نتایج پایش ملی کسب و کار در فصل تابستان نشان می‌دهد که شاخص‌های فضای کسب و کار وضعیت نامساعدتری نسبت به فصل بهار پیدا کرده است.
طبق گزارش مرکز آمار و اطلاعات اقتصادی اتاق ایران از نتایج پایش ملی کسب و کار در فصل تابستان سال جاری، رقم شاخص ملی کسب و کار، 6.40 (نمره بدترین ارزیابی 10 است) محاسبه شده که به مراتب بدتر از وضعیت این شاخص نسبت به ارزیابی فصل گذشته (بهار 1397 با میانگین 6.15) است. همچنین این ارزیابی بیانگر آن است که از دید فعالان اقتصادی مشارکت‌کننده در این پایش، در اکثر استان‌ها، وضعیت بیشتر مؤلفه‌های مؤثر بر محیط کسب وکار ایران در تابستان 1397، به طور قابل توجهی نامساعدتر شده است.
پایش ملی کسب و کار از سوی مرکز آمار و اطلاعات اقتصادی اتاق ایران با نظرسنجی از فعالان اقتصادی انجام می‌شود. در اجرای طرح پایش در فصل تابستان 1397، 2844 نمونه (فعال اقتصادی) با بیش از 71 درصد مشارکت به پرسش‌های این طرح پاسخ داده‌اند که بیشترین میزان مشارکت از ابتدای اجرای طرح پایش در اتاق ایران است.
موانع اصلی کسب و کار
در تابستان 1397، فعالان اقتصادی مشارکت‌کننده در این پایش، به‌ترتیب سه مؤلفه: «غیرقابل پیش‌بینی بودن و تغییرات قیمت مواد اولیه و محصولات»، «بی‌ثباتی سیاست‌ها، قوانین و مقررات و رویه‌های اجرایی ناظر بر کسب‌وکار» و «دشواری تأمین مالی از بانک‌ها» را نامناسب‌ترین مؤلفه‌های محیط کسب‌وکار کشور نسبت به سایر مؤلفه‌ها ارزیابی کرده‌اند. این در حالی است که طی 4 دوره نخست اجرای این طرح، دشواری تأمین مالی از بانک‌ها به‌عنوان نامساعدترین مؤلفه کسب‌وکار ارزیابی شده بود اما طی 4 دوره اجرای بعدی از پاییز 1396 تا تابستان 1397، غیرقابل پیش‌بینی بودن و تغییرات قیمت مواد اولیه و محصولات، نامساعدترین مؤلفه کسب‌وکار ارزیابی شده است.
ضمن اینکه بی‌ثباتی سیاست‌ها و قوانین و مقررات در فصل تابستان به عنوان دومین مانع کسب و کار شناخته شده در حالی که این مؤلفه در پایش‌های قبلی رتبه سوم را به خود اختصاص داده بود.
وضعیت کسب و کار در استان‌ها
بر اساس یافته‌های این طرح در تابستان 1397، استان‌های لرستان، کرمانشاه و چهارمحال‌وبختیاری به‌ترتیب دارای بدترین وضعیت محیط کسب‌وکار و استان‌های گیلان، آذربایجان شرقی و زنجان به‌ترتیب دارای بهترین وضعیت محیط کسب‌وکار نسبت به سایر استان‌ها ارزیابی شده‌اند.
شاخص استانی محیط کسب‌وکار به شرح جدول زیر است:
وضعیت بخش‌های اقتصادی
بر اساس نتایج این پایش در تابستان 1397، وضعیت محیط کسب‌وکار در بخش صنعت (6.42) در مقایسه با بخش‌های خدمات (6.41) و کشاورزی (6.37) نامناسب‌تر ارزیابی شده است.
در بین رشته فعالیت‌های اقتصادی برحسب طبقه‌بندی استاندارد ISIC.rev4 ، رشته فعالیت‌های 1- هنر، سرگرمی و تفریح 2- عمده فروشی و خرده فروشی، تعمیر وسایل و ... (صادرات و واردات) 3- استخراج معدن، دارای بدترین وضعیت کسب‌وکار و رشته فعالیت‌های 1- مالی و بیمه 2- املاک و مستغلات 3- آب‌رسانی، مدیریت پسماند، فاضلاب و فعالیت‌های تصفیه، بهترین وضعیت کسب‌وکار را در مقایسه با سایر رشته فعالیت‌های اقتصادی درکشور داشته‌اند.
نتایج حاصل از وضعیت محیط کسب وکار کشور برحسب تعداد کارکنان شاغل در بنگاه‌های اقتصادی نشان می‌دهد که بنگاه‌های با 6 تا 10 نفر کارکن(6.57) دارای بدترین وضعیت و بنگاه‌های با 101 تا 200 کارکن (6.16) دارای بهترین وضعیت محیط کسب وکار نسبت به سایر بنگاه‌ها ارزیابی شده‌اند.
شاخص بر اساس نظریه شاخص بر اساس نظریه شین
بر اساس نظریه عمومی کارآفرینی شین، شاخص ملی محیط کسب‌وکار ایران در تابستان 1397، عدد 6.42 (عدد 10 بدترین ارزیابی است) به دست آمده است که بدتر از وضعیت این شاخص در ارزیابی فصل گذشته (بهار 1397 با میانگین 6.30) است. میانگین ارزیابی محیط اقتصادی عدد 6.55 است که در ارزیابی فصل گذشته عدد 6.33 حاصل شده بود و میانگین ارزیابی محیط نهادی عدد 6.31 است که در فصل گذشته عدد 6.28 ارزیابی شده بود. بر این اساس، همانند فصل گذشته محیط جغرافیایی با عدد 5.49 و محیط مالی با عدد 8.73 به ترتیب مساعدترین و نامساعدترین محیط‌ها بر اساس نظریه عمومی کارآفرینی شین بوده‌اند.
محیط کسب وکار برحسب سابقه فعالیت اقتصادی
همچنین در این فصل برای نخستین بار وضعیت محیط کسب وکار کشور برحسب سابقه فعالیت اقتصادی در بنگاه‌های اقتصادی نیز مورد پرسش قرار گرفته است که بر اساس نتایج بدست آمده بنگاه اقتصادی دارای 11 تا 15 سال سابقه فعالیت اقتصادی، نامساعدترین وضعیت کسب‌وکار (6.47) و بنگاه اقتصادی دارای کمتر از 2 سال سابقه فعالیت اقتصادی دارای وضعیت بهتری نسبت به سایر بنگاه‌های اقتصادی (6.31) هستند.