مشاور سابق بانک جهانی سال آینده را سالی مهم برای ایران می داند؛ سالی که ایران باید در آمریکا با رئیس جمهوری جدید و در اتحادیه اروپا با ساختاری متفاوت مواجه خواهد بود.
به گزارش تسنیم، ایرانی که برجام را پذیرفته و مبتنی بر آن نیز تاکنون عمل کرده، اکنون در حالی پا در عرصه بین المللی می نهد که معادلات جهانی و اقتصادی آن در حال تغییر است . در چنین شرایطی دولتمردان چه تدابیری باید بیندیشند و چگونه اقتصاد کشور را باید هدایت کنند.
این دغدغه سبب شد تا از نادره شاملو که 33 سال در بانک جهانی شاغل بوده و در این مدت پستهای کارشناسی، مدیریت و مشاورهای مهمی داشته و تجربه کاری در بررسی وضعیت اقتصادی کشورهای مختلف از جمله مکزیک، شیلی، برزیل، تایلند، اندونزی، مالزی، لائوس، ویتنام، پاکستان، ترکیه، یوگسلاوی سابق، کانادا، آلمان، هلند، فرانسه، از سوریه و لبنان تا یمن و عربستان را داشته بخواهیم شرایط آتی اقتصاد جهانی و ایران را تحلیل کند و در این خصوص به ارائه راهکارهایی بپردازد.
اومعتقد است خروج انگلستان از اتحادیه اروپا مذاکرات را برای ایران سخت تر می کند چراکه باور دارد دولت بعدی انگلستان محافظه کارتر خواهد بود و نسبت به خارجی ها کمتر دوستانه برخورد خواهد کرد.
وی سال آینده را سال بسیار مهمی برای ایران می داند چون معتقد است با ترکیب جدید جهان، سیاستهای زیادی در آینده تعیین خواهد شد و ایران باید حساب شده مهره هایش را حرکت دهد تا به اشتباه و رویایی با غرب منجر شود.
وی که دارای فوقلیسانس اقتصاد از دانشگاه جرج تاون آمریکاست در این شرایط توصیه های اقتصادی به ایران دارد که در ادامه و در گفت وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم می خوانید.
• افت موقت اقتصاد جهانی در پی خروج انگلستان از اتحادیه اروپا
• بازارهای دیگر جای بازار لندن را پر خواهند کرد
تسنیم: به نظر شما خروج انگلستان از اتحادیه اروپا چه آثاراقتصادی در پی خواهد داشت؟
شاملو: انگلیس و به طور ویژه لندن یک مرکز مهم مالی و اقتصادی جهان است. معمولا چنین مراکزی به این دلیل توسعه می یابند که قادر به یکپارچه سازی بازارهای مختلف به شکلی موثر و کاهش هزینه های کسانی هستند که نیاز به استفاده و حرکت در میان بازارهای مختلف دارند. به طور مشخص هرگونه اختلال در دسترسی موجب افزایش هزینه ها و کاهش توانایی آن بازار در رقابت موثر می شود. پول و استعداد این روزها سیال هستند. بنابراین بازارهای دیگر به احتمال فراوان در این فضا از شرایط استفاده می کنند و از بسته بودن دست های لندن بهره لازم را می برند. اما به صورت موقت، تا زمانی که بازارهای دیگر جای بازار لندن را پر کنند، شاهد افت اقتصاد جهانی خواهیم بود.
• انتخاب کلینتون حامل خبرهای خوب اقتصادی برای جهان خواهد بود
تسنیم: در خصوص انتخابات آمریکا و نتایج اقتصادی آن نظرتان چیست؟
شاملو: به نظر من، خانم کلینتون برنده خواهد شد، مگر اینکه یک فاجعه رخ دهد. عوامل موثر در پیروزی احتمالی خانم کلینتون را در چهار عامل می توان خلاصه کرد. اولین آنها عوامل جمعیتی سیاسی است. به این معنا که او در ایالت های پرجمعیت بیشتری پیشتاز است و این از نظر آرای الکترال وضعیت بهتری به او می دهد. عامل دو اینکه رئیس جمهوری فعلی دارای میزان مقبولیت بالایی است و او برای موفقیت خانم کلینتون تبلیغ خواهد کرد و هیلاری را تنها ادامه دهنده احتمالی سیاست ها و میراث خود می بیند. عامل سوم افزایش حمایت چهره های قدرتمند و پرنفوذ در امریکا و احزاب سیاسی از کلینتون و نکته و عامل آخر هم اضمحلال مطلق حزب جمهوری خواه از درون است.
براین اساس، معتقدم انتخاب کلینتون به چند دلیل خبر خوبی برای اقتصاد جهان خواهد بود. کلینتون ها (در دوران ریاست جمهوری بیل کلینتون) عملکرد خوبی از خود در انتصاب افراد با صلاحیت و کاردان بر جای گذاشته اند. در دوره ریاست جمهوری بیل کلینتون بود که افرادی بیشتری با پیشینه های مختلف اما بسیار کارآمد، صرف نظر از اینکه سفید، سیاه، زن یا مرد هستند در مناصب کلیدی دولت آمریکا جای گرفتند. روسای جمهور جمهوری خواه قبل و بعد از کلینتون ها انتصاب هایی داشتند که بخش عمده آنها مردان سفید پوست بودند و بر اساس زمینه های ایدئولوژیک انتخاب شده بودند. کلینتون سال ها رئیس جمهوری خوب برای آمریکا و اقتصاد جهان بود. شبکه آنها از افرادی که می توانستند کارها را به خوبی پیش ببرند در طی 2 دهه گذشته گسترش یافته و عمیق تر شده است. آمریکا نیازمند دستانی با ثبات است، همانطور که دنیا به چنین دستانی نیاز دارد.
• با تضعیف اتحادیه اروپا، آمریکا بیشتر به مرکز قدرت جهانی بدل می شود
• اوباما آشکارا برای باقی ماندن انگلیس در اتحادیه لابی گری می کرد
تسنیم: رهاورد خروج انگلستان از اتحادیه اروپا و نتایج انتخابات آمریکا و اینگونه اتفاقات برای اقتصاد جهان چه خواهد بود؟
شاملو: اقتصاد و سیاست جهانی احتمالا بیش از پیش با محوریت آمریکا به پیش خواهد رفت. خروج انگلیس از اتحادیه اروپا نه تنها موجب ایجاد ابهام زیادی در اروپا شده که این مسئله در 2 تا 3 سال آینده اتحادیه اروپا را درگیر هضم این طلاق خواهد کرد، و انرژی زیادی از اتحادیه خواهد گرفت، بلکه موجب به راه افتادن حرکت های محافظه کارانه فراوانی در داخل اتحادیه نیز خواهد شد. قبلا در فرانسه، هلند، اسکاندیناوی و جاهای دیگر دست راستی ها احزابی داشتند. مارین لوپن در فرانسه و گرت ویلدرز در هلند مجددا در حال برگشتن به صدر اخبار رسانه ها هستند. بنابراین اتحادیه اروپا مشغول جدا کردن انگلیس از خود، و در عین حال نگه داشتن این نیروها در درون خود خواهد بود. با تضعیف اتحادیه اروپا، آمریکا بیشتر به مرکز قدرت جهانی بدل می شود، هرچند که این کشور با خروج انگلیس، قدرت نفوذ کمتری در اتحادیه اروپا خواهد داشت. روابط نزدیک بین انگلیس و آمریکا عاملی در چگونگی تاثیرپذیری آمریکا از سیاست های اتحادیه اروپا بود. به همین دلیل بود که اوباما آشکارا برای باقی ماندن انگلیس در اتحادیه لابی گری می کرد. اکنون که این رابطه گسسته شده، آمریکا خود کار را بر عهده خواهد گرفت.
• ایران از این اتفاقات می تواند منتفع شود به شرط درست حرکت دادن مهره ها
• هرگونه اشتباه ایران به رویایی طولانی با غرب منجر خواهد شد
تسنیم: این تحولات چه تأثیری بر اقتصاد ایران خواهد داشت؟
شاملو: قبلا ایران درباره برجام با آمریکا واتحادیه اروپا تعامل می کرد. در آن شیوه، فدریکا موگرینی، نماینده اتحادیه اروپا اختلاف دیدگاه ها در درون اعضای اتحادیه اروپا را حل می کرد. اکنون که شما یک عضو دیگر دارید که با وجود خروج از اتحادیه همچنان قدرتمند است، مذاکرات دشوارتر می شود. به ویژه به این دلیل که دولت بعدی انگلیس احتمالا محافظه کارتر خواهد بود و نسبت به خارجی ها کمتر دوستانه برخورد خواهد کرد.
سال آینده سال بسیارمهمی برای ایران خواهد بود، زیرا آمریکا رئیس جمهوری جدید خواهد داشت و اتحادیه اروپا با ساختار جدیدی مواجه خواهد بود. سیاست های زیادی در سال آینده تعیین خواهند شد. و ایران باید اطمینان یابد که این سیاست ها در راستای منافع بلندمدت این کشور در زمینه رشد اقتصادی است. هماطور که در فارسی می گوییم، خشت اول گر نهد معمار کج، تا ثریا می رود دیوار کج.
ایران مطمئنا می تواند از این اتفاقات منتفع شود، به شرطی که مهره های خود را درست حرکت بدهد و سیستم خود را تحدید ساختار نماید. اما اگر حرکات اشتباهی صورت پذیرد، احتمالا خودمان را درگیر یک رویارویی طولانی دیگر با غرب خواهیم دید.
• ایران نیازمند اصلاحات در زمینه بانکی و فضای کسب و کار است
• انگلستان به دنبال فرصتهایی در خارج از اتحادیه اروپا برای تجارت و سرمایه گذاری است ایران این فرصت را غنیمت شمارد
تسنیم: چه توصیه ای در چنین شرایطی برای ایران دارید؟
شاملو: اصلاحات، اصلاحات و اصلاحات، به ویژه در زمینه بانکی و فضای کسب و کار برای تسهیل فعالیت بنگاه های کوچک و متوسط. اکنون که انگلیس بازار اروپا را از دست داده، آنها احتمالا به دنبال فرصت هایی در خارج از اتحادیه برای تجارت و سرمایه گذاری خواهند بود. ایران و همانطور که همواره گفته ام، اقتصادهای حوزه «جاده ابریشم غرب آسیا» در این فضا بازارهایی بسیار جذاب هستند.
گفت وگو از: مریم سلیمی