طي ماه جاري شايعاتي درخصوص برخي بانكها شنيده شد، اينكه اين شايعات تا چه حد ميتواند در ميزان اعتماد مردم به بانكها و نحوه سپردهگذاری آنان تاثير داشته باشد موضوعي بود كه با دکتر كامران ندري، استاد اقتصاد در ميان گذاشتيم كه با هم ميخوانيم.
شايعات انحلال يا ورشكستگي بانكها و موسسات مالي تا چه حد بر ميزان اعتماد مردم به بانكها و سپردهگذاري آنان تاثير گذار است؟
بعيد ميدانم تاثير خيلي زيادي روي مردم داشته باشد.
چرا؟
به لحاظ اینكه بانكهای ما وضعشان خوب نیست و مشكل دارند و این وضعیت از قبل هم بوده و تقریبا میتوان گفت چند سالی است كه نظام بانكی ما دچار این وضعیت شده است .اما از آنجایی كه در نظام بانكی ما ورشكستگی برای بانكها اصلا تعریف نشده و تعریف مشخصی ندارد بعید میدانم كه این نوع ورشكستگی در اقتصاد ما فعلا اتفاق بیفتد و مردم هم وقتی كه به بانك مراجعه میكنند و میتوانند منابع مالی سپردهگذاریشدهشان را دریافت بكنند مشكلی به وجود نمیآید و فعلا هم كاری ندارند كه آیا بانكی كم و كسری دارد یا خیر و اینكه آیا برای پرداخت سپردههایش از منابع بانك مركزی استفاده میكند یا خیر، برایشان زیاد فرقی نمیكند. یادمان باشد اقتصاد ما تورم را پذیرفته و با قبول تورم ما داریم تاوان و هزینه این نوع سوءمدیریتها و ضعفها در نظام بانكی را پرداخت میكنیم. درحال حاضر هم با بررسی آمار میبینیم، مهمترین عامل رشد نقدینگی كشور ما همین بدهی بانكها به بانك مركزی است .
برخی بانكها سرمایههایشان را به سمتی بردهاند كه درحال حاضر قدرت نقدشوندگی ندارد و برای پرداخت سپردههای مردم با مشكل روبهروهستند، به نظر شما بانك مركزی باید چه تمهیداتی را برای این بانكها درنظر گیرد؟
در كشورهای دیگر بانكهایی كه با مشكل مواجه میشوند و مجبور هستند تا از منابع بانك مركزی استفاده كنند آنها دسترسی نامحدود به منابع بانك مركزی ندارند، بالاخره بانك مركزی میآید و از نزدیك عملكرد آن بانك را نظاره میكند و به همین خاطر خیلی از بانكها در كشورهای دیگر سعی میكنند تا جایی كه ممكن است سر و كارشان به استقراض از بانك مركزی نیفتد ولی در كشور ما چارچوبی برای اینكه بانكها به چه نحوی از منابع بانك مركزی استفاده كنند، تعریف نشده است و مسئولان ما هم در واقع میتوان گفت خیلی محدودیتی برای بانكها به جهت استفاده از منابع بانك مركزی ایجاد نكردهاند.
به بدهی بانكها به بانك مركزی اشاره كردید، چه راهكاری را برای كاهش میزان این بدهی پیشنهاد میكنید؟
بانك مركزی باید یك تحول و دگرگونی اساسی به تدریج در ساختار خود ایجاد كند یعنی اینكه باید حتما یك چارچوب عملیاتی برای استفاده بانكها از منابع بانك مركزی تعریف شود و مشخص شود كه بانكها به چه شكل میتوانند از منابع بانك مركزی استفاده كنند. بانكهایی كه میخواهند از منابع بانك مركزی استفاده كنند باید حتما وثیقه نزد این بانك بگذارند و مشخص كنند كه بانكها تا چه نسبتی از وثیقهشان را میتوانند نزد بانك مركزی استفاده كنند. نرخ منابع بانك مركزی باید بهدرستی تعریف شود و بانكها در استفاده از منابع آن نرخ را پرداخت كنند. بانك مركزی ما این چارچوب عملیاتی را ندارد و با بانكهای مركزی سایر كشورها از این حیث خیلی تفاوت دارد. درنهایت نتیجه این شده كه ایران از معدود كشورهایی است كه تورم دورقمی دارد و این تاوانی است كه جامعه میپردازد و تا مادامی كه بانك مركزی نخواهد یك تغییرات اساسی در ماموریتها و فرآیندهای خود ایجاد كند، كماكان این تورم باقی و ماندگار خواهد بود.
منبع: آرمان