پویا ناظران

ایران در وضعیت ونزوئلایی نیست، به سمت ونزوئلایی شدن هم پیش نمی‌رود، و همه با هم جلوی ونزوئلایی شدنش رو خواهیم گرفت.

چطور؟

ابتدا، برای این که بفهمیم چرا ایران ونزوئلایی نیست، باید بفهمیم چی شد که کار ونزوئلا به اینجا کشید.

- تا اواخر سال ۲۰۱۴ رشد ماهانه نقدینگی ونزوئلا حدود ۳٪ بود.

- از اواخر ۲۰۱۴ تا نیمه ۲۰۱۶، رشد نقدینگی در ونزوئلا بین ۵٪ تا ۶٪ در ماه بود.

- از نیمه ۲۰۱۶، رشد ماهانه نقدینگی دو رقمی شد.

- فروردین پارسال برای اولین بار، سرعت رشد نقدینگی بیشتر از ماهی ۲۰٪ شد.

- در طول بهار امسال، سرعت رشد نقدینگی ونزوئلا بیش از ماهی ۶۰٪ بوده!

 اینجوری شد که ونزوئلا مبتلا به تورم‌های چند هزار درصدی شد.

ظرف پنج سال اخیر، نقدینگی ونزوئلا بیش از ۲۲۰۰ برابر شده، در حالیکه نقدینگی ایران  ۳/۳ برابر شده.

وضعیت امروز ایران با همه بدی‌اش، قابل مقایسه با وضعیت ونزوئلا نیست.

آیا به سمت ونزوئلایی شدن پیش نمیریم؟

از زمانی که ونزوئلا برای اولین بار سه ماه پیاپی رشد نقدینگی بالای ۵٪ تجربه کرد، سه سال طول کشید تا دچار بحران شود.

رشد نقدینگی ایران بطور ماهانه، در سه سال اخیر کمتر از ۲٪، و در طول بهار امسال کمتر از ۱/۵٪ بوده.

در واقع رشد نقدینگی ایران در طول چهل سال گذشته بسیار کم‌نوسان بوده و چندان از میانگین رشد ۱/۸٪ی خودش منحرف نمی‌شده.

در واقع یک بحث و چالش جدی امروز بین اقتصاددانان ایرانی، نحوه کاهش رشد نقدینگی به زیر ۱٪ه، چرا که سرعت رشد نقدینگی بسیار در برابر تغییر مقاومه.

بعبارت دیگه، افزایش پایدار سرعت رشد نقدینگی به سطح بالای ۱/۸٪ آسون نیست، اگرچه احتمالش هست.

چه نوع اتفاقاتی می‌تونه سرعت رشد نقدینگی ایران رو مثل ونزوئلا کند؟

باید حواسمون به سیاست‌هایی که نقدینگی رو بیش از حد افزایش می‌دهند باشه. رشد کم نقدینگی طبیعیه. اما اتخاذ سیاست‌هایی که رشد نقدینگی رو چنان افزایش بدهند که بطور پایدار، بیش از میانگین گذشته‌اش شود خطرناکه. مثلا افزایش سرعت رشد نقدینگی به بیش از ۵٪، می‌تونه ایران رو به سمت ونزوئلایی شدن هل بده.

میزان نقدینگی کشور رو می‌تونیم در این لینک رصد کنیم:

بانک مرکزی ترازنامه ماهانه‌اش رو با قدری تاخیر منتشر می‌کنه. فایل PDF لینک بالا رو باز کنید، ذیل بدهیها، سطر نقدینگی رو نگاه کنید و رقمش رو با ماه‌های قبل مقایسه کنید تا به میزان رشد نقدینگی پی ببرید.

 من هم کماکان نقدینگی رو رصد می‌کنم و هر وقت سه ماه پیاپی رشد نقدینگی بالای ۵٪ داشتیم، اگر زنده بودم و کانال «وقایع اقتصادیه» برقرار بود، از همین جا بهتون هشدار می‌دم:‌.

اما در حال حاضر، من و شما باید با نقد و تحلیل سیاستهای اقتصادی، تصمیماتی که نقدینگی رو افزایش می‌دهند شناسایی کنیم و مخالفتمون با اون سیاستها رو به دولتمردها اعلام کنیم.

این پیام رو هم دست به دست کنید برسه به دست آقای دکتر همتی:

آقای دکتر همتی، بانک‌های مرکزی دیگه ترازنامه رو هفتگی منتشر می‌کنند، و تنها با چند روز تاخیر. کم‌هزینه‌ترین کاری که شما می‌تونید برای ایجاد اطمینان در بازار انجام بدید، انتشار هفتگی و منظم ترازنامه بانک مرکزی است، تا خیال همه از بابت سرعت رشد نقدینگی راحت شود.

وضعیت اقتصادی ایران خوب نیست. مشکلات امروز از طرفی معلول سیاست‌های غلط پنج سال اخیره، و از طرف دیگه معلول سیاست‌های غلط پنجاه سال اخیر.

منتها نسبت به شدت بحران اقتصادی باید واقع بین باشیم. اغراق در این مورد، هم استرس بی‌جهت بهمون می‌ده، هم در یافتن راه اصلاح، گمراه‌مون می‌کنه.

نقدینگی ونزوئلا بیش از ۲۲۰۰ برابر شد، که اینجوری شد. نقدینگی ایران ۳/۳ برابر شده. سرعت رشد نقدینگی ایران باید کند شود، اما ما کجا و ونزوئلا کجا.

برای اهل فن، توضیح عرض کنم که:

-  برای مقایسه نمودار نقدینگی ایران و ونزوئلا، میزان نقدینگی در خرداد ۱۳۹۲ رو نرمالایز کردم به ۱۰۰. یعنی عملا این نمودار سیر رشد ۱۰۰ واحد نقدینگی رو نشون می ده.

- این یعنی محور y رو میشه بعنوان درصد رشد تفسیر کرد.

- برای ملموس‌تر شدن سرعت رشد نقدینگی، در پایین نمودار لگاریتمی نقدینگی رو هم رسم کردم.

نمودار لگاریتمی رشد ۱۰۰ واحد نقدینگی ایران در مقایسه با ونزوئلا.

صاف بودن خط سبز یعنی سرعت رشد نقدینگی ایران کم و بیش ثابت بوده. تصاعد منحنی بنفش یعنی سرعت رشد نقدینگی ونزوئلا روزافزون بوده است.