یک تحلیل‌گر مسائل اقتصادی معتقد است: اگر تحریم حل نشود وعده‌هایی که کاندیداها در ارتباط با نرخ ارز و یا متغیرهای دیگر اقتصادی می‌دهند، به نظر من، همگی شعارهای توخالی هستند.

تا چند روز دیگر یکی از مهم‌ترین انتخابات ریاست جمهوری کشور برگزار می‌شود. انتخاباتی که اهمیت اصلی آن از دو بعد برجسته است. در کنار چالش‌های سیاسی که وجود دارد، مشکلات اقتصادی و معیشتی شهروندان در انتخابات پیش رو بیش از همیشه نمایان شده است که می‌تواند بر مجموع آرا و نتیجه انتخابات تاثیر مستقیم بگذارد.

با این حال، در اقتصاد ایران نرخ ارز به عنوان یکی از گزینه‌های ارزیابی عملکرد دولت ها شناخته می‌شود از این‌رو بعضا دولت‌ها به سمت سرکوب نرخ ارز حرکت می‌کنند. همچنین نرخ ارز تاثیر بسیار زیادی بر تمامی بازارها دارد؛ ‌بنابراین تعیین سیاست ارزی در دولت آینده بسیار مهم است.

به همین دلیل، یکی از مهم‌ترین سوالات شهروندان این است که آیا دولت بعد باید به سمت کاهش نرخ ارز حرکت کند؟ پیش نیازهای دستیابی به نرخ بهینه ارز در اقتصاد ایران چیست؟ کجا اقتصاد و تولید از نرخ ارز ضربه می‌بیند؟ و رئیس جمهور بعدی چه رسالتی در این زمینه دارد؟

مرتضی افقه، کارشناس اقتصادی گفت: در وهله اول قبل از آن که خود نرخ ارز مهم باشد ثبات نرخ ارز برای مصرف کنندگان و تولیدکنندگان دارای اهمیت است. بنابراین باید دید روسای جمهور آینده چه برنامه‌ای برای نرخ ارز دارند.

وی با بیان اینکه نرخ ارز به دلیل آنکه در ارتباط با تجارت خارجی است، اهمیت بالایی دارد، افزود: بنابراین تعیین نرخ ارز قبل از آنکه به سیاست‌های داخلی ربط داشته باشد به سیاست‌های خارجی و به روابط سیاسی و به تبع آن روابط تجاری-اقتصادی ما با کشورهای دیگر بازمی‌گردد.

افقه ادامه داد: اما اینکه نرخ ارز چه تاثیری بر کدام یک از متغیرهای اقتصادی دارد؟ باید گفت با توجه به وابستگی شدید اقتصاد ما در همه ابعاد، چه در بخش مصرف و چه در بخش تولید، به تجارت خارجی، به نظر می‌آید نرخ ارز هم در تولید داخل و هم در قدرت خرید مردم تاثیرگذار است.

این کارشناس اقتصادی یادآور شد: به دلیل آنکه بین ۷۰ تا ۸۰ درصد واردات ما مواد اولیه و مواد واسطه‌ای و سرمایه‌ای در هر چهار بخش کشاورزی، صنعت و خدمات و بخش نفت است. لذا نرخ ارز بر تولید داخل و بر قیمت یا هزینه تمام شده کالا و در نهایت بر نرخ تورم بسیار تاثیرگذار است.

وی اضافه کرد: در نقطه مقابل، در بخش مصرف هم به دلیل آنکه بسیاری از کالاهای مورد نیاز مصرف کنندگان و نه الزاما کالاهای لوکس غیرضروری که در داخل مصرف می‌شوند، ولی در داخل تولید نمی‌شوند؛ این موارد هم در بخش مصرف تاثیرگذارند، به همین دلیل، نرخ ارز بر قدرت خرید مردم تاثیرگذار است.

بدون رفع تحریم شعارهای انتخاباتی بی‌معناست

افقه خاطرنشان کرد: من نظرم برخلاف بسیاری از اقتصاددانان است که معتقدند تورم عامل اصلی افزایش نرخ ارز است. به نظر من نرخ ارز عامل افزایش تورم است و خود نرخ ارز هم متاسفانه بسیار متاثر از روابط سیاسی و در چند سال گذشته متاثر از تحریم بوده است.

وی تصریح کرد: اگر تحریم حل نشود وعده‌هایی که کاندیداها در ارتباط با نرخ ارز و یا متغیرهای دیگر اقتصادی می‌دهند، به نظر من، همگی شعارهای توخالی هستند.

این کارشناس اقتصادی در پاسخ به این سوال که آیا در دولت بعد نرخ ارز باید به سمت تک نرخی شدن حرکت کند؟ اظهار کرد: اگر تحریم ادامه پیدا کند هیچ گریزی نیست جز اینکه دولت قیمت ارز را کنترل کند و به ناچار تک نرخی شدن امکان پذیر نخواهد شد. اما این کنترل کردن باید همراه با مشارکت قاطع دستگاه قضایی و نظارتی باشد که از آن موارد سوءاستفاده جلوگیری شود.

وی در پایان با اشاره به اینکه برخی اقتصاددانان اصرار دارند که دولت ارز را رها کند، گفت: در واقع تک نرخی کردن ارز همان رهاسازی قیمت عرضه و تقاضا اتفاق بیفتد که این امر در شرایط تحریم و آن هم تحریم شدیدی که ما اکنون با آن روبرو هستیم و حتی در زمان جنگ هم با آن مواجه نشده بودیم باعث می‌شود آنقدری قیمت ارز صعود ‌کند که به دنبال خودش تورم‌های بسیار بسیار شدیدی را ایجاد و قدرت خرید مردم را آنقدری کم می‌کند که در نهایت به نتیجه همچون افزایش شدید فقر می انجامد.

ایبِنا