خاصیت بازار، تغییر است. کاسب‌ها همیشه خود را با شرایط روز وفق می‌دهند تا کسب‌و‌کارشان زنده بماند. قصه تغییر در شکل فعالیت اقتصادی برای فعالان اقتصادی ایران تبدیل به سریالی تکراری شده است و همه آن را خوب بلدند. همین سال ٩۶ بود که فروشندگان گوشی همراه حاضر بودند کالایشان را حتی به صورت اقساطی بدون چک و با تضمین سفته بفروشند. کمتر از ٢ سال از آن روزها گذشته اما چهره بازار از ‌این‌رو به آن‌رو شده است.
نه تنها خبری از فروش قسطی نیست و همه نقدی‌فروش شده‌اند بلکه انگار دیگر اصلا فروش معنای خود را از دست داده است و همه تعمیرکار شده‌اند. قصه از آنجا شروع شد که با گرانی گوشی همراه و کاهش واردات این محصول، به طور طبیعی قدرت خرید مردم کاهش پیدا کرد. حالا دیگر کمتر‌کسی به دنبال خرید کالای نو است و سیاست «تعمیر به جای خرید نو» در دستور کار اغلب شهروندان قرار گرفته است.

﷯ بازگشت به عصر جاوا
«بهترین توصیه این است که مراقب گوشی همراهی که در دست دارید باشید!» این جمله مرتضی مهدیزاده است. او حدود ٧ سال است که تعمیرات گوشی‌های همراه‌ هوشمند را به صورت تخصصی انجام می‌دهد. مهدیزاده می‌گوید‌: مردم توان خرید گوشی همراه جدید را ندارند و اگر تلفن همراهشان خراب شود، اولویت اصلی‌شان تعمیر است.
او این نکته را هم اضافه می‌کند که بعضی‌ها حتی قید تعمیر را هم می‌زنند و بعد توضیح می‌دهد: برخی مشتریان وقتی می‌بینند هزینه تعویض یک قطعه اصلی مثل ال‌سی‌دی با قیمت گوشی همراه در زمان خرید برابری می‌کند حتی از تعمیر هم پشیمان می‌شوند و تصمیم می‌گیرند از گوشی همراه‌های نسل قدیمی که نسخه جاوا دارد استفاده کنند. این تعمیر‌کار گوشی همراه، افزایش نرخ را تنها مشکل نمی‌داند و می‌گوید: نبود قطعات دردسر بزرگ‌تر ماست. به غیر از گوشی‌های چند برند معروف سایر مدل‌ها کم و بیش در تأمین قطعات دچار مشکل‌اند. 
مهدیزاده ادامه می‌دهد‌: قطعات گوشی‌های همراه‌ متفرقه و گمنام مثل تکنو تقریبا نایاب است. او به مردم توصیه می‌کند: در خرید گوشی همراه دقت داشته باشند که از برندهای پر‌کاربر استفاده کنند. 

﷯ تله تعمیرکارهای کارنابلد
امیرعلی حسینی دیگر تعمیرکاری است که با او گفت‌وگو کردیم. حسینی تعمیرات لوازم جانبی گوشی همراه مثل هدفون را انجام می‌دهد. «مشتریانمان حداقل ۴ برابر شده است!» این جمله را حسینی ‌می‌گوید و ادامه می‌دهد: تا پیش از گرانی در طول هفته شاید یک‌نفر برای تعمیر هدفون مراجعه می‌کرد و همه ترجیح می‌دادند به جای تعمیر، خرید کنند. اما الان شرایط تغییر کرده است. او ادامه می‌دهد: قبلا کسی برای استفاده از گارانتی تعویض فلش‌مموری مراجعه نمی‌کرد اما الان در طول هفته حداقل ۴ مشتری در این رابطه داریم.
در بازار گوشی همراه خیابان احمدآباد علاوه بر صحبت با تعمیرکاران سراغ مشتریان هم می‌رویم. علیرضا، دانشجوست و برای استعلام قیمت‌ها به بازار آمده است. او می‌گوید: قیمت گوشی همراهی را که مد نظر دارم از طریق سایت‌های اینترنتی چک کردم و الان آمده‌ام قیمت بازار را چک کنم. گوشی همراهی که قصد خریدش را داشتم حدود ٧ میلیون تومان است و این رقم بالایی است و باید فعلا با همین گوشی‌ای که دارم سر کنم. شاید وقت دیگر بتوانم گوشی همراه بخرم.
محسن که مشتری یکی از تعمیرکاران گوشی همراه است از مدعیان دروغین تعمیرات سخن به میان می‌آورد و می‌گوید: گوشی همراه را برای تعمیر، به یک مغازه نسبتا شیک و باکلاس دادم. یک هفته گذشت اما خبری نشد. الان به تعمیرکار مجاز که مراجعه کردم فهمیدم نه تنها تلفنم تعمیر نشده بلکه خراب‌تر هم شده است.

﷯ طول عمر مفید گوشی همراه ١٨ ماه است
این مسائل را با رئیس اتحادیه خدمات تلفن همراه و تجهیزات مخابراتی مشهد در میان گذاشتیم. 
افشین اکبری حداد با بیان اینکه گوشی همراه یک کالای بادوام است می‌گوید: عمر مفید همه گوشی‌های همراه‌ براساس استانداردهای جهانی ١٨ ماه تعریف شده و در واقع فروش آن بر مبنای نوآوری است و با توجه به گرانی‌های اخیر، قیمت گوشی همراه ٣ تا ۴ برابر افزایش قیمت داشته است. این موضوع باعث شده است بسیاری از مردم توان خرید نداشته باشند و به تعمیر کردن روی آورند.
اکبری حداد در پاسخ به این سؤال که آیا در بازار معضل کمبود قطعات وجود دارد، می‌گوید: طبق قانون شرکت‌هایی که مجوز واردات محصولی را از وزارت صنعت معدن و تجارت دریافت می‌کنند، باید به اندازه نیاز ٢ سال بازار قطعات جانبی و لوازم یدکی را هم تأمین کنند. هر‌فردی که قطعه یدکی گوشی همراهش را در بازار پیدا نکرد می‌تواند با مراجعه به اتحادیه از شرکت وارد‌کننده آن برند گوشی همراه شکایت کند.
وی درباره نحوه شناسایی واحدهای تعمیرکار مجاز گوشی همراه می‌گوید: پشت شیشه واحدهای فروشنده مجاز و تعمیرکار مجاز برچسب اتحادیه نصب شده و روی این برچسب قید شده که این واحد تعمیرکار مجاز یا فروشنده مجاز تلفن همراه است.

﷯ سرفصل‌های آموزشی فنی و حرفه‌ای متعلق به دهه ٨٠ است
رئیس اتحادیه خدمات تلفن همراه و تجهیزات مخابراتی با انتقاد از دوره آموزشی فنی‌و‌‌حرفه‌ای برای تعمیرات گوشی همراه، ادامه می‌دهد: طبق قانون نظام صنفی شرط صدور پروانه کسب برای واحدهای تعمیرات گوشی همراه داشتن گواهی‌نامه مرتبط از اتاق اصناف است. این در حالی است که محتوای آموزشی در این دوره‌ها متعلق به دهه ٨٠ است و باید به‌روزرسانی شود.
اکبری حداد می‌گوید: با وجود تعریف کدهای آیسیک و پیشنهاد سرفصل‌های آموزشی جدید متأسفانه سازمان فنی‌و‌حرفه‌ای این کدها را ابلاغ نمی‌کند. از طرفی به دلیل وجود سیستم آموزشی سنتی، بسیاری از استادهای قدیمی زیر بار این آموزش‌ها و فناوری نوین نمی‌روند. 
وی با اشاره به‌ اینکه میزان شکایت‌ها در اتحادیه ما بسیار زیاد است تصریح می‌کند: دلیل تمام این شکایت‌ها افراد غیرمتخصص هستند و این مسئله به کارایی نداشتن سیستم آموزشی برمی‌گردد. از طرفی اماکن، این تعمیرگاه‌های غیرمجاز را به دلیل دارا بودن پروانه فروش نمی‌تواند پلمب کند و دستگاه‌های اجرایی نیز علاقه‌ای به این عمل ندارند، چون تداخل صنفی به وجود می‌آید. در واقع با توجه به وضعیت اقتصادی و اجتماعی کنونی مصلحت‌ ایجاب می‌کند که با این افراد برخورد نشود. 
وی ادامه می‌دهد: تا قبل از اردیبهشت ١٣٩٧ در طول هفته نهایتا ٣٠ شکایت به اتحادیه ارائه می‌شد که ٧٠ درصد آن مربوط به تعمیرات غیرمجاز بود و ٣٠ درصد به موارد دیگر بر‌می‌گشت اما از خرداد ٩٧ به بعد قیمت تلفن همراه افزایش یافت و از آن‌روز تا‌کنون به طور میانگین هر روز ٢٠ شکایت داشته‌ایم، یعنی در طول ماه حداقل بیش از ۵٠٠ مورد شکایت صنفی به اتحادیه خدمات تلفن همراه ارائه می‌شود. 

شهرآرا