علي لاريجاني ديروز ميهمان ويژه پارلمان خصوصي بود. نشست هيات نمايندگان اتاق بازرگاني نيز مانند تمامي نشست و برخاست‌هاي اين روزها تحت‌الشعاع مذاكرات هسته‌اي و اجرايي شدن برجام بود. هر چند اهالي اقتصاد گلايه‌هايي را نسبت به سياستگذاري‌ها و شكل قانونگذاري و فضاي موجود داشتند اما بحث هسته‌اي مهم‌ترين محور سخنراني‌هاي ديروز بود. علي لاريجاني، رييس مجلس شوراي اسلامي كه به عنوان آخرين سخنران، در نشست ديروز صحبت كرد دفاع تمام قدي از مذاكرات و نتايج حاصله داشت و سخنان برخي از همكارانش در مجلس و بيرون از مجلس را نيز تلويحي پاسخ داد. وي در حالي كه دستاورد مذاكرات را دستاوردي مناسب مي‌خواند، گفت: برخي مي‌خواهند اين طور وانمود كنند كه تصميمات اخير لحظه‌اي گرفته شده است، تصويب برجام يك تصميم لحظه‌اي بوده و عقبه كارشناسي نداشته است در حالي كه در مصاف ١٤ ساله ما در پرونده هسته‌اي، مذاكرات اخير سه سال به طول انجاميده و نمي‌شود تصميم لحظه‌اي پس از سه سال مذاكره اتخاذ شده باشد.
رييس مجلس شوراي اسلامي گفت: وقتي بيشترين دقت دولت در بحث هسته‌اي بود و بخش عمده‌اي از وقت دولت به اين موضوع اختصاص داشت چطور برخي مي‌خواهند وانمود كنند كه مساله با يك تصميم لحظه‌اي همراه شده است. او بدون اشاره به فرد يا جريان خاصي، ادبيات برخي را در اين حوزه مورد انتقاد قرار داد و گفت: در حالي كه بيش از بيست جلسه ويژه پرونده هسته‌اي تشكيل شده، برخي اين جلسات را غير كاربردي و كم فايده مي‌خوانند در حالي كه در جريان همين نشست‌ها بسياري از مفاد و موارد دستخوش تغيير شد.
او هدف اصلي از اين مذاكرات را برخورداري ايران از تكنولوژي هسته‌اي در عين لغو تحريم‌ها دانست و گفت: ما معتقد نيستيم اين سند بدون عيب و نقص است، اين سند ضعف‌هايي دارد اما برداشت اصلي از اين سند با اهداف ما همخواني دارد و در ازاي لغو تحريم‌ها مي‌بينيم كه از تكنولوژي هسته‌اي نيز بهره‌مند هستيم.
لاريجاني گفت: حالا برخي دست به كار شده‌اند و مي‌گويند با اين وصف انرژي هسته‌اي تعطيل مي‌شود، مگر همه پروفسور هسته‌اي هستند؟ مگر همه صاحب نظر هستند كه در اين مورد اظهارنظر مي‌كنند. برويد ببينيد مسوول بخش چه مي‌گويد؟ رييس سازمان انرژي هسته‌اي مي‌گويد محدوديتي براي كار ما از نظر دانش وجود ندارد. حالا ما حرف مسوول را قبول نكنيم و به اظهارات برخي كه مي‌گويند اين كار باعث تعطيلي دانش هسته‌اي مي‌شود گوش كنيم؟ او به اظهارات برخي مبني بر اينكه پذيرش برجام منجر به تسلط بيگانگان بر كشور مي‌شود، اشاره كرد و توضيح داد: منظور از بيگانه اينجا آژانس بين‌المللي انرژي اتمي است كه ما پيش از اينها قرارداد همكاري با آن را امضا كرده‌ايم. اين حرف‌ها چيست كه مي‌زنيد؟ كشور با چشم باز مسير مذاكرات را انتخاب كرده است. اصلا در لحظه تصميم نگرفتيم. كشور پذيرفت در ازاي برخي محدوديت‌ها گشايشي در اقتصاد ايجاد شود.
او با اشاره به شرايط ايران پساتحريم توضيح داد: البته بخشي از مشكلات ايران ناشي از تحريم است اما بدون ترديد تحريم بحران‌هاي اقتصادي را تشديد كرد. حالا وقتي ساز و كار اجرايي برجام را در نظر مي‌گيريم به اين نتيجه مي‌رسيم كه انگار برخي از خوشحالي مردم ناراحتند.
لاريجاني در ادامه صحبت‌هايش كه با تشويق مكرر اعضاي اتاق بازرگاني روبه‌رو شد، ادامه داد: مي‌گويند آنها روي كاغذ اقدام مي‌كنند و ما روي زمين. اين چه حرفي است؟ چرا اضطراب ايجاد مي‌كنيد؟ چرا واقعيت را وارونه جلوه مي‌دهيد. دو ماه ديگر اقدامات آنها هم از كاغذ به زمين مي‌رسد. او با تاكيد بر اينكه بايد واقع بينانه شرايط پس از تحريم را مورد ارزيابي قرار داد، گفت: هر چند جاي خوش‌بيني به آينده هست اما دليلي براي خوش‌خيالي نيست. اگر ما بخواهيم به همان مسير سابق قدم‌برداريم، تغييرات ايجاد شده ما را به دهه هشتاد باز مي‌گرداند كه نوبر نيست. در اين صورت رشد ٥درصدي اقتصاد نيز اشتغال مولد ايجاد نمي‌كند. او با تاكيد بر اينكه كشور بايد با عقلانيت اداره شود، توضيح داد: اقتصاد سالم بايد بنيه روي پا ايستادن را داشته باشد، بايد تدارك يك زندگي سعادتمند را ببينيم، ساختارهاي اقتصادي ما دولتي است و همين اصل ٤٤ كه اصل خوبي هم بود چنان بد اجرا شد كه همه‌چيز در دستان شبه دولتي‌ها قرار گرفت و مشكل دو چندان شد. اصلا چرا راه دور برويم. يارانه‌ها هم قانون خوبي بود اما چنان بد اجرايي شد كه امروز به يك مشكل بزرگ تبديل شده است.
وي با تاييد انتقاد برخي نمايندگان مبني بر وجود مشكل در بعد نظارتي مجلس گفت: براي بهره‌گيري از موقعيت جديد لازم است محورهاي اقتصاد مشخص باشد، محور اقتصاد توليد و صادرات خواهد بود و لازم است استراتژي براي اقتصاد تدوين كنيم كه براي چند دهه تغيير نكند.
او گفت: موضوع اصلي اين است كه اين استراتژي بايد توسط هر دولتي كه روي كار آمد اجرايي شود، دولت در حقيقت عامل اجراست نه مسوول فلسفه‌بافي براي حكومت.
او با تاكيد بر اينكه بايد بپذيريم از اين موقعيت به درستي استفاده كنيم، گفت: در كشور افرادي داريم كه فقط فرياد هستند در حالي كه با فرياد نمي‌شود حكومت كرد.
رييس مجلس با لحني شوخ از پر بودن دل بخش خصوصي ياد كرد و گفت: انگار ما را تنها گير آورديد و همه نارضايتي‌هاي‌تان را بروز داديد اما از بخش خصوصي مي‌خواهم پيشنهاداتش براي روان شدن موقعيت اقتصادي را براي لحاظ شدن در برنامه ششم توسعه مدون كند.
او همچنين خواستار حضور نمايندگان بخش خصوصي در صحن علني مجلس شد و گفت: مي‌توانيد آنجا هم گزارش‌هاي كارشناسي خود را بدهيد و در كميسيون‌ها نيز امكان بهره‌گيري از ارزيابي‌هاي كارشناسي شما وجود دارد.
او از راه‌اندازي ستاد مشترك قوا براي پيشبرد اهداف اقتصاد مقاومتي خبر داد و تاكيد كرد من به آنچه پيش روست خوش‌بين هستم.
سازمان بين‌النسلي در اختيار يك نهاد
محمود تولايي، رييس اتاق كاشان نيز در اين نشست با بيان اينكه حول دو موضوع ماليات وبيمه سخن خواهد گفت، ساختار سازمان تامين اجتماعي را مورد انتقاد قرار داد و گفت: سال ١٣٨٨ دولت وقت شوراي عالي تامين اجتماعي را منحل كرد و وظايف را به هيات امنا سپرد. نتيجه اين شد كه سه‌جانبه‌گرايي و نظارت از درون دچار خدشه جدي شد. لازم است اشاره كنم هيات امنا را تماما دولت منصوب مي‌كند و سازماني كه بين‌النسلي است اختيارش در دست يك نهاد قرار گرفته است. او خواستار اصلاح اين روند شد و ادامه داد: وقتي مجلس تحقيق و تفحص از سازمان تامين اجتماعي را در دستور كار قرار داد اين مهم را توجه نكرد. مي‌دانيد چه اتفاقي در اين سازمان كه ٦٠ هزار پرسنل و بيش از ٤٠ ميليون ذي‌نفع دارد افتاده است؟ هر كاري را مي‌توان با صدور بخشنامه انجام داد و اين اتفاق بسيار خطرناكي است. او خواستار اصلاح اين وضع در قانون تامين اجتماعي شد.
وي بخش دوم صحبت‌هايش را به ماليات اختصاص داد اما نقبي دوباره به تامين اجتماعي زد و گفت: هر دو اين نهادها كه با تمام توليدكنندگان و فعالان اقتصادي كار دارند، برخوردي تبعيض‌آميز را پي مي‌گيرند. در حالي كه فلان شركت خصولتي با انبوهي بدهي كارش را انجام مي‌دهد، واحد ٣٠ نفره‌اي به دليل بدهي بيمه‌اي از خدمات بيمه محروم مي‌شود و كاركنانش با مشكل مواجه مي‌شوند.
تولايي اين شرايط را در حوزه ماليات نيز قابل تعميم دانست و گفت: مي‌گويند ماليات، باور كنيد اقتصاد در ركودي سخت است، چرا اينقدر فشار روي سازمان امور مالياتي مي‌گذاريد؟ قرار بود شما موديان جديد پيدا كنيد نه اينكه به موديان قبلي فشار بياوريد و ماليات‌شان را افزايش دهيد.
طرحي به جاي بسته رونق
رييس كميسيون ماليات و بيمه اتاق بازرگاني ايران از تدوين طرحي به عنوان جايگزين بسته رونق اقتصادي در بخش توليد خبر داد.
سيد رضي آقاميري از تدوين طرحي به عنوان جايگزين بسته رونق اقتصادي در بخش توليد خبر داد كه بر مبناي آن، دولت منابع اجراي اين طرح را در اختيار سازمان مالياتي و تامين اجتماعي قرار دهد و دو سال بعد مطالبات خود را از بخش خصوصي وصول كند.
رييس كميسيون ماليات و بيمه اتاق بازرگاني و صنايع و معادن ايران گفت: ايران از نظر وضعيت صادرات، يك اقتصاد تك محصولي متكي به نفت را دارد كه تا از اين بند آزاد شود و صادراتش رونق نگيرد، نمي‌توان اميدوار به طي مراحل توسعه و پيشرفت بود.
به گفته آقاميري، متاسفانه دولت در عرصه اقتصادي تمام سياستگذاري و تصميم‌گيري را به نحوي در نظر گرفته كه بر مبناي آن توجه بيشتر به استفاده از نفت خام است؛ از اين رو حكومت ما بايد جايگاه واقعي خود را در سياستگذاري و تصميم‌گيري مشخص كرده و از تصدي‌گري و عامليت اقتصادي دست بردارد.
آقاميري ادامه داد: تعديل تدريجي نرخ ارز متناسب با مابه‌التفاوت تورم داخلي و خارجي مي‌تواند راهگشا باشد؛ ضمن اينكه بر كسي پوشيده نيست ارز چند نرخي چه نتايج منفي و زيانباري براي اقتصاد كشور رقم زده است.
ايران قعر جدول
رييس كميسيون صنعت اتاق ايران نيز در اين نشست گفت: شاخص‌هاي اقتصادي ايران در حوزه مقررات دست و پاگير، حمايت از سرمايه‌گذاري خارجي، توانمند سازي تجارت و رقابت پذيري صنعت در قعر جدول كشورهاي دنيا قرار دارد. ابوالفضل روغني افزود: متاسفانه به دليل بي‌توجهي‌هايي كه در سال‌هاي گذشته به بخش صنعت كشور صورت گرفته، شاخص‌هاي اقتصادي كشور در مقايسه با ساير كشورهاي دنيا از وضعيت مطلوبي برخوردار نيست، به نحوي كه در رقابت پذيري صنعتي رتبه ايران رتبه ٨٢ از ١٤٨، در شاخص توانمند سازي تجارت رتبه ١٣١ از ١٣٨، در شاخص توسعه اساسي رتبه ٧٥ از ١٨٧ و در شاخص آزاد سازي اقتصادي رتبه ١٧٣ از ١٨٦ بوده است.
رييس كميسيون صنعت اتاق بازرگاني و صنايع و معادن ايران افزود: رتبه ايران در زيرشاخه‌هاي رقابت‌پذيري براساس گزارش مجمع جهاني اقتصاد در سال ٢٠١٤ در گروه دست و پا گير بودن مقررات دولتي ١٢٣ از ١٤٨، حمايت از سرمايه‌گذاران رتبه ١٢٣ از ١٤٨ اثربخشي سهامداران و هيات مديره رتبه ١١٩ از ١٤٨، كيفيت جاده‌ها رتبه ٦٦ از ١٤٨، كيفيت زيرساخت‌هاي حمل و نقل هوايي رتبه ١٢٢ از ١٤٨ و كيفيت زيرساخت‌هاي ريلي رتبه ٤٦ از ١٤٨ بوده است. رييس كميسيون صنعت اتاق ايران به اين نكته اشاره كرد: ايران جزو ١٠ كشور اول و ذخاير و متنوع معدني در دنيا است، پيشنهاد مي‌شود در برنامه ششم احياي وزارت معادن و فلزات در دستور كار قرار گيرد.
برش
لاريجاني: استراتژي بلندمدتي براي اقتصاد بايد تدوين شود تا دولت‌ها اجرايي كنند، دولت مسوول اجراست نه فلسفه بافي براي حكومت
جلال‌پور: حجم سرمايه اجتماعي به دليل فساد و بحران معيشت در سال‌هاي گذشته كاهش يافته است
پدرام سلطاني: توليد قانون در مجلس بسيار بالاست و همين امر سبب شده بعضا تضاد و تناقض در قوانين وجود داشته باشد
محمود تولايي: سال ١٣٨٨ اختيار يك سازمان بين النسلي به نام تامين اجتماعي را به دولت دادند.
رضي ميري: دولت منابع اجراي اين طرح را در اختيار سازمان مالياتي و تامين اجتماعي قرار دهد و دو سال بعد مطالبات خود را از بخش خصوصي وصول كند.
ابوالفضل روغني: متاسفانه به دليل بي‌توجهي‌هايي كه در سال‌هاي گذشته به بخش صنعت كشور صورت گرفته، شاخص‌هاي اقتصادي كشور در مقايسه با ساير كشورهاي دنيا از وضعيت مطلوبي برخوردار نيست.
توليد انبوه كالايي به نام قانون
در ادامه اين نشست پدرام سلطاني، نايب‌رييس اتاق بازرگاني نيز در سخناني نظام تقنيني كشور را مورد انتقاد قرار داد و با شبيه‌سازي قوه مقننه با يك كارخانه گفت: يكي از مهم‌ترين مشكلات قوه مقننه توليد بيش از حد كالايي به نام قانون است. او با اشاره به اينكه در هشت دوره فعاليت مجلس ٢٧٢١ قانون مصوب شده است، گفت: اين بدان معني است كه هر سال ٨٥ قانون به تصويب رسيده كه بعضا برخي قوانين در تناقض و تضاد با ديگر قوانين بوده و همين امر پيچيدگي‌هاي كسب و كار در ايران را افزايش مي‌دهد. او افزايش قانون‌شكني و عدم اجراي درست قوانين را محصول اين وضعيت ناميد و ادامه داد: هر چند در حوزه وضعي قانون با تورم روبه‌رو هستيم اما در بعد نظارتي مجلس چندان دقيق و درست عمل نمي‌كند. او با انتقاد از اينكه جايگاه ملي مجلس متاثر از مسائل منطقه‌اي است، ادامه داد: بايد همزمان با حل معضل تورم در اقتصاد، تورم در قانونگذاري را نيز حل كنيم. باور كنيد يك مركز پژوهش‌ها در مجلس براي يك كشور ٨٠ميليون نفري كافي نيست، از اين رو بايد اين مسائل را مورد توجه قرار داد.
بار خاطري به نام دولت
محسن جلال‌پور، رييس اتاق بازرگاني، صنايع و معادن در اين نشست پاي دولت را به ميان كشيد و گفت: طي دهه‌هاي اخير دولت بار خاطر اقتصادي بوده نه يار شاطر. متاسفانه با بخش غير دولتي همواره در رقابت بوده و همين فضا را دچار تنش كرده است. وي گفت: حال اقتصاد ايران خوب نيست اما همه بدي حال اقتصاد به تحريم باز نمي‌گردد، بخشي از آن نيز ناشي از سوءمديريت است اما عمده مشكل اينجاست كه روال اقتصادي ايران موجب بروز اين وضعيت شده است. وي توسعه دولتي، اقتصاد دولتي و تكيه بر درآمدهاي نفتي را سه عامل مهم بحران اقتصاد ايران ناميد و گفت: انتظار از دولت يازدهم اين است كه با توجه به تجربه‌اش از فضاي موجود براي تغيير پارادايم بهره بگيرد. جلال‌پور افزود: بنگاه‌ها امروز علامت خوبي را به اقتصاد نشان نمي‌دهند، همين بسته تسريع در رونق بخشي به اقتصاد هر چند ممكن است بخشي از مشكلات را حل كند اما بدون ترديد سبب حل تمامي مشكلات نخواهد شد و همان‌طور كه از نامش پيداست، التيامي موقتي براي ركود است.
منبع: اعتماد