مقایسه آمارهای منتشرشده از سوی مرکز آمار ایران و وزارت جهاد کشاورزی، نشان می‌دهد طی هشت‌سال گذشته، آمارهای وزارت جهادکشاورزی همواره از عددهای مرکز آمار ایران بیشتر بوده و گاه، تفاوت آماری به 150درصد نیز رسیده است. اگرچه متولیان تولید آمار بخش کشاورزی و به‌ویژه در زیربخش دام، تلاش کرده‌اند روند تولید را متناسب با اهداف و انتظارات برنامه ارایه کنند اما تضادهای بسیاری وجود دارد که تردید جدی در صحت اطلاعات و آمار ارایه‌شده، ایجاد می‌کند. کارشناسان مرکز پژوهش‌های مجلس از جمله، مهران برداران نصیری و محسن صمدی، معتقدند واردات بی‌رویه محصولات کشاورزی، خشکسالی‌های متوالی و آثار هدفمندسازی یارانه‌ها از چالش‌هایی بوده که اطمینان به آمار مسوولان را کاهش می‌دهد. آمارهای تولید بی‌توجه به شرایطی همچون وضعیت اقلیمی و بازار، همواره روند افزایشی نشان می‌دهد. هرچند این موضوع مختص به چندسال اخیر نیست و ریشه در گذشته دارد اما در سال‌های گذشته با شدت بیشتری در جریان بوده است. مطالعات نشان می‌دهد که برخی آمارهای تولید اعلامی وزارت جهادکشاورزی از اشکالات اساسی برخوردار است. سیاست‌های تنظیم بازار مواد پروتئینی نشان می‌دهد، بازار متکی به واردات بوده و ورود محصولات دامی خارجی نوسانات شدید تولید و قیمت خوراک دام و فرآورده‌های دامی را به‌همراه آورده است. در جداول ارایه‌شده از سوی دستگاه‌های متولی، آمارهای تولید بی‌توجه به شرایط محیطی اعم از شرایط اقلیمی و بازار، روند افزایشی داشته است. آثار زیانبار خشکسالی سال 1387 بر اقتصاد ملی اگرچه از طریق هزینه‌کردن دلارهای نفتی و واردات محصولات کشاورزی و تنظیم بازار، در مرحله فراموشی است اما تبعات آن بر دوش بخش عظیمی از تولیدکنندگان کشاورزی به‌خصوص دامداران کشور هنوز سنگینی می‌کند و اقتصادمان هنوز از تکانه‌های ناشی از این بحران در رنج است.
خشکسالی بارز سال 1387 و عدم سیاست‌گذاری مناسب برای تامین علوفه و نداشتن توجیه اقتصادی فعالیت‌های دامداری منجر به عرضه بخش وسیعی از دام‌های مولد به کشتارگاه‌ها و در نتیجه، کاهش تولید در سال‌های بعد شد. این درحالی است که دستگاه متولی با چشم‌پوشی از این واقعیت در آمارهای خود، شرایط مطلوبی از تولید محصولات دامی را به تصویر کشید. تضاد گزارش‌های ارایه‌شده مسوولان با واقعیت، زمانی روشن‌تر می‌شود که به روند روبه‌رشد قیمت پروتئین دامی و رشد شتابان واردات گوشت نگاهی بیندازیم. از سوی دیگر آمارهای منتشره از سوی مجامع رسمی کشور، تردیدهای جدی در صحت آمارهای تولیدی ایجاد می‌کند. تاثیر خشکسالی و کاهش تامین علوفه در سال‌های 1379 و 1387 و افزایش عرضه دام به کشتارگاه‌ها و کاهش عرضه دام و به‌ویژه دام سبک در سال‌های بعد از خشکسالی، به‌خوبی در آمار کشتار این سال‌ها مشهود است. درحالی که آمارهای تولید وزارت جهادکشاورزی همواره روند روبه‌رشد دارند اما آمار تولید گوشت قرمز در کشتارگاه‌ها در سال‌های مختلف، متفاوت است. صمدی رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس گفت: اختلاف آمار تولید گوشت قرمز در کشتارگاه‌ها با آمار اعلامی وزارت جهادکشاورزی، تحت عنوان کشتار غیررسمی توجیه می‌شود. تعداد کشتار دام در آمارهای منتشره وزارت جهادکشاورزی همواره یک روند از قبل پیش‌بینی‌شده است و بنا به تغییر شاخص‌هایی مانند عرضه دام، تعداد کشتار و تغییرات قیمت خوراک دام، هیچ تغییری نکرده است. درحالی که در سال‌های خشکسالی مانند سال 1387، عرضه دام مولد در کشتارگاه‌ها افزایش یافته و در سال‌های بعد به‌دلیل حذف چشمگیر دام‌های مولد قاعدتا باید شاهد کاهش تولید باشیم.
6میلیون‌تن گندم در محاسبات گم شد
محمدحسین کریمی‌پور در گفت‌وگو با «شرق» ضمن بیان اینکه اتفاق بدی که در دولت نهم و دهم افتاد عددسازی در وزارت جهادکشاورزی بود اظهار کرد: طبق آمارهای منتشرشده از سوی مرکز آمار و قیاس آن با آمارهای وزارت جهادکشاورزی، به‌خوبی می‌بینیم که صادق خلیلیان در سال‌های وزارتش به‌جای حضور در حوزه و رفع مشکلات، مشغول عددسازی بوده است.
وی افزود: آمارهای تولید و مصرف شیر، گندم، ذرت و علوفه و بسیاری از محصولات دیگر و حتی سطح زیرکشت محصولات، بر این اتفاق گواهی می‌دهد. صادق خلیلیان، وزیر وقت، آخرین آمار تولید گندم را 13میلیون‌تومان اعلام کرد. از سوی دیگر رییس دولت دهم و وزرای اقتصاد و کشاورزی از کاهش 30درصدی مصرف گندم، پس از هدفمندی خبر دادند. بنابراین برای تامین گندم مورد نیاز باید 10 تا 10/5 میلیون‌تن گندم تولید می‌شد. کریمی‌پور یادآور شد: با آماری که وزیر جهادکشاورزی اعلام کرده بود یعنی تولید 13میلیون‌تن گندم، ما نباید گندمی وارد می‌کردیم اما در عمل می‌بینیم که غضنفری، وزیر وقت صنعت و تجارت واردات 6/7 میلیون‌تنی گندم را اعلام می‌کند. وی توضیح داد: 13میلیون‌تن گندم تولیدی با 6/7 میلیون‌تن واردات، 19/7 میلیون‌تن گندم می‌شود که اگر میزان گندمی که برای خوراک دام صرف شده و میزانی که به صورت قاچاق خارج شده هم دست پر سه‌میلیون‌تن در نظر بگیریم؛ 16/7میلیون‌تن محصول داشته‌ایم. کسر میزان مصرف سالانه یعنی 1/5 میلیون‌تن گندم از این میزان محصول، رقمی بالغ بر شش میلیون‌تن گندم در محاسبات گم شده است.
اختلاف 83درصدی آمار ایران و برزیل
علاوه بر تردیدهای جدی در آمارهای تولید محصولات دامی، آمار واردات گوشت نیز همخوانی مناسب با آمارهای بین‌المللی ندارد. عدم همخوانی مشهود و قابل‌توجه بین آمارهای وارداتی برزیل (کشور مبدا) و ایران (کشور مقصد) درخصوص میزان واردات گوشت یکی دیگر از تناقضات موجود بین آمارهای منتشر شده است. بر اساس گزارش اتحادیه صادرکنندگان گوشت قرمز در برزیل، این کشور طی سال‌های 2001 تا 2007 حدود 499/5 هزارتن گوشت گاو به ایران صادر کرده است در حالی که در آمار گمرک طی مدت مشابه، میزان واردات ایران از برزیل فقط 272/6 هزارتن ذکر شده است. به عبارتی بین این دو آمار حدود 83درصد اختلاف وجود دارد. از سوی دیگر بر اساس آمار گمرک در سال 1379 از کشور پاکستان حدود دوهزارو709تن گاو زنده وارد کشور شده است. این درحالی است که به استناد آمارهای منتشره از طریق بازارچه‌های مرزی در سال مورد اشاره 171هزار راس گاو عمدتا به‌منظور کشتار در استان سیستان‌وبلوچستان و انتقال لاشه آن به تهران و شهرهای بزرگ صورت گرفته است. 171 هزار راس گاو وارداتی در این سال از نظر وزنی معادل 30هزارو780تن است که با آمارهای رسمی حدود هزار و 136 درصد تفاوت دارد.
تولید مرغ 15درصد بیشتر اعلام شد
اما در حوزه طیور هم با مشکلی مشابه روبه‌رو هستیم چنانکه برآوردهای کارشناسی انجام‌شده نشان می‌دهد تولید مرغ در سال‌های 1384 تا 1390 حدود 15درصد کمتر از آمار اعلامی توسط وزارت جهادکشاورزی است. آمارهای تولید گوشت مرغ اعلام‌شده وزارت جهادکشاورزی صرفا مبتنی بر برآورد و پیش‌بینی تولید جوجه یک‌روزه و کسر تلفات اعلامی از سوی بیمه محصولات کشاورزی یا سازمان دامپزشکی است. در آمارهای وزارت جهادکشاورزی، تعداد جوجه یک‌روزه گوشتی با نرخ رشد 86/1درصد از 816میلیون‌قطعه به هزاروسه‌میلیون‌قطعه رسیده است و با توجه به افزایش وزن هر قطعه کشتارشده که از حدود 1/7 به 1/9 کیلوگرم افزایش یافته است؛ در تحلیل مرکز پژوهش‌های مجلس آمده نرخ رشد تولید گوشت مرغ 2/2درصد در این سال‌ها بوده و این موضوع نشان می‌دهد که آمارهای تولید گوشت مرغ اعلام‌شده وزارت جهادکشاورزی صرفا مبتنی بر برآورد و پیش‌بینی تولید جوجه یک‌روزه و کسر تلفات اعلامی از سوی بیمه محصولات کشاورزی یا سازمان دامپزشکی است. برآورد تولید جوجه یک‌روزه نیز از طریق برآورد تولید تعداد تخم‌مرغ‌های نطفه‌دار تولیدی مزارع مرغ مادر و ظرفیت دستگاه‌های تبدیل آنها به جوجه پتانسیل تولید جوجه یک‌روزه محاسبه می‌شود. علاوه بر موارد ذکرشده روند افزایشی میانگین وزن هر قطعه مرغ کشتارشده نیز در افزایش بیش‌برآوردی تولید گوشت مرغ نقش ایفا می‌کند به‌گونه‌ای که در آمار وزارت جهادکشاورزی، میانگین وزن هر قطعه مرغ کشتارشده از حدود 1/7 کیلوگرم در سال 1384 به حدود دوکیلوگرم در سال 1390 رسیده است. با وجود ایرادات واردشده بر آمارهای تولید گوشت مرغ اعلامی وزارت جهادکشاورزی، برآوردهای کارشناسی انجام‌شده توسط مرکز پژوهش‌های مجلس تولیدی حدود 15درصد کمتر از آمار اعلامی را نشان می‌دهد. مراجعه به آمارهای سازمان خواروبار جهانی _فائو _ نیز نشان می‌دهد که در اغلب سال‌ها آمار این سازمان بین‌المللی و آمار وزارت جهادکشاورزی حدود 10 تا 20درصد اختلاف دارند. اما روند روبه‌رشد تولید و مصرف گوشت مرغ، البته متکی به واردات خوراک طیور، در حال گسترش بوده است. هرچند واردات گوشت مرغ در سال 1389 بخش قابل‌ملاحظه‌ای از افزایش مصرف سرانه گوشت مرغ این سال را تشکیل می‌دهد اما در مجموع آمارها از افزایش مصرف سرانه گوشت مرغ در سال‌های اخیر حکایت دارد. در نظرنگرفتن شیوع بیماری‌های مختلف تنفسی و از جمله وقوع اپیدمی این بیماری‌ها و تاثیر آن بر درصد تلفات و همچنین تولید گوشت مرغ نشانگر آن است که آمار تولید در این سال‌ها، تاثیر وقوع بیماری‌ها و علايم قابل مشاهده در بازار را منعکس نمی‌کند. اما برخلاف آمار روبه‌رشد اعلامی وزارت جهادکشاورزی، آمار مرغ‌های کشتارشده در کشتارگاه‌ها نسبت به سال قبل از آن با کاهش روبه‌رو بوده که منعکس‌کننده تاثیر وقوع این اپیدمی است. برآوردهای کارشناسی و همچنین بررسی میزان پرداخت خسارت بیمه، بیانگر آن است که در شرایط متعارف تلفات جوجه‌ریزی تا مرحله عرضه به بازار حدود 11درصد بوده و بروز سوانح و حوادثی مانند سرمای شدید یا شیوع بیماری‌هایی مانند آنفلوآنزای حاد پرندگان، درصد تلفات را در برخی مناطق تا 25درصد افزایش می‌دهد. بنابراین نظر کارشناسی موید تلفات حدود 18درصد در برخی سال‌هاست. آمارهای ارایه‌شده وزارت جهادکشاورزی نشان می‌دهد که تعداد کشتار غیررسمی نیمچه گوشتی تا سال 1388 با نرخ هشت‌درصد، روندی کاهشی داشته و دوباره در سال 1389 و شاید به جهت افزایش آمار تولید گوشت مرغ، بر آمار کشتار غیررسمی افزوده شده است. البته هیچ توضیح قابل‌قبولی برای این تغییر مشاهده نمی‌شود و با توجه به گسترش کشتارگاه‌های صنعتی مرغ و قوانین و نظارت‌های موجود بر بازار، برآوردهای کارشناسی تداوم روند کاهش کشتار غیررسمی را تایید می‌کند. اما برآوردهای کارشناسی نشان می‌دهد؛ کشتار غیررسمی مرغ در سال 1384 حدود 25درصد از کل تولید بوده که به‌طور میانگین سالانه دودرصد کاهش یافته و در سال 1389 به 15درصد رسیده است.
خشکسالی بارز سال 1387 و عدم سیاست‌گذاری مناسب برای تامین علوفه و نداشتن توجیه اقتصادی فعالیت‌های دامداری منجر به عرضه بخش وسیعی از دام‌های مولد به کشتارگاه‌ها و در نتیجه، کاهش تولید در سال‌های بعد شد. این درحالی است که دستگاه متولی با چشم‌پوشی از این واقعیت در آمارهای خود، شرایط مطلوبی از تولید محصولات دامی را به تصویر کشید. تضاد گزارش‌های ارایه‌شده مسوولان با واقعیت، زمانی روشن‌تر می‌شود که به روند روبه‌رشد قیمت پروتئین دامی و رشد شتابان واردات گوشت نگاهی بیندازیم. از سوی دیگر آمارهای منتشره از سوی مجامع رسمی کشور، تردیدهای جدی در صحت آمارهای تولیدی ایجاد می‌کند. تاثیر خشکسالی و کاهش تامین علوفه در سال‌های 1379 و 1387 و افزایش عرضه دام به کشتارگاه‌ها و کاهش عرضه دام و به‌ویژه دام سبک در سال‌های بعد از خشکسالی، به‌خوبی در آمار کشتار این سال‌ها مشهود است. درحالی که آمارهای تولید وزارت جهادکشاورزی همواره روند روبه‌رشد دارند اما آمار تولید گوشت قرمز در کشتارگاه‌ها در سال‌های مختلف، متفاوت است. صمدی رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس گفت: اختلاف آمار تولید گوشت قرمز در کشتارگاه‌ها با آمار اعلامی وزارت جهادکشاورزی، تحت عنوان کشتار غیررسمی توجیه می‌شود. تعداد کشتار دام در آمارهای منتشره وزارت جهادکشاورزی همواره یک روند از قبل پیش‌بینی‌شده است و بنا به تغییر شاخص‌هایی مانند عرضه دام، تعداد کشتار و تغییرات قیمت خوراک دام، هیچ تغییری نکرده است. درحالی که در سال‌های خشکسالی مانند سال 1387، عرضه دام مولد در کشتارگاه‌ها افزایش یافته و در سال‌های بعد به‌دلیل حذف چشمگیر دام‌های مولد قاعدتا باید شاهد کاهش تولید باشیم.
6میلیون‌تن گندم در محاسبات گم شد
محمدحسین کریمی‌پور در گفت‌وگو با «شرق» ضمن بیان اینکه اتفاق بدی که در دولت نهم و دهم افتاد عددسازی در وزارت جهادکشاورزی بود اظهار کرد: طبق آمارهای منتشرشده از سوی مرکز آمار و قیاس آن با آمارهای وزارت جهادکشاورزی، به‌خوبی می‌بینیم که صادق خلیلیان در سال‌های وزارتش به‌جای حضور در حوزه و رفع مشکلات، مشغول عددسازی بوده است.
وی افزود: آمارهای تولید و مصرف شیر، گندم، ذرت و علوفه و بسیاری از محصولات دیگر و حتی سطح زیرکشت محصولات، بر این اتفاق گواهی می‌دهد. صادق خلیلیان، وزیر وقت، آخرین آمار تولید گندم را 13میلیون‌تومان اعلام کرد. از سوی دیگر رییس دولت دهم و وزرای اقتصاد و کشاورزی از کاهش 30درصدی مصرف گندم، پس از هدفمندی خبر دادند. بنابراین برای تامین گندم مورد نیاز باید 10 تا 10/5 میلیون‌تن گندم تولید می‌شد. کریمی‌پور یادآور شد: با آماری که وزیر جهادکشاورزی اعلام کرده بود یعنی تولید 13میلیون‌تن گندم، ما نباید گندمی وارد می‌کردیم اما در عمل می‌بینیم که غضنفری، وزیر وقت صنعت و تجارت واردات 6/7 میلیون‌تنی گندم را اعلام می‌کند. وی توضیح داد: 13میلیون‌تن گندم تولیدی با 6/7 میلیون‌تن واردات، 19/7 میلیون‌تن گندم می‌شود که اگر میزان گندمی که برای خوراک دام صرف شده و میزانی که به صورت قاچاق خارج شده هم دست پر سه‌میلیون‌تن در نظر بگیریم؛ 16/7میلیون‌تن محصول داشته‌ایم. کسر میزان مصرف سالانه یعنی 1/5 میلیون‌تن گندم از این میزان محصول، رقمی بالغ بر شش میلیون‌تن گندم در محاسبات گم شده است.
اختلاف 83درصدی آمار ایران و برزیل
علاوه بر تردیدهای جدی در آمارهای تولید محصولات دامی، آمار واردات گوشت نیز همخوانی مناسب با آمارهای بین‌المللی ندارد. عدم همخوانی مشهود و قابل‌توجه بین آمارهای وارداتی برزیل (کشور مبدا) و ایران (کشور مقصد) درخصوص میزان واردات گوشت یکی دیگر از تناقضات موجود بین آمارهای منتشر شده است. بر اساس گزارش اتحادیه صادرکنندگان گوشت قرمز در برزیل، این کشور طی سال‌های 2001 تا 2007 حدود 499/5 هزارتن گوشت گاو به ایران صادر کرده است در حالی که در آمار گمرک طی مدت مشابه، میزان واردات ایران از برزیل فقط 272/6 هزارتن ذکر شده است. به عبارتی بین این دو آمار حدود 83درصد اختلاف وجود دارد. از سوی دیگر بر اساس آمار گمرک در سال 1379 از کشور پاکستان حدود دوهزارو709تن گاو زنده وارد کشور شده است. این درحالی است که به استناد آمارهای منتشره از طریق بازارچه‌های مرزی در سال مورد اشاره 171هزار راس گاو عمدتا به‌منظور کشتار در استان سیستان‌وبلوچستان و انتقال لاشه آن به تهران و شهرهای بزرگ صورت گرفته است. 171 هزار راس گاو وارداتی در این سال از نظر وزنی معادل 30هزارو780تن است که با آمارهای رسمی حدود هزار و 136 درصد تفاوت دارد.
تولید مرغ 15درصد بیشتر اعلام شد
اما در حوزه طیور هم با مشکلی مشابه روبه‌رو هستیم چنانکه برآوردهای کارشناسی انجام‌شده نشان می‌دهد تولید مرغ در سال‌های 1384 تا 1390 حدود 15درصد کمتر از آمار اعلامی توسط وزارت جهادکشاورزی است. آمارهای تولید گوشت مرغ اعلام‌شده وزارت جهادکشاورزی صرفا مبتنی بر برآورد و پیش‌بینی تولید جوجه یک‌روزه و کسر تلفات اعلامی از سوی بیمه محصولات کشاورزی یا سازمان دامپزشکی است. در آمارهای وزارت جهادکشاورزی، تعداد جوجه یک‌روزه گوشتی با نرخ رشد 86/1درصد از 816میلیون‌قطعه به هزاروسه‌میلیون‌قطعه رسیده است و با توجه به افزایش وزن هر قطعه کشتارشده که از حدود 1/7 به 1/9 کیلوگرم افزایش یافته است؛ در تحلیل مرکز پژوهش‌های مجلس آمده نرخ رشد تولید گوشت مرغ 2/2درصد در این سال‌ها بوده و این موضوع نشان می‌دهد که آمارهای تولید گوشت مرغ اعلام‌شده وزارت جهادکشاورزی صرفا مبتنی بر برآورد و پیش‌بینی تولید جوجه یک‌روزه و کسر تلفات اعلامی از سوی بیمه محصولات کشاورزی یا سازمان دامپزشکی است. برآورد تولید جوجه یک‌روزه نیز از طریق برآورد تولید تعداد تخم‌مرغ‌های نطفه‌دار تولیدی مزارع مرغ مادر و ظرفیت دستگاه‌های تبدیل آنها به جوجه پتانسیل تولید جوجه یک‌روزه محاسبه می‌شود. علاوه بر موارد ذکرشده روند افزایشی میانگین وزن هر قطعه مرغ کشتارشده نیز در افزایش بیش‌برآوردی تولید گوشت مرغ نقش ایفا می‌کند به‌گونه‌ای که در آمار وزارت جهادکشاورزی، میانگین وزن هر قطعه مرغ کشتارشده از حدود 1/7 کیلوگرم در سال 1384 به حدود دوکیلوگرم در سال 1390 رسیده است. با وجود ایرادات واردشده بر آمارهای تولید گوشت مرغ اعلامی وزارت جهادکشاورزی، برآوردهای کارشناسی انجام‌شده توسط مرکز پژوهش‌های مجلس تولیدی حدود 15درصد کمتر از آمار اعلامی را نشان می‌دهد. مراجعه به آمارهای سازمان خواروبار جهانی _فائو _ نیز نشان می‌دهد که در اغلب سال‌ها آمار این سازمان بین‌المللی و آمار وزارت جهادکشاورزی حدود 10 تا 20درصد اختلاف دارند. اما روند روبه‌رشد تولید و مصرف گوشت مرغ، البته متکی به واردات خوراک طیور، در حال گسترش بوده است. هرچند واردات گوشت مرغ در سال 1389 بخش قابل‌ملاحظه‌ای از افزایش مصرف سرانه گوشت مرغ این سال را تشکیل می‌دهد اما در مجموع آمارها از افزایش مصرف سرانه گوشت مرغ در سال‌های اخیر حکایت دارد. در نظرنگرفتن شیوع بیماری‌های مختلف تنفسی و از جمله وقوع اپیدمی این بیماری‌ها و تاثیر آن بر درصد تلفات و همچنین تولید گوشت مرغ نشانگر آن است که آمار تولید در این سال‌ها، تاثیر وقوع بیماری‌ها و علايم قابل مشاهده در بازار را منعکس نمی‌کند. اما برخلاف آمار روبه‌رشد اعلامی وزارت جهادکشاورزی، آمار مرغ‌های کشتارشده در کشتارگاه‌ها نسبت به سال قبل از آن با کاهش روبه‌رو بوده که منعکس‌کننده تاثیر وقوع این اپیدمی است. برآوردهای کارشناسی و همچنین بررسی میزان پرداخت خسارت بیمه، بیانگر آن است که در شرایط متعارف تلفات جوجه‌ریزی تا مرحله عرضه به بازار حدود 11درصد بوده و بروز سوانح و حوادثی مانند سرمای شدید یا شیوع بیماری‌هایی مانند آنفلوآنزای حاد پرندگان، درصد تلفات را در برخی مناطق تا 25درصد افزایش می‌دهد. بنابراین نظر کارشناسی موید تلفات حدود 18درصد در برخی سال‌هاست. آمارهای ارایه‌شده وزارت جهادکشاورزی نشان می‌دهد که تعداد کشتار غیررسمی نیمچه گوشتی تا سال 1388 با نرخ هشت‌درصد، روندی کاهشی داشته و دوباره در سال 1389 و شاید به جهت افزایش آمار تولید گوشت مرغ، بر آمار کشتار غیررسمی افزوده شده است. البته هیچ توضیح قابل‌قبولی برای این تغییر مشاهده نمی‌شود و با توجه به گسترش کشتارگاه‌های صنعتی مرغ و قوانین و نظارت‌های موجود بر بازار، برآوردهای کارشناسی تداوم روند کاهش کشتار غیررسمی را تایید می‌کند. اما برآوردهای کارشناسی نشان می‌دهد؛ کشتار غیررسمی مرغ در سال 1384 حدود 25درصد از کل تولید بوده که به‌طور میانگین سالانه دودرصد کاهش یافته و در سال 1389 به 15درصد رسیده است.
منبع: شرق