تغییر ذائقه نفتی عربستان
واردات نفت سه خریدار بزرگ آسیایی از ایران در ماه اوت افزایش یافت اما تحت‌الشعاع کاهش ۸۰درصدی خرید کره‌جنوبی در آستانه تحریم‌های آمریکا قرار گرفت.
به نقل از رویترز، آمارهای دولتی و کشتیرانی نشان داد چین، هند، ژاپن و کره‌جنوبی ماه میلادی گذشته مجموعا 57/1میلیون بشکه در روز، نفت ایران را وارد کردند که 1/4درصد در مقایسه با اوت سال۲۰۱۷ کاهش داشت. همچنین حدود ۳۰۰هزار بشکه در روز در مقایسه با ماه پیش از آن کاهش پیدا کرد. واشنگتن پس از نقض توافق هسته‌ای با ایران و اعلام بازگشت تحریم‌ها، خریداران نفت ایران را برای به صفررساندن وارداتشان از چهارم نوامبر که تحریم‌ها آغاز می‌شود، تحت فشار قرار داده است. مدیر انجمن پالایشگاه‌های ژاپن هفته گذشته گفت: ژاپن مانند کره‌جنوبی بارگیری نفت ایران را متوقف کرده، اما هنوز معلوم نیست دولت آمریکا به توکیو معافیت از این تحریم‌ها را اعطا می‌کند. موسسه فاینانس بین‌الملل، سه‌شنبه هفته گذشته اعلام کرد صادرات نفت و میعانات ایران به میزان 8/0میلیون بشکه در روز از آوریل تا سپتامبر سال۲۰۱۸ کاهش پیدا کرده است. در این بین منابع آگاه مدعی شده‌اند اوپک و سایر تولیدکنندگان در حال بررسی افزایش تولید به میزان ۵۰۰هزار بشکه در روز برای جبران افت عرضه ایران هستند. به گفته منابع آگاه، واردات کره‌جنوبی از ایران در اوت 2/84درصد کاهش یافت و به ۶۴هزار و ۵۱۶ بشکه در روز رسید. این کشور برای نخستین‌بار در شش سال گذشته بارگیری نفت ایران را از ماه ژوئیه متوقف کرد. کاهش خرید کره‌جنوبی جهش 3/65درصدی واردات ژاپن از ایران را تحت‌الشعاع قرار داد. طبق آمار وزارت بازرگانی ژاپن، این کشور در اوت پیش از اینکه پالایشگاه‌های ژاپنی بارگیری نفت ایران را متوقف کنند، ۱۷۷هزار و ۴۷۵ بشکه در روز نفت ایران را وارد کرد. بر اساس آمار تامسون رویترز آیکان، واردات نفت چین از ایران در اوت 3/2درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد کرد و به ۸۰۴هزار و ۸۳۹ بشکه در روز رسید. چین اوایل امسال انتشار جزئیات واردات خود را متوقف کرد. در این بین واردات نفت هند از ایران در اوت نسبت به مدت مشابه سال گذشته 9/55درصد رشد کرد و به ۵۲۲ هزار و ۹۰۰ بشکه در روز رسید.
جذب مشتریان ایران
با نزدیک‌شدن به زمان اجرای تحریم‌های آمریکا، عربستان سعودی ذائقه نفتی خود را برای جلب تقاضای مشتریان نفتی ایران تغییر می‌دهد. گفته می‌شود بازوی بازرگانی شرکت دولتی آرامکوی سعودی یک گرید نفتی فوق‌سبک به نام میعانات «خاف» را عرضه کرده که گریدی است که به ندرت برای فروش عرضه شده و در پالایشگاه‌های این کشور فرآوری می‌شود. برای آزادکردن بیشتر این گرید ارزشمند برای صادرات، عربستان سعودی نفت فوق‌سبک(اکسترالایت) را به واحدهایی اختصاص داده که از این خوراک برای تولید مواد خام برای پتروشیمی و سوخت استفاده می‌کنند. نفت خاف عربستان زمانی وارد بازار می‌شود که تقاضای رو به رشدی برای میعانات وجود دارد زیرا پالایشگاه‌ها در کشورهایی همچون کره‌جنوبی و ژاپن به‌دنبال توقف خرید میعانات پارس جنوبی ایران، در جست‌و‌جوی خوراک جایگزین هستند. این کشورها به خرید محموله‌های میعانات از نروژ و آمریکا و همچنین خرید نفتا روی آورده‌اند تا کمبود خرید از ایران را جبران کنند. در عربستان سعودی برخلاف صادرات نفت خام، میعانات می‌تواند در بازار محموله‌های تک عرضه شود و محدودیت مقصد ندارد. در حالی که آرامکو عمده تولید خود را از طریق قراردادهای بلندمدت می‌فروشد، واحد بازرگانی این شرکت از شبکه جهانی تامین و پالایش شرکت مادر خود بهره می‌گیرد و نفت غیرسعودی را معامله می‌کند. واحد بازرگانی آرامکو در ژوئیه امسال نفت مارس آمریکا را به شرکت پتروشیمی فورموسای تایوان فروخت. بر اساس گزارش بلومبرگ، این استراتژی در حالی اجرا می‌شود که دونالد ترامپ، ر‌ئیس‌جمهور آمریکا از اوپک خواسته است برای کاهش قیمت‌های نفت اقدام کند. با این حال این گروه و متحدانش در دیدار اخیر خود اعلام کردند فوریت بالایی برای افزایش تولید وجود ندارد و تولید تنها در صورتی افزایش می‌‌یابد که مشتریان تقاضا کنند.
کمبود شدید عرضه
مدیر بخش تحقیقات کالای بانک استاندارد چارترد پیش‌بینی کرد تحریم‌های آمریکا علیه ایران ممکن است باعث کمبود شدید عرضه در بازار تا پایان امسال شده و قیمت نفت را به ۱۰۰دلار برساند. پل هوررسنل در حاشیه کنفرانسی در لندن به «اس اند پی گلوبال پلاتس» گفت: بازگشت تحریم‌های آمریکا علیه ایران در نوامبر احتمالا تولید نفت ایران را حدود 4/1میلیون بشکه در روز تا پایان امسال کاهش می‌دهد، با این حال کاهش تولید ایران در سال آینده کمتر از 4/1میلیون بشکه در روز خواهد بود، زیرا ایران پیش از این نیز راه‌هایی برای صادرات نفت خود پیدا کرده بود. کمبود عرضه برای سه‌ماهه چهارم امسال به‌ویژه در دسامبر و احتمالا در اوایل سه‌ماهه اول سال آینده پیش‌بینی می‌شود. ما انتظار نداریم قیمت نفت در سال آینده به ۱۰۰دلار در هر بشکه بالغ شود، اما احتمال اینکه به دلیل نگرانی‌های بازار در سه‌ماهه چهارم به بالای ۹۰دلار و تا ۱۰۰دلار صعود کند، خیلی دور نیست به‌ویژه که نفت برنت اکنون ۸۲دلار در هر بشکه معامله می‌شود. بانک استاندارد چارترد هفته گذشته با اشاره به تحریم‌های آمریکا علیه ایران و کندی رشد تولید شیل آمریکا، قیمت مورد پیش‌بینی برای نفت برنت در سال ۲۰۱۹ را سه دلار افزایش داده و به ۷۸دلار رساند و قیمت برنت برای سال ۲۰۲۰ را هفت دلار افزایش داده و به ۸۵دلار در هر بشکه رساند.
آرمان