شهرها از تهران گرفته تا لندن و از بمبئی تا نیویورک همگی با مشکلات مربوط به برنامهریزی، بودجهریزی و مدیریت شهری دست به گریبانند. از سوی دیگر گزارش توسعه جهانی تاکید میکند که امروزه دو نیروی بسیار قوی درحال شکل دادن به جهان هستند.
اولی جهانیشدن است و دومی محلیشدن. محلیشدن هم به معنای تدوین سازوکارهای محلی و منطقهیی برای توسعه و ایجاد مناسبات اقتصادی. اما کمبود منابع مالی در دست دولتهای محلی، افزوده شدن بر اهمیت شهرها و گسترش بیوقفه شهرنشینی به خصوص در کشورهای درحالتوسعه و شهرهایی شبیه به تهران باعث شده اهمیت برنامهریزی و مدیریت شهری نمایانتر شود. از اینروست که باید این بخش از سیاستگذاری شهری را مرتباً زیر ذرهبین قرار و به آن توجه ویژه نشان داد. در این مسیر لازم است که نگاهی هم به تجارب کشورهای درحالتوسعه و توسعهیافته داشت و کوشید با ترکیب نظرات و آرای متخصصان داخلی و خارجی به سیاستی در حوزه برنامهریزی و مدیریت شهری دست یافت که بر اثرات آن بر بهبود استاندارد زندگی مردم مشهود باشد.
دولتهای محلی یا همان شهرداریها متولی اصلی چنین اموری هستند و مردم هم از آنها توقعی جز گام برداشتن در این مسیر ندارند. برنامهریزی و توسعه شهری، قلمرویی است که سیاستگذاری در آن به دلیل وجود منافع متضاد در میان مردم بسیار دشوار است و بدون رضایت مردم و جلب مشارکت آنها هیچ اقدامی نمیتواند به موفقیت منتهی شود.
از سوی دیگر، در گذر زمان، نقش و اهمیت این نوع برنامهریزی و تاثیری که بر آینده شهرها و زندگانی نسلهای آینده دارد باعث شده تا بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد. مشارکت مردمی باعث شده تا برنامهریزی و بودجهریزی مشارکتی با بخش مدنی یعنی آحاد مردم در دستورکار شهرداریها قرار گیرد تا پس از اجرای یک پروژه شهری (احداث یک فروشگاه، مرکز خرید، مرکز ترهبار، خیابان، اتوبان یا بزرگراه و...) مردم هم به خوبی از منافع آن بهرهمند شوند و برنامهریزی و مدیران شهری از همان آغاز برنامهریزی پروژه به نظرات مردم توجه خاص داشته باشد. بعد از آن همه این امور نیازمند تامین مالی هستند که شاید یکی از مهمترین مشکلات شهرداریها بهشمار میروند. شهرداریها از بودجه عمومی چندان برخوردار نیستند و بنابراین باید با دریافت عوارض و مالیات شهری به تامین مالی پروژههای خود بپردازند و همین امر ضرورت شفافسازی در نحوه تجمیع منابع مالی از مردم و سازوکار توزیع آنها را بیشتر آشکار میکند. شهرداریها به همین دلیل باید پاسخگوی مردم باشند و بکوشند اثبات کنند به بهترین شیوه ممکن از پول مردم در راستای حداکثر شدن منابع بخش عمومی و جامعه مدنی استفاده میکنند. به عبارت دیگر حکمرانی شهری و محلی و پیادهسازی اجزای آن ضرورت موفقیت در برنامهریزی و مدیریت توسعه شهری است.
معاونت برنامهریزی، توسعه شهری و امور شوراهای شهرداری تهران هم از این امر مسثنی نیست و در راستای تحقق بخشیدن به اهداف خود اقدام به برگزاری نخستین کنفرانس بینالمللی برنامهریزی و مدیریت توسعه شهری کرده که امروز و فردا در مرکز همایشهای کتابخانه ملی با حضور سیاستگذاران و استادان دانشگاه و متخصصان و کارشناسان این حوزه برگزار میشود و میتواند گام مهمی در موفقیت این مسیر بهشمار رود که امید است ماحصل آن بتواند نتایج مفیدی را در زندگی شهری رقم بزند.
منبع: روزنامه تعادل