با شدت گرفتن رقابت بین ایالات‌متحده و چین، سرمایه‌گذاران و تحلیلگران به‌طور فزاینده‌ای نگران هستند که این دو اقتصاد از یکدیگر بیشتر فاصله بگیرند. وضعیتی که فعالیت شرکت‌ها درصحنه بین‌المللی را دشوارتر می‌کند. سی‌ان‌بی‌سی در 5 نمودار وابستگی اقتصادی چین و امریکا را بیان کرده است.

طبق این گزارش، برخی از ناظران بازار می‌گویند، علائمی وجود دارد که نشان می‌دهد دو اقتصاد برتر جهان راه‌های جداگانه خود را دنبال خواهند کرد. در ماه‌های اخیر، واشنگتن شروع به هدف قرار دادن چندین شرکت بزرگ فناوری چین کرد. ازجمله سازنده گوشی‌های هوشمند هواوی و برنامه اشتراک ویدئوی کوتاه تیک‌تاک. این اقدام کسب‌وکار این شرکت‌ها را در امریکا سخت‌تر می‌کند.

همچنین هم انتظار می‌رود که پکن شرکت‌های خارجی را در لیست سیاه قرار دهد که به نام «لیست غیرقابل‌اعتماد» مطرح‌شده است. بااین‌حال، مجموعه داده‌های مختلف نشان می‌دهد که حداقل در حال حاضر، این روند ممکن است چالش‌برانگیز باشد، چراکه دو کشور در دهه گذشته با یکدیگر ارتباطات زیادی داشته‌اند.

*تجارت ایالات‌متحده و چین

بخش عمده‌ای از روابط ایالات‌متحده و چین معاملات تجاری آنها است و دو کشور سال‌های شریک تجاری اصلی یکدیگر بوده‌اند.

این روابط تا حدودی به دنبال جنگ تعرفه‌ای که سال 2018 رخ داد، آسیب دید، اما براساس داده‌های دفتر تحلیل اقتصادی، تجارت کالا و خدمات دوجانبه سال گذشته بالغ‌بر 636.8 میلیارد دلار بوده است.

البته این روابط تجاری، یک رابطه یکسان نبوده است. در تجارت کالاها، واردات ایالات‌متحده از چین بیشتر از صادرات آن به این کشور آسیایی بوده است. اما در زمینه خدمات وضعیت برعکس است. در این حوزه چین بیشتر از مبلغی که می‌فروشد از ایالات‌متحده خرید می‌کند.

باوجود ادعایی که درباره جدایی دو کشور مطرح می‌شود، یا آنچه برخی به‌عنوان «جدایی کردن» از آن یادکرده‌اند، ترامپ تلاش کرده چین را وادار کند که محصولات کشاورزی بیشتری از امریکا بخرد تا بتواند در انتخابات ماه نوامبر، رأی بلوک مهم کشاورزان آمریکایی را برای خود کند.

هر دو کشور در جریان توافق فاز اول معامله تجاری که در اوایل سال جاری امضا شد، سعی کردند تا عدم تعادل بزرگ تجارت کالاهای خود را برطرف کنند. اما به گفته کارشناسان، احتمالاً تجارت بین دو کشور در سال جاری با بدتر شدن روابط و ضربه شیوع ویروس کرونا به فعالیت‌های اقتصادی جهانی وخیم‌تر خواهد شد.

*ارتباطات زنجیره تأمین

فراتر از تجارت مستقیم، ایالات‌متحده و چین با افزایش روابط زنجیره تأمین در دهه گذشته به‌طور فزاینده‌ای به یکدیگر وابسته شده‌اند. زنجیره تأمین یک شبکه پیچیده از شرکت‌هاست که با همکاری یکدیگر، مواد اولیه، قطعات واسطه‌ای یا تخصصی را تهیه می‌کنند تا بتوانند محصول و خدمات نهایی را تولید کنند که هم در داخل و هم در سطح جهانی قابل‌مصرف باشد.

جمع‌آوری داده‌های دقیق که مشارکت در زنجیره تأمین هر شرکت را تقسیم‌بندی کند، دشوار است. بااین‌حال، OECD یا سازمان همکاری‌ و توسعه اقتصادی در سال 2013، پایگاهی از داده راه‌اندازی کرد که بینشی در مورد نحوه کار زنجیره تأمین جهانی ارائه می‌دهد.

آخرین تخمین‌های OECD نشان می‌دهد که در سال 2015، سهم ورودی خارجی حدود 12.2 درصد یا 2.2 تریلیون دلار از کل کالاها و خدمات مصرف‌شده در ایالات‌متحده بوده و چین بزرگ‌ترین کشور همکاری کننده در این ورودی‌های خارجی بوده است.

با استناد به داده‌های OECD، برخی از تولیدکنندگان در ایالات‌متحده برای واردات محصولات واسطه‌ای به‌خصوص به چین وابسته بوده‌اند. این محصولات شامل تولیدکنندگان پارچه، الکترونیک، فلزات اساسی و ماشین‌آلات آمریکایی است.

براساس اطلاعات OECD، در چین، تأمین‌کنندگان خارجی حدود 14.2 درصد یا 1.4 تریلیون دلار از کل کالاها و خدمات مصرف شده در مرزهای این کشور را در سال 2015 تشکیل داده‌اند. داده‌ها نشان می‌دهد که ایالات‌متحده بزرگ‌ترین سهم را در این واردات داشته است.

در مقابل اتکای ایالات‌متحده به واردات کالاهای زنجیره تأمین در بخش تولید، چین بسیار بیشتر به مشارکت امریکا در بخش خدمات وابسته است.

*جریان سرمایه‌گذاری

درحالی‌که گره‌گشایی از وابستگی متقابل تجارت زنجیره تأمین دشوار است، با تشدید تنش‌های دوجانبه، جریان سرمایه‌گذاری بین ایالات‌متحده و چین کاهش‌یافته است.

طبق داده‌های گروه Rhodium، طی سه سال گذشته، ارزش کل معاملات سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و سرمایه‌های ریسک‌پذیر بین دو کشور کاهش‌یافته است.

سرمایه‌گذاری چین در شرکت‌های فناوری ایالات‌متحده افت قابل‌توجهی داشته است، اما سرمایه‌گذاری ایالات‌متحده در چین در این مدت مقاوم‌تر بوده‌اند. حتی بسیاری از کسب‌وکارهایی ایالات‌متحده که در چین فعالیت می‌کنند، گفته‌اند که هنوز به دنبال جابه‌جایی نیستند.

 اتاق تهران