براساس تازه ترین رتبه بندی کشورها برمبنای شاخص نوآوری، ایران در بین 143 کشور جهان در رتبه 120 و در بین کشورهای منطقه در رتبه شش قرار دارد که نشان از ضرورت تلاشی مضاعف برای کسب جایگاهی در خور در این حوزه دارد.
به گزارش ایسنا، در این بررسی که گزارش کامل آن به تازگی از سوی سازمان جهانی مالکیت فکری منتشر شده ورودیها و شرایط محیطی لازم برای نوآوری (نیروی انسانی، هزینه پژوهش و توسعه، زیرساختها، شرایط بازار و ...) و خروجیهای نوآورانه (همچون خلق دانش، انتشار دانش، خلق انواع داراییهای فکری و ...) در قالب 81 شاخص، برای هر کشور مورد سنجش قرار گرفته است.
سوئیس، انگلستان، سوئد، فنلاند، هلند، آمریکا، سنگاپور، دانمارک، لوکزامبورگ و هنگکنگ 10 کشوری هستند که با ترکیبی نسبتا ثابت نسبت به سال 2013 نواورترین کشورهای جهان را تشکیل میدهند. جالب است که چین به عنوان دومین اقتصاد بزرگ دنیا جایگاهی بالاتر از 29در این فهرست جهانی نیافته است.
در منطقه خاورمیانه، اسراییل در رتبه 15، امارات متحده عربی در رتبه 36، عربستان سعودی در رتبه 38، قطر در رتبه 47، ترکیه در رتبه 54، بحرین در رتبه 62، اردن در رتبه 64، ارمنستان در رتبه 65، کویت در رتبه 69، عمان در رتبه 76 و لبنان در رتبه 77 قرار دارند که با توجه به برنامه ریزی ایران برای کسب جایگاه اول منطقه در افق چشمانداز بسیار هشداردهنده است.
در جهان اسلام هم مالزی- با رتبه سی و سوم – به همراه امارات و عربستان، سه کشوری هستند که بهترین وضعیت را از لحاظ شاخص نوآوری دارند.
رتبه درصدی ایران برابر با 0.16 و نمره نوآوری ایران برابر با 26.1 بوده است. نمره نوآوری کشور سوییس که اولین کشور از نظر شاخص نوآوری جهانی بوده برابر با 64.8 است. بوتسوانا، اوگاندا، گواتمالا، سنگال، مصر، آذربایجان، موزامبیک و بورکینافاسو در رتبه های بین 90 تا 110 این رتبه بندی و همچنین کشورهایی از قبیل زامبیا، پاکستان، ونزوئلا، بنگلادش و ازبکستان در رتبه هایی پایین تر از ایران در این فهرست جهانی خودنمایی میکنند.
در قعر این فهرست هم کشورهای سودان، تاگو و یمن به ترتیب با نمرات 12.7، 17.6 و 19.5 در رتبه های 143 تا 141 قرار دارند.
نکته تامل برانگیز در این رتبه بندی تنزل هفت پلهیی ایران در این رتبه بندی از جایگاه 113 در سال 2013 به 120 در سال 2014 است که نشان میدهد اقتصاد ایران نه تنها در جهت افزایش توان نوآوری گام برنداشته، بلکه نتوانسته فضای نوآوری را در کشور بهبود بخشد. در این که شاخصهای استفاده شده در این رتبه بندی مثل هر ارزیابی و بررسی دیگر می تواند خالی از ایراد نباشد شکی نیست اما چون از عوامل یکسانی برای سنجش شاخص نوآوری تمام کشورها استفاده شده، استفاده از آن لااقل در مقایسه کشورها کارامد است.
واقعیتهای موجود از قبیل عدم تخصیص بودجه کافی به بخش پژوهش، وضعیت بازار و تقاضا برای نوآوری، مهاجرت نیروهای نخبه و تحصیل کرده و آمار پایین ثبت اختراعات بینالمللی کشور هم جایگاه پایین ایران در رتبه بندی نوآوری کشورها را تایید میکند. نبود فضای مناسب نوآوری در کشور پدیده ای است که در تشدید روند مهاجرت تحصیلکردگان موثر بوده همچنان که در این گزارش ایران، پس از چین، هند، روسیه و ترکیه، بیشترین آمار مهاجرت نیروی کار ماهر را دارد و در مقابل آمریکا مقصد 75 درصد از نوآوران مهاجر از کشورهایی با سطح درآمد کم و متوسط بوده است.