تا دلتان بخواهد مخارج غیرضروری در بودجه داریم / موسسات تحقیقاتی تبدیل به دکان شده / همه یاد گرفته‌اند برای فرار مالیاتی دکان‌های خیریه درست می‌کنند / آقایان دست‌کم از قطر یاد بگیرید

پازوکی اقتصاددان گفت: «متاسفانه مجلس همواره مخارج دولت را افزایش می‌دهد؛ نمونه‌اش را در همین بودجه سال ۱۴۰۰ دیدیم که پروژه‌های جدیدی وجود داشت که در لایحه بودجه ۱۴۰۰ نبود، ولی در قانون ۱۴۰۰ وجود دارد. مجلس اگر اعتبار خود و شورای نگهبان را توانست اصلاح کند، یعنی ما به سمت اصلاحات بودجه‌ای گام برداشته‌ایم، چراکه یکی از مهم‌ترین اصلاحات اقتصادی، اصلاح در ساختار بودجه و خصوصا در ساختار مخارج دولت است.»

یک کارشناس مسائل اقتصادی در مورد ضرورت سرمایه‌گذاری خارجی در کشور، عنوان کرد: «همین الان عراق جای ما را در اوپک گرفته و بعد از عربستان سعودی، دومین صادرکننده نفت است، چراکه شرکت‌های امریکایی در بخش انرژی عراق سرمایه گذاری کرده‌اند، امروز ما به این سرمایه‌گذاری نیاز داریم. یعنی اگر شرکت‌های امریکایی را به صنعت نفت‌مان بیاوریم، این به نفع ما و به ضرر رقبای منطقه‌ای ماست. اما عده‌ای این مهم را نمی‌فهمند و آن را وادادگی می‌دانند. من مخالفم که نوکر امریکا باشیم بلکه ما باید نوکر ملت ایران باشیم، بدین منظور نیاز به تعامل داریم.»

مهدی پازوکی در گفتگو با «انتخاب» اظهار کرد: «یکی از اشکالات بودجه 1401 این است که مجلس به جای اینکه هزینه‌های غیر ضروری را کاهش دهد متاسفانه آن را افزایش داده است. مثلا حجم پاداش بازنشستگی کارکنان دولت را در شرایطی که دولت در پرداخت صندوق‌های بازنشستگی مشکل دارد، افزایش داده است. وقتی مجلس این سقف یا درآمدهای ناشی از فروش نفت را افزایش می‌دهد، می‌تواند در اقتصاد ایران اثرات تورمی به جا بگذارد. وقتی مخارج افزایش پیدا می‌کند ولی دولت نمی‌تواند منابع درآمدی آن را تامین کند، منجر به افزایش نقدینگی و افزایش مخارج بی‌رویه دولت خواهد شد و افزایش تورم را به دنبال خواهد داشت.»

مجلس همواره مخارج دولت را افزایش می‌دهد

این اقتصاددان ضمن بیان اینکه اینگونه سیاست‌های غیرکارشناسی و غیرعلمی به دلیل بالا رفتن نرخ تورم، به زیان طبقات زحمت‌کش و ضعیف جامعه و به نفع اغنیاست، گفت: «متاسفانه مجلس همواره مخارج دولت را افزایش می‌دهد؛ نمونه‌اش را در همین بودجه سال 1400 دیدیم که پروژه‌های جدیدی وجود داشت که در لایحه بودجه 1400 نبود ولی در قانون 1400 وجود دارد. مجلس اگر اعتبار خود و شورای نگهبان را توانست اصلاح کند، یعنی ما به سمت اصلاحات بودجه‌ای گام برداشته‌ایم، چراکه یکی از مهم‌ترین اصلاحات اقتصادی، اصلاح در ساختار بودجه و خصوصا در ساختار مخارج دولت است.»

مسئولان باید بدانند که به این شکل نمی‌توان مملکت را اداره کرد

پازوکی درباره مخارج غیرضروری بودجه، گفت: «تا دلتان بخواهد مخارج غیرضروری در بودجه است و می‌توانید ملاحظه کنید؛ برای مثال موسسات تحقیقاتی که تبدیل به دکان شده و حقوق‌های بسیار بالایی می‌دهند که الان هم با هیئت علمی دانشگاه‌های علوم پزشکی هم تراز کرده‌اند. نمونه دیگری از آن‌ها را می‌توان به سازمان برنامه و بودجه اشاره کرد که یک موسسه‌ای در دولت مرحوم هاشمی تاسیس شده بود و به موسسه یاوران معروف بود، این موسسه را در دولت احمدی‌نژاد به نهاد ریاست جمهوری دادند و نهاد هم خود یک موسسه تحقیقاتی استراتژیک داشت که در دولت اقای روحانی، رئیسش حسام الدین آشنا بود، بعد از آن سازمان برنامه و بودجه یک دکان دیگری با عنوان موسسه آینده نگری باز کرد. مسئولان باید بدانند که به این شکل نمی‌توان مملکت را اداره کرد.»

«پدیده شارلاتانیسم اقتصادی» شکل گرفته است

وی خاطرنشان کرد: «مجلس اگر واقعا هدفش منافع ملی است، مخارج غیر ضروری را حذف کند. الان خیلی از نمایندگان مجلس که پیش از این عضو هیئت علمی دانشگاهی بوده‌اند، یک موسسه تحقیقاتی در آن دانشگاه تاسیس کرده‌اند که هیچ خروجی ندارد. یکی از تبصره‌های لایحه بودجه 1401 این بود که قانون برنامه ششم یک سال دیگر تمدید شود؛ قانون برنامه ششم مربوط به آقای روحانی بود و سال آخرش هم سال 1400 بود. الان چرا بودجه 1401 بر اساس برنامه هفتم تهیه نشده است؟»

 این کارشناس مسائل اقتصادی مطرح کرد: «به باور من پدیده‌ای شکل گرفته است که نامش را «پدیده شارلاتانیسم اقتصادی» گذاشته ام. بدان معنا که افرادی سعی می‌کنند با شعار‌های بی محتوا و با برخورد‌های غیر علمی و غیر کارشناسی، هزینه‌های اجتماعی اداره مملکت را بالا ببرند.»

 پازوکی بیان کرد: «بر چه اساسی در این شرایط بودجه مجلس رشد داشته است؟ شورای نگهبان در سی و یک استان دارد دفتر درست می‌کند و این یعنی بهترین فرزندان این مملکت را به جرم اینکه همانند آنان نمی‌اندیشند را رد صلاحیت می‌کند. بودجه شورای نگهبان در سال 65، پنج میلیون تومان بوده ولی امروز بالای 200 میلیون تومان است؛ مگر این افراد چه کار می‌کنند؟ امروز ما به نماینده و شخصی نیاز داریم که در برابر شورای نگهبان از تخصیص بهینه مملکت دفاع کند و جلوی افزایش هزینه‌های غیر ضروری را بگیرد.»

با دستور نمی‌توان اقتصاد را اداره کرد

این اقتصاددان، بیان کرد: «نمایندگان پاسخ دهند که از چشم انداز سند 20 ساله که تا کنون 16 سال از آن گذشته و ما قرار بوده شاگرد اول منطقه آسیای جنوب غربی شویم، چرا نه تنها این امر محقق نشد، بلکه فاصله ما با کشورهای منطقه هم بیشتر شده است. به باور من تفکری که عقلانیت را نمی‌پذیرد، مانع تحقق این امر شده است. ما انقلاب نکرده‌ایم که فقر، فساد، فحشا، نابرابری و تبعیض به وجود بیاید بلکه انقلاب کرده‌ایم تا رفاه مردم بیشتر شود و به قول امام خمینی (ره)، علاوه بر مادیت مردم، معنویت مردم هم بالا برود.»

 وی یادآور شد: «همین الان در مجلس ببینید آقای قالیباف چه قدر نیروی جدید وارد مجلس کرده است؟ درحالیکه رئیس مجلس که عوض می‌شود، نهایتا باید یک مشاور به همراه بیاورد. شورای نگهبان مسئول است، چون نمایندگانی را برای شهر تهران تایید کرده است که بنده که نسل انقلاب بوده‌ام و سی نماینده تهران در سال 59 را کاملا به خاطر دارم، الان نمایندگان تهران را نمی‌شناسم، وقتی هم که من این اقلیت محض را نشناسم، یعنی کل تهران هم آشنایی و شناختی از آنان ندارد. این مجلس حداقلی، وقتی نماینده اکثریت مردم نباشد، نمی‌تواند جلوی خواسته‌های شورای نگهبان مقاومت کند.»

این کارشناس مسائل اقتصادی درمورد بودجه شورای نگهبان، گفت: «شورای نگهبان دوازده نفر عضو دارد، هر کدام اگر یک میلیارد هم دریافت کنند، 12 میلیارد تومان می‌شود، حال سوالم این است که چرا بودجه شورای نگهبان باید 200 میلیارد باشد؟ مگر می‌خواهد چه کار کند؟»

پازوکی ضمن تاکید براینکه روزی در این مملکت اصلاح بودجه اتفاق می‌افتد که مجلس از خودش شروع کند، عنوان کرد: « مجلس چهل سال است که دارد ساخت و ساز می‌کند، ولی کسی سوال کرده است که دلیلش چیست؟ بنابراین من اعتقاد دارم که خرج‌مان بیش از برج مان و مخارج دولت به شدت در این سال‌ها افزایش پیدا کرده است. و یکی از اصلاحات ساختاری، اصلاح ساختاری مالی دولت است، بدین معنا که مخارج غیر ضروری دولت باید کاهش پیدا کند. جالب است که مثلا در پاکدشت که مردم در فقر به سر می‌برند و حاشیه نشین هستند، ولی حوزه علمیه خواهران و برادران را تاسیس کرده‌ایم یا شهری مثل زرند مدارسش مشکل دارند ولی در آنجا هم حوزه علمیه خواهران و برادران داریم.»

دولت آقای رئیسی به شدت ضعیف است

او با تاکید بر اینکه اراده‌ای در دولت برای اصلاح ساختاری وجود ندارد، گفت: «دولت آقای رئیسی به شدت ضعیف است و به جز اقای بقایی و مشایی، تقریبا بقیه اعضای دولت احمدی‌نژاد دوباره روی کار آمده‌اند در صورتی که این افراد یکبار امتحان‌شان را پس داده‌اند. همه مسئولین ستاد آقای رئیسی دارند پست می‌گیرند، شورای نگهبان باید جلوی این مسائل را بگیرد، نمایندگان برای این مسئله باید فریاد بزنند.»

پازوکی ادامه داد: «شانسی که آورده‌ایم این است که یک فرد معقول‌تری نسبت به ترامپ در امریکا بر سر کار آمده که البته او هم به فکر منافع خودش است، ولی فروش نفت‌مان خوشبختانه افزایش پیدا کرده است. این درآمد نفت اگر وارد زیربناهای اقتصادی نشود و به بودجه جاری برود، تبعات منفی دارد و باعث افزایش تورم و بیماری هلندی در اقتصاد کشور می‌شود.»

ساز و کاری برای حسابرسی نداریم

این اقتصاددان در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا ساز و کاری برای حسابرسی از نهاد‌ها و موسساتی که بودجه به آن اختصاص داده شده، وجود دارد، گفت: «هیچ ساز و کاری نداریم. براساس سرانه جمعیت، از نظر تعداد دانشگاه‌های دولتی در دنیا اول هستیم. ژاپن که سومین قدرت اقتصادی جهان است و یک و نیم برابر ما جمعیت دارد، تعداد دانشگاه‌هایش که خصوصی هم هستند، یک دهم ماست. هر نماینده‌ای در دوقوزآباد دانشگاه تاسیس کرده که این‌ها می‌شود کارخانه مدرک‌سازی و فارغ التحصیلانش در آینده نماینده می‌شوند. همین الان چه قدر موسسات فرهنگی درست کرده‌اند؟ مجلس انقلابی در بودجه 1400 و در همین شرایط تحریمی، پروژه جدید بیمارستانی و راه تعریف کرده است. بنابراین معتقدم، اقتصاد ایران نیاز به اصلاحات ساختاری دارد.»

تبعیض، نابرابری و حاکمیت رابطه، علل نارضایتی مردم

پازوکی درخصوص اینکه اصلاحات ساختاری شامل چه مواردی است، عنوان کرد: «این اصلاحات شامل اصلاح ساختار بودجه، سیستم مالیاتی کشور، مخارج دولت و ساماندهی صندوق‎ها می‌شود. حقوق بازنشستگان نیروهای لشکری را دولت می‌دهد و صندوق لشکری تقریبا ورشکسته است. بعضی از این صندوق ها، صدها شرکت دارد، این شرکت‌ها را بفروشند و پولش را در بانک ملی بگذارند، سودش حداقل بیش از این خواهد بود.»

 وی افزود: «بر اساس گزارش آقای زنگنه در مجلس، ببینید در دولت آقای احمدی‌نژاد، در وزارت نفت چند نفر را استخدام کردند؟ الان هم همین اتفاق دارد می‌افتد. جالب توجه است که از یک طرف شرکت درست می‌کنند برای فروش خدمات به دولت و از طرف دیگر مجلس برای استخدام نیروهای شرکتی قانون می‌گذارد. من یک سوال دارم یک رزمنده یا فرزند شهید با سهمیه به دانشگاه رفته، حقش است، با سهمیه سرکار آمده باز هم حقش است ولی وقتی حقوق دارد باید مالیات دهد، ربطی ندارد که فرزند شهید یا رزمنده است. هر کسی در این مملکت اعم از زرتشتی، یهودی، مسلمان و... که درآمد دارد باید مالیات دهد. همه یاد گرفته‌اند برای فرار مالیاتی دکان‌های خیریه درست می‌کنند.»

ستاد اجرایی فقط به دنبال ساخت و ساز است

این کارشناس مسائل اقتصادی مطرح کرد: «یکی از مشکلات این است که نمی‌گذارند بخش خصوصی واقعی در اقتصاد شکل بگیرد. همین الان بررسی کنید که بنیاد مستضعفان کجا سرمایه‌گذاری کرده است، ساختمان‌های خیابان وزرا همه برای ستاد اجرایی امام است. بخش خصوصی سالم باید کار کند، کمک کنیم تا شکل گیرد و درآمد هم داشته باشد و مالیات دهد. ما در کشور یک شرکت در استاندارد‌های بین‌المللی نداریم و ستاد اجرایی هم فقط به دنبال ساخت و ساز است. از آن طرف هم در صنعت اتومبیل انحصار درست کرده‌ایم و مردم محکوم هستند که تولیدات عقب‌مانده را بخرند و از طرف دیگر هم اکثر این بنیادها به دنبال ساخت و ساز، گسترش فعالیت های دلالی خدماتی و واسطه ای هستند.»

 بودجه جاری کشور باید از محل مالیات باشد

پازوکی با تاکید براینکه بودجه جاری کشور باید از محل مالیات باشد، گفت: «این امر به معنای این نیست که نرخ مالیات را افزایش دهیم چون رکود ایجاد می‌شود، بلکه باید گستره مالیاتی را افزایش دهیم و از فرار مالیاتی جلوگیری کنیم.»

این کارشناس اظهار کرد: «در زمان شاه شهری به اسم پاکدشت وجود نداشت، بعد از انقلاب که روستا‌ها به یکدیگر وصل شدند، در 18 کیلومتری تهران تبدیل به شهرستان پاکدشت شده است، ساعت پنج بعد از ظهر، دو ساعت در ترافیک هستید چون این 18 کیلومتر را اتوبان نزده‌اند، آنوقت در حالیکه بین اصفهان و شیراز که یک جاده چهار بانده است و حداقل تا 50 سال آینده نیازی به جاده نداریم، دارند جاده می‌زنند.»

اگر جهان را هم به ما بدهند، خراب می‌کنیم

 این اقتصاددان تاکید کرد: «با این مدیرانی که آقای رئیسی دارند، اصلاحات امکان‌پذیر نیست. خیلی زرنگ باشند، بتواند وضع موجود را حفظ کنند. تنها شانسی که دارند این است که بازار نفت دوباره رونق گرفته است. اما این نفت هم تبعات خود را دارد؛ یعنی اگر از طریق فروش نفت انتقال تکنولوژی صورت نگیرد، ما عقب می‌مانیم.»

او اضافه کرد: «آقایان دست‌کم از قطر یادبگیرد؛ قطر یک سوم استان هرمزگان ماست ولی امروز نقش به سزایی در تحولات جهانی دارد و همچنین شرکت‌های بزرگی هواپیمایی دارد، اما هواپیمایی ما روز به روز دارد به قهقرا می‌رود. دو پرواز که در فرودگاه امام خمینی (ره) می‌نشیند، آسانسور‌های فرودگاه قفل می‌کنند، در واقع اگر جهان را هم به ما بدهند، خراب می‌کنیم.»

دولت نیاز به ترمیم دارد

پازوکی ضمن بیان اینکه اقتصاد ما نیاز به عقل، دانش و نیروی انسانی متخصص دارد، مطرح کرد: «ما این نیروی متخصص را داریم، بهترین فرزندان ما دارند ایران را ترک می‌کنند، فارغ التحصیلان دانشگاه شریف ما به جای اینکه جذب اقتصاد ایران شوند، جذب اقتصادهای توسعه یافته و غربی می‌شوند.»

وی تاکید کرد: «فکر می‌کنم دولت همین الان نیاز به ترمیم دارد. در خود اصولگرایان افراد باسوادی مثل دکتر دانش جعفری و رهبر وجود دارد ولی افرادی را عضو هیئت مدیره هلدینگی گذاشته‌ایم که پیش از این حتی یک مهدکودک را هم اداره نکرده‌، معلوم است که این بنگاه اقتصادی دچار مشکل می‌شود.»

این اقتصاددان، گفت: «یکی از مهم‌ترین ایرادات مجلس این است که نمایندگان یقه دولت را نمی‌گیرد که برای برنامه هفتم چه کار کرده‌ای؟ اصلا برنامه‌ای دارید؟ جالب است مدیر کل‌های سازمان اداری، برابر با معاون وزیر حقوق می‌گیرند، بدون اینکه تحولی ایجاد کنند، آیا این عدالت است؟ خود سازمان امور اداری یک سازمان ایستاست در حالیکه نیاز به پویایی داریم، نیاز به اصلاح نظام اداری، مالی، پولی و سیستم بانکی، داریم. اگر الان هم ما اگر برجام را بپذیریم ولی سیستم بانکی‌مان نتواند با بانک‌های دنیا کار کند، دچار مشکل خواهیم شد. هیچ بانکی حاضر نیست با ما کار کند.»

آقایانی که گرایش به شرق دارند، بپرسند که چرا چین و روسیه عضو اصلی FATF هستند؟

 پازوکی مطرح کرد: «آقایانی که الان در قدرت و طرفدار روسیه هستند و گرایش به شرق دارند، بروند و ببیند که چرا چین، روسیه و ترکیه عضو اصلی FATF هستند؟ در حالیکه ما قرار است عضو همکار باشیم. سیستم بانکی ما با دنیا 40 سال فاصله دارد، هر روز هم ساختمان‌های بزرگ شهر تبدیل به بانک می‌شود.»

وی افزود: «مخرب‌ترین تفکری که ایران را به عقب برده و می‌برد، تفکر تندرویی‌ست؛ تفکری که عقل ندارد، دنیا را نمی‌شناسد و تصورش این است که کل کشورهای دنیا از صبح تا شب دارند به هم تجاوز و تعدی می‌کنند. این جهالت اقتصادی خطرناک‌ترین نوع تفکری است که ایران ما را به عقب می‌برد. این جهالت اقتصادی قابل رویت است و مردم عادی از آن به فغان آمده‌اند، مردم این تبعیض‌ها را می‌بینند و در نتیجه بدبین می‌شوند.»

پازوکی ابراز کرد: «مردم به دلیل تعاملی که دولت اول روحانی با جهان داشت و برجام را پذیرفت، در دور دوم به او رای دادند. برجام باعث تک رقمی شدن نرخ تورم و باعث شد برای اولین بار بعد از انقلاب، نرخ رشد اقتصادی دو رقمی شود همچنین سرمایه‌گذاری خارجی به ایران حرکت کند. دولت آقای رئیسی باید بداند که سیاست تعامل با جهان را به جای تقابل قرار دهد و سیاست خارجه باید در خدمت توسعه باشد.»

وی افزود: «آقای خاتمی یک فرد فرهنگی بود و قرار نبود که اقتصاد را درست کند اما با وجود نقدی که به ایشان داشتم، این یک واقعیت است که بهترین شاخص‌های اقتصادی در این دولت تحقق پیدا کرد، بهترین برنامه بعد از انقلاب، برنامه سوم دولت ایشان بود. علت همه این‌ها این بود که با دنیا تعامل کرد.»

این اقتصاددان تاکید کرد: «مذاکره با امریکا را به نفع منافع ملی می‌دانم. به جای اینکه با دلالان امریکا مذاکره کنیم، با خودش مذاکره داشته باشیم. همین الان عراق جای ما را در اوپک گرفته و بعد از عربستان سعودی، دومین صادرکننده نفت است چراکه شرکت‌های امریکایی در بخش انرژی عراق سرمایه گذاری کرده‌اند، امروز ما به این سرمایه‌گذاری نیاز داریم. یعنی اگر شرکت‌های امریکایی را به صنعت نفت‌مان بیاوریم، این به نفع ما و به ضرر رقبای منطقه‌ای ماست. اما عده‌ای این مهم را نمی‌فهمند و آن را وادادگی می‌دانند. من مخالفم که نوکر امریکا باشیم بلکه ما باید نوکر ملت ایران باشیم، بدین منظور نیاز به تعامل داریم.»

پازوکی افزود: «ما باید ریشه رانت را خشک کنیم و زمانی می‌توانیم که دولت از حقوق ملت دفاع کند و علیه فساد برنامه عملی داشته باشد.»

تهاتر یعنی فساد

این کارشناس اقتصادی با تاکید براینکه یکی از کارهای اشتباهی که مجلس انجام داده، بحث فروش تهاتری نفت است، گفت: «تهاتر باعث فساد می‌شود. ما باید یک خزانه داشته باشیم، کل درآمد‌های دولت به موجب قانون وارد خزانه و به موجب قانون برای تامین مخارج دولت از خزانه تخصیص داده شود. بنابراین اینکه نفت یا قیر را به عده‌ای بدهیم کاملا فساد است. هر گونه درآمدی که مالیات‌ها، فروش اموال دولت و تعرفه‌های تجاری دارد، باید وارد خزانه شود.»

پازوکی در پایان مطرح کرد: «لغت تهاتر یعنی فساد، به شدت در بودجه با بحث تهاتر مخالف هستم. حتی دادن قیر به پیمانکاران هم چیزی جر فساد نیست. گواه این مدعا هم نیروی انتظامی در زمان دولت احمدی‌نژاد است که برخی از افراد در آن محکوم شدند، چراکه پول گرفتند و 160 میلیون دلار نفت فروختند ولی هنوز معلوم نیست پول‌ها چه شد، یا بحث دکل‌های نفتی هم ناشی از تهاتر است. اگر نیروی انتظامی می‌تواند نفت بفروشد که در وزارت نفت را ببندید. نفت در دوران مصدق ملی شده است و ما حق نداریم نفت را به صورت تهاتر به کسی بدهیم. ما باید یک خزانه در کشور داشته باشیم و همه درآمد‌های کشور به خزانه برود. درآمد اقتصادی هم به موجب قانون باید وارد خزانه شود یعنی مشخص شود درآمد و مخارج کشور چه قدر است. بنابراین من با تهاتر هم مخالف هستم.»