بازارسرمایه: آنچه گذشت

علی سعدوندی

نوسان های اخیر بازار سرمایه و افت شاخص کل اتفاقی غیر قابل پیش بینی نبود. این رخداد در بورس سایر کشورها و در زمان های مختلف نیز رخ داده است. اما به دلیل ورود تعداد بسیار بالای بازیگران جدید در این بازار که آشنایی چندانی با تحلیل های مالی نداشته اند، یک روند هیجانی مثبت طی ماه های گذشته و نهایتا روند هیجانی منفی را طی هفته های گذشته شاهد بودیم.

طبیعی است زمانی که رابطه میان قیمت و بازدهی سهام قطع می‌شود، بازار به سرعت رشد می‌کند و پس از آن نیز باید منتظر بازگشت آن باشیم. این ها مسائل عادی بازار است اما صدمه مالی سنگین به افراد می‌زند. معمولا در چنین مواقعی سخنان افراد مطلع و با تجربه اصلا شنیده نمی‌شود. دور از ذهن نیست زمانی که شاخص به سمت اشباع شدن حرکت می‌کند همانند فواره ای است که باید منتظر پایین آمدنش هم باشیم.

البته وضعیت شرکت ها هم مطلوب نبوده و اینکه از بازگشت شاخص به روند صعودی سخن می‌گویند به نظر بعید می‌رسد تداوم یابد مگر اینکه اصلاحات جدی و موثر انجام شود. به تمامی ارکان بازار سرمایه انتقاد و ایراد وارد است. انحصارگری و سرخطی بازی در بازار غوغا می‌کند. در حقیقت نمی‌دانم عمق تحلیل سرمایه گذاری در کشور ما چه میزان بوده و باید تلاش کنیم تا دانش و هوش مالی در کشور افزایش پیدا کند.

در سایر کشورها نهادهای سرمایه گذاری معمولا زمانی که بازار به سمت بالا در حال حرکت است و حباب در حال شکل گرفتن است اقدام به فروش سهام می‌کنند. در ایران برعکس بوده و متاسفانه مشاهده شده مدیران نهادهای سرمایه گذاری به دلیل وجود تعارض منافع، از وجوه نقد شرکت استفاده می‌کنند تا قیمت سهام شخصی خود را بالا ببرند. از سویی دولت هم مشغول ایجاد ETF بود تا قدرت انحصاری خود را حفظ کند و حاضر نشد سهام را سریع تر به بازار عرضه کند. اختلافاتی که دولت مردان با یکدیگر داشتند به این روند منفی دامن زد.

همان رفتار هیجانی که در خصوص خرید وجود داشت و ما انتظار داشتیم دولت و نهادهای مالی اقدام به تعدیل بازار کنند و متاسفانه این امر صورت نگرفت بعد معکوس آن را دیدیم.

در شرایطی که بازار نزولی است هم دولت و هم حقوقی می‌فروشد. اینکه دولت می‌گوید از بازار حمایت می‌کند این حمایت چگونه انجام خواهد شد؟ دولتی که ۲۵۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه دارد چگونه می‌تواند بازار را کنترل کند؟ تنها در صورت ایجاد تورم های بالاتر این اتفاق رخ خواهد داد. در این صورت از جیب اقشار فرودست گرفته می‌شود و به بازار سرمایه تزریق می‌شود. آنچه مسلم است اینکه کنترل این ماجرا نیازمند تدبیر است.

منبع: کلینیک اقتصاد