میگن «ملی کردن نفت، گداپروریه». یعنی اگه عواید نفتی رو نقداً بین مردم توزیع کنیم، گداپروری کردیم.
گداپروری، یعنی مردم دیگه کار نمی‌کنند، بلکه تنبل و بی‌عار، می‌نشینند تو خونه، منتظر دریافت پول.
آیا ملی کردن نفت، واقعا گداپروریه؟
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
با اجرای طرح هدفمندسازی یارانه‌ها، ماهی ۴۵ هزار تومن به هر نفر داده می‌شد. در سالهای ۸۹ و ۹۰، این پرداخت ماهیانه بیش از ۴۰ دلار می‌ارزید که پول قابل توجهی بود. اجرای این طرح فرصتی ایجاد کرد که اقتصاددانها اثر دریافت این میزان پول رو بر میزان کار و تلاش مردم بسنجند.
سوال این بود: آیا پرداخت ماهی ۴۰ دلار به هر نفر، مردم رو تنبل و بیکار بار میاره؟
جواد صالحی اصفهانی، استاد دانشگاه ویرجینیا‌تک آمریکا، با استفاده از داده‌های مرکز آمار ایران در مورد «هزینه و درآمد خانوار»، یه تحقیق تجربی و داده-محور برای پاسخ به این سوال صورت دادند. نتیجه این تحقیق، در مجله
Journal of Development Economics
منتشر شده. عنوان مقاله هست:
Cash transfers and labor supply: Evidence from a large-scale program in Iran
در این مطالعه، ارتباط پرداخت یارانه نقدی با میزان اشتغال، در ایران، طی سالهای ۸۹ و ۹۰، بررسی شده.
نتیجه تحقیق رو در میشه در دو جمله آخر چکیده مقاله دید.
We find no evidence that cash transfers reduced labor supply, in terms of hours worked or labor force participation. To the contrary, we find positive effects on the labor supply of women and self-employed men.
معنیش اینه که: «ما هیچ گواهی مبنی بر اینکه پرداخت‌های نقدی موجب کاهش عرضه نیروی کار می‌شود، چه به معنی ساعات کار انجام شده، چه به معنی درصد افرادی که کار می‌کنند، نمی‌یابیم. برعکس، اثر مثبتی بر عرضه نیروی کار خانمها، و همینطور آقایان خوداشتغال، می‌یابیم.»
پس پرداخت ماهی ۴۰ دلار به هر ایرانی، نه تنها به گداپروری منجر نشد، بلکه برعکس موجب افزایش کار و فعالیت مردم هم شد؛ هم در بین آقایون و هم در بین خانمها.
به همین ترتیب، اگه نفت رو هم ملی کنیم، نه تنها گداپروری نیست، بلکه کار و فعالیت مردم رو افزایش هم خواهد داد.
مطالعات اقتصاددانها نشون داده که حقوق بیکاری، موجب کاهش عرضه نیروی کار میشه. دلیلش ساده‌ست. وقتی گرفتن پول مشروط به بیکاری باشه، خب تمایل به کار نکردن رو افزایش می‌ده.
اما از اونجا که عواید نفت ملی، غیرمشروط بین همه مردم توزیع میشه، تنبلی رو ترویج نمی‌کنه. از مطالعه صالحی اصفهانی برمیاد که حتی موجب افزایش کار و تلاش مردم هم میشه.
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
اصلا فرض کنیم این مطالعه انجام نشده بود. حداقل این سوال رو جواب بدیم:
چطوریه که وقتی دارنده ماشین شاسی بلند، از محل ثروت نفتی این کشور، بنزین ارزون می‌زنه میره شمال، گداپروری نیست، اما اگه بخشی از اون ثروت نفتی به مردمی که ماشین ندارند برسه، حالا میشه گداپروری؟
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
در این دو سال گذشته، یه عده از اقتصاددانان جوان، تلاش بسیاری کردند تا دولت رو بر سر نحوه درست اصلاح بازار حامل‌های انرژی متقاعد کنند. در این راستا، جلسات بسیاری هم با مسوولان دولتی داشتند، که البته همونطور که دو هفته پیش معلوم شد، همه‌اش بی‌فایده بوده. یکی از این مسوولان دولتی، وزیر کشور بوده.
اینطور شنیدم که یکی از مسوولانی که در اون جلسات به شدت معتقد بود توزیع نقدی یارانه‌ها گداپروریه، همین وزیر کشور بوده. شاید شایعه باشه. ولی کاش وزیر خودشون توضیح بدهند. بطور مشخص، خواهش می‌کنم که وزیر کشور کمکمون کنند جواب یه سوال رو بفهمیم:
چطوریه که وقتی مسوولین خودشون یه ماشین دارند، خانم یه ماشین دارند، آقازاده که ماشاالله، همه هم به برکت ثروت نفتی این کشور بنزین ارزون می‌زنند، گداپروری نیست، اما اگه خدای نکرده گوشه‌ای از همون ثروت نفتی که به باک می‌زنند، به مردم ایذه، جوانرود، سنندج، و سیرجان برسه، گداپروریه؟!
منبع: https://t.me/Economics_and_Finance