ کل اقتصاد با 1.23 واحد بهبود نسبت به ماه قبل به 45.70 واحد رسیده؛ اما هم‌زمان شامخ بخش صنعت 4.59 واحد سقوط کرده و روی رقم 47.63 واحد ایستاده است.

طبق نظرسنجی انجام شده از بنگاه‌های اقتصادی کشور، شاخص مدیران خرید برای کل اقتصاد ایران در آبان ماه 45.7 به دست آمده‌ است که نشان می‌دهد نسبت به مهره ماه (44.47)، نرخ کاهش کمتری در برخی فعالیت‌های اقتصادی وجود داشته است. بنگاه‌های اقتصادی شرکت‌کننده در طرح شامخ آبان ماه، به‌غیراز مؤلفه میزان سفارشات جدید مشتریان درمجموع وضعیت سایر زیرشاخص‌های اصلی را بدتر از ماه قبل ارزیابی کرده‌اند.

نتایج نشان می‌دهد درحالی‌که در این ماه اکثر فعالیت‌های بخش صنعت با رکود روبرو بوده است، افزایش اندک در شاخص کل ناشی از کم شدن شدت رکود در بخش خدمات بوده است.

در این ماه، شاخص میزان فعالیت‌های کسب‌وکار (46.68) نسبت به مهرماه (43.51) با نرخ کاهش کمتری روبرو بوده است.

هرچند میزان تولیدات و ارائه خدمات در بخش ساختمان و به‌ویژه در صنعت با کاهش روبرو بوده است اما ملایم تر شدن نرخ کاهش در بخش خدمات و کشاورزی، درمجموع باعث افزایش اندک در شاخص کل میزان فعالیت‌های کسب‌وکار شده است.

شاخص قیمت خرید مواد اولیه یا لوازم خریداری شده (83.09) نسبت به مهرماه نرخ افزایش کمتری داشته است و برای اولین بار طی 7 ماه گذشته شدت در افزایش در قیمت‌ها کمتر بوده است که دلیل عمده آن روند کاهش نرخ ارز بوده است. این در حالی است که بر اساس آخرین گزارش مرکز آمار ایران نرخ تورم ماهانه آبان 5.2 درصد یعنی نسبت به نرخ 7 درصدی مهر اندکی کاهش یافته اما نرخ تورم 12 ماهه منتهی به آبان ماه 29 درصد و نسبت به ماه قبل 1.8 درصد افزایش داشته است.

همچنین قیمت فروش محصولات تولید شده یا خدمات ارائه شده در آبان ماه (64.71) با افزایش کمتری نسبت به مهرماه (77.31) همراه بوده‌ و این روند در بخش ساختمان بسیار مشهودتر از سایر بخش‌ها ‌است.

به‌طورکلی کندتر شدن روند افزایش قیمت‌ها متأثر از انتظارات خوش‌بینانه در کاهش نرخ ارز بوده است و علاوه بر آن کاهش شدید تقاضا در بخش ساختمان در شدت ملایم‌تر شدن روند قیمت‌ها در این بخش تأثیر داشته است.

شاخص کل شامخ در بخش صنعت برای صنایع پوشاک و چرم (41.6)، صنایع ماشین‌سازی و لوازم‌خانگی (43.9) و صنایع فراورده‌های نفت و گاز (44) (به دلیل مشکل نقدینگی و تأمین مواد اولیه) کمترین مقدار را نسبت به ماه قبل داشته‌اند و سایر صنایع (58)، وسایل نقلیه و قطعات وابسته (53.9) و صنایع لاستیک و پلاستیک (52.1) تنها صنایعی بودند که وضعیت بهتری نسبت به ماه قبل داشته‌اند.

همچنین انتظارات تولید در ماه آینده برای صنایع کانی غیرفلزی (72.2) نشان‌دهنده خوش‌بینی و در صنایع پوشاک و چرم (41.7) و چوب، کاغذ و مبلمان (33.3) نشان‌دهنده بدبینی بنگاه‌های اقتصادی این بخش‌ها نسبت به ماه آینده است.

افزایش شاخص انتظارات نسبت به فعالیت در ماه آینده نشان می‌دهد که از جنبه روانی، فعالان اقتصادی با نگرش مثبت به اتفاقات رخ داده در آبان ماه به‌ویژه مشخص شدن نتایج انتخابات آمریکا و تأثیر آن بر کاهش نرخ ارز می‌نگرند.

هرچند در این ماه سرعت ترخیص کالاها و مواد اولیه از گمرکات کشور افزایش یافته است، اما همچنان برخی از سوء مدیریت‌ها و ناهماهنگی‌های دستگاه‌های اجرایی ازجمله بین وزارت جهاد کشاورزی، وزارت صمت، سازمان گمرک و بانک مرکزی در ترخیص و تخصیص ارز به مواد اولیه وجود داشت، هم‌چنین تأمین مواد اولیه موردنیاز از صنایع بالادستی نظیر پتروشیمی،‌ مشکلات و موانعی بسیاری را بر سر راه فعالان اقتصادی ایجاد کرده است.

https://t.me/economistfarsi