شرق نوشت:
همین چند وقت پیش بود که خبری از سوی یکی از جریانهای اصولگرا منتشر شد. این خبر حامل پیامی بود که میگفت بخشی از پولهای نفت ایران در خارج از کشور بلوکه شده است. این پیام که القای تحریم پول بانک مرکزی برای فروش نفت را در خود نهفته دارد، از نظر اصولی با ایراداتی همراه است. بر همین اساس بود که ولیاله سیف در گفتوگو با «تسنیم» نسبت به این ماجرا به شفافسازی پرداخت و گفت: در هیچ زمانی حتی در زمان قبل از تحریم، ارز صادرات نفت وارد کشور نمیشد و در حسابهای بانک مرکزی در خارج از کشور میماند و وقتی کالا وارد میکردیم، دستور پرداخت صادر میکردیم و پرداخت میشد. سیف در پاسخ به این سؤال که آیا درآمدهای حاصل از فروش نفت بهصورت دلار وارد کشور میشود، گفت: با دلار نه، ولی با ارزهای دیگر وارد کشور میکنیم. او افزود: اصطلاح واردشدن ارز به کشور اصطلاح درستی نیست. درآمدهای ارزیمان را در تجارت خارجیمان استفاده میکنیم. این درآمدها به حسابهای بانک مرکزی در خارج از کشور واریز میشود و ما از آنجا برای واردات پرداخت میکنیم. سیف تأکید کرد: اکنون درآمدهای حاصل از فروش نفت را به صورت صددرصد استفاده میکنیم. چندیپیش وزیر نفت هم در مواجهه با چنین پرسشی قرار گرفته و تحریم ورود دلارهای نفتی به ایران را رد کرده بود.
کامران ندری، کارشناس بانکی، در گفتوگو با «شرق» واردنشدن پول نفت را به داخل ایران روندی روتین و منطقی میداند و میگوید: حتی در زمان تحریمها هم در حسابهای خارج از کشور پول نفت داشتیم، اما تحریم بانک مرکزی نقل و انتقال این پول را با مشکل مواجه کرده بود. ندری میافزاید: دلیلی ندارد درآمدهای ارزی حاصل از فروش نفت به حسابهای داخلی کشور واریز شود، زیرا وقتی احتیاج به این پول داشته باشیم، میتوانیم از همان بانکها این پول را دریافت کنیم. جابهجاکردن پول در حسابهای بانک مرکزی در دیگر کشورها، کاری سهلتر و راحتتر است. این کارشناس بانکی با اشاره به تحریمهای بانکی و عدم همکاری سایر بانکها با بانک مرکزی ایران، تصریح میکند: صرفا در این زمان است که احتمال میرود برای جابهجایی پول دچار مشکل شویم و خطر تحریم میتواند برای ما دردسرساز شود. البته او تأکید میکند انتقال این پول به داخل کشور برای جلوگیری از تحریمها امری غیرمنطقی است. او علت را اینگونه بیان میکند: حتی اگر در چنین شرایطی سعی در ورود دلارهای نفتی به حسابهای بانکی داخل کشور میکردیم هم، مشکلی حل نمیشد، زیرا تحریم بانک مرکزی در هر جایی که باشد، برای جابهجایی منابع، ایجاد مشکل میکند، اما ممکن است در خارج از کشور امکان جابهجایی به شیوهای که در دوران تحریمها رخ داد، در قالب دورزدن تحریمها از سوی برخی بانکهای کمترشناختهشده انجام شود، اما اگر در داخل کشور چنین اتفاقی بیفتد، قاعدتا بانکهای ایران خود مشمول تحریمها هستند و در لیست سیاه قرار داشتند. در این صورت، امکان جابهجایی پول در این قالب هم کاملا از بین میرود.
ندری علاوه بر این مسئله، این نکته را نیز مورد تأکید قرار داد: تسویه دلار در بانک مرکزی آمریکا انجام میشود، زیرا پولی که در قالب فروش نفت به دست ما میرسد، به صورت نقدی نیست. بنابراین اگر دلارها را در داخل بانک ایران سپردهگذاری کرده باشید، اسکناس وارد نکردهاید. در واقع این منابع در حسابی به نام ایران قرار میگیرد. بنابراین اگر سپردهها در داخل هم میبود، این مشکلات پابرجا بود. تنها شیوه جلوگیری از این مسئله، تبدیل دلار به ارزهای دیگر است که البته در همه شرایط کارایی ندارد، زیرا دلار ارزی جهانرو است و در برخی موارد ناچاریم از دلار به جای ارزهای دیگر بهره بگیریم. به گفته او، اکنون به صورت روزانه اتاق معاملات ارزی در بانک مرکزی، بازار جهانی را رصد میکند و اگر قیمت دلار در حال کاهش باشد، بلافاصله دلار را به دارایی دیگری تبدیل میکند و البته برعکس آن نیز انجام میشود. در واقع بانک مرکزی تلاش میکند با جابهجایی منابع ارزی، به میزان دارایی خود بیفزاید. در حقیقت بانک مرکزی در قالب آربیتراژ، ارز را از جایی ارزانتر خریده و در جایی که گرانتر است، میفروشد و این امری روتین در بانکهای مرکزی محسوب میشود.