ساعت ۲۴ نوشت: در حالی که به نظر میرسد مدیران ارشد بانک مرکزی در کار صیانت از شبکه بانکی بیشتر از دیگران کوشش کنند، در خبرها اما میخوانیم که آقای سیف، رییس کل بانک مرکزی اعلام میکند بانکها زیانده هستند.
از طرف دیگر یکی از مراجع تقلید از شهروندان میخواهد پولشان را به بانکها نسپارند. از طرف دیگر و در شرایطی که بانک مرکزی، بانکها را موظف میکند نرخ سود معینی را به سپردهگذاران بدهند، اما دولت اوراق بهادار خود را با نرخ سود ۹ درصد بالاتر از نرخ سود سپردهگذاری تکلیفی عرضه میکند. آیا این فعالیت را نباید خودزنی دانست. با این حرفها و کارها خودمان به دست خودمان بحران بانکی را تسریع میکنیم و خودمان سیگنال منفی درباره شرایط بانکی میدهیم.
دکتر داود سوری اقتصاددان ایرانی در همایش بزرگ اقتصاددانان که به مناسبت برگزاری نمایشگاه شرکتهای سازمان تامین اجتماعی سخنرانی میکرد با بیان نکات یادشده در سطرهای بالا تاکید کرد مجموعه عواملی در چند سال پس از ۱۳۹۰ موجب شده است که بانکهای ایرانی در شرایط بحران قرار بگیرند و اگر وضع فعلی ادامه یابد، می تواند صنعت بانکداری را مختل کند و در این صورت کل اقتصاد ایران مشکل پیدا میکند.
وی گفت: متاسفانه در حال حاضر بازیکنان و بازیگردانان بازار پول نامتجانس هستند و هر بانکی در یک ساختار خاص خود هدفهایی را دنبال میکند که سازگاری ندارند. شماری از بانکهای کشور در مالکیت دولت قرار دارند، شماری از بانکهای بزرگ در مالکیت نهادی شبهدولتی قرار دارند، موسسههای اعتباری غیرمجاز و همچنین تعداد زیادی صندوقهای قرضالحسنه حاضرند که هر کدام از این نهادها اهداف خاصی را دنبال میکنند. این میزان بانک در شاخههای گوناگون کار تفکیک بانکهای کارآمد از بانکهای ناکارآمد را سخت کرده است.
سوری با بیان اینکه یک کشور توانسته است کل نظام بانکی ایران را در تنگنا قرار دهد و مناسبات بانکی ایران و کشورهای دیگر را تعطیل کرده است، اما این عجیب است که ما نمیتوانیم موسسههای اعتباری غیرمجاز را سروقت تعطیل کنیم.
وی عامل دوم در بحرانی شدن شبکه بانکی را بیثباتی اقتصادی در کشورمان دانست و این بیثباتی بالای سر تحریمهای اقتصادی قرار دارد. به گفته این اقتصاددان، با توجه به اینکه دولت به بانکها وعده داده است یا به آنها تفهیم کرده که هیچگاه ورشکسته نخواهید شد و این موضوع بانکها و مدیران و سهامداران آنها را در وضعی قرار داده که مورد حمایت هستند و با کارآمدی کار نمیکنند.
به گزارش ساعت ۲۴، سوری در بخش دیگری از سخنانش گفت: یکی از مسایل شبکه بانکی ایران در حال حاضشر که یک مانبع برای همکاری بانکهای خارجی شده است کمبود سرمایه بانکها و ریسک بالایی است که این شبکه بانکی با آن مواجه است. در حالی که گفته میشود دلیل اصلی عدم تعامل بانکهای خارجی با ایران سیاسی است اما به نظر میرسد ریسک بالا و کمبود سرمایه بانکها عامل اصلی است.
به گفته این اقتصاددان دخالت قانونگذار و دخالت ناظران به جای نظارت و اینکه ناظر یعنی بانک مرکزی در همه امور بانکها مثل اینکه با چه نرخی وام دهند، چه نرخی سپرده بگیرند و مکلف کردن بانکها به پرداختهای خیریهای مثل خانهسازی برای محر ومان از دلایل دیگر بحرانی شدن شرایط بانکی است.
وقتی بانکها با انواع دخالتها مواجه شده و احساس استقلال نمیکنند سیاستهای راهبردی ناکارآمدی اتخاذ کردهاند و بانکهراسی پدیدار شده است.
سوری گفت ۱۴۷ بحران بانکی دهههای اخیر در کشورهای گوناگون توسط نهادهای جهانی بررسی شده و به این نتیجه رسیدهاند که بحران بانکی به طور مستقیم، به طور متوسط به میزان ۶.۷ درصد تولید ناخالص داخلی و ۲۳ درصد به طور متوسط، به طور غیرمستقیم خسارت به بار میآورد. برای اجتناب از اینکه بانکها در بحران غوطهور نشوند باید سرمایه بانکها افزایش یابد. افزایش سرمایه بانکها را باید از منابع مربوط به بودجه عمومی کشور که پول مردم است تامین شود که این کار درستی نیست زیرا نمیتوان پول مردم را به سهامداران یک بنگاه خاص اختصاص داد. دولت ایران هم الان پول ندارد و هزینههای جاری را با فروش اوراق بهادار تامین میکند و پول ندارد که به بانکها بدهد تا سرمایه خود را افزایش دهند.
باید اجازه دهیم که قانون ورشکستگی در حوزه بانکها نیز اعمال شود. راه درست برای افزایش سرمایه بانکها وصل کردن آنها به فروش اوراق بهادار در داخل و خارج از کشور است.