اقتصاددانان در هفته نامه تجارت فردا، 15 خرداد 1395، شماره 179
عملکرد اقتصادی دولت و اولویت‌بندی اصلاحات ساختاری در میزگردی با حضور جواد شیرازی و محمدمهدی بهکیش
اصلاحات بنیادی اقتصاد را به تعویق نیندازیم
با حضور جواد شیرازی، اقتصاددان ایرانی و از مدیران سابق بانک جهانی و محمدمهدی بهکیش، اقتصاددان و دبیرکل کمیته ایرانی اتاق بازرگانی بین‌الملل با رویکرد ضرورت اصلاحات ساختاری، میزگردی برگزار شد که برآیند آن توصیه دولت به لزوم آغاز اصلاحات بنیادی در اقتصاد به ویژه نظام بانکی بود. ضمن اینکه تاکید شد قطع شدن رابطه نقدینگی و تورم، به دلایلی که در گزارش اخیر پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی آمده است، نباید توجیه‌کننده در پیش گرفتن سیاست‌های انبساطی در آینده شود. همچنین دولت باید مراقب این نقدینگی افزایش‌یافته باشد که با تغییر و تحولاتی که در بازارها صورت می‌گیرد، تبدیل به ابزاری برای فشار بر تورم نشود. به گفته جواد شیرازی دولت مانند یک تیم فوتبال است که تاکنون دوگل به حریف زده است.
بررسی راه‌های خروج از بحران اقتصادی در گفت‌وگو با مرتضی ایمانی‌راد
اقتصاد ایران به رابین‌هود نیاز ندارد
اجماع سیاسی بر سر پرونده هسته‌ای این سوال را ایجاد کرد که آیا اجماع اقتصادی هم می‌تواند گره کور اقتصاد ایران را باز کند؟ آیا عرصه اقتصاد هم مانند سیاست، به ظریفی کارکشته نیاز دارد که اقتصاد را سامان دهد و با ایجاد اجماع بین همه نهادها و گروه‌های جناحی و سیاسی مشکل اقتصاد را حل کند؟ پاسخ مرتضی ایمانی‌راد به این سوال را در یک جمله می‌توان خلاصه کرد؛ اقتصاد ایران به رابین‌هود نیاز ندارد. اقتصاد ایران به یک سیستم هوشمند نیاز دارد که رابین‌هود اقتصاد ایران هم با اتکا به این سیستم کار خودش را جلو ببرد. ایمانی‌راد، اقتصاددان نه‌تنها این راهکار را سودمند نمی‌داند بلکه آن را مضر هم می‌داند و می‌گوید: مسائل اقتصادی با مساله برجام از همه نظر متفاوت هستند. نمی‌شود با این تفکر جلو رفت که چون مثلاً یک آقای دکتر ظریف بودند که مساله برجام را حل کردند، پس باید به دنبال یک نیروی اقتصادی هم باشیم تا بتوانیم مسائل اقتصادی را هم حل کنیم.
گفت‌وگو با وزیر راه و شهرسازی درباره «آفت نگاه تجاری مسوولان به املاک دولتی»
عباس آخوندی ریشه خواسته‌های اخیر مردم در سفرهای استانی رئیس‌جمهور بابت انتقال آب از شهری به شهر دیگر را در «شکل غلط توزیع و واگذاری اراضی دولتی در سطح محدود یا انبوه طی دست‌کم سه دهه گذشته» می‌داند که باعث شده شهرهای امروزی با رشد بادکنکی در مناطق نامناسب، به تمرکز و انباشت جمعیت در آن مناطق منجر شود و در مقابل، شهرهای در مجاورت منابع طبیعی و پرظرفیت برای توسعه، با کسری جمعیت ساکن روبه‌رو شود. این شکل توزیع جمعیت در پهنه کشور به اعتقاد وزیر راه و شهرسازی ناشی از نگاه تجاری دولت‌های گذشته به زمین‌های دولتی بوده که باعث «غفلت سیاستگذاران از قابلیت پنهان این اراضی در نقش اهرم تنظیم‌کننده نظام شهرسازی و اقتصاد مسکن شهرها» شده است. آخوندی برای پایان دادن به تجارت دولتی با زمین، برنامه دارد.
· اراضی دولتی در خدمت شهر و شهروندان قرار می‌گیرد؟ / بازسازی بازار زمین -
· تشریح پنج پیامد رفتار سوداگرانه در بازار زمین / بازار زمین و مسکن، دولت تاجر یا تنظیم‌گر؟
· گفت‌وگو با اعظم خاتم پژوهشگر دانشگاه یورک کانادا / سیاست بهینه برای بازار زمین
حقوق مدیران دولتی
واکاوی فیش‌های نجومی دولت در گفت‌وگو با مرتضی عمادزاده
مرتضی عمادزاده مدیر اجرایی با سابقه دولتی و عضو هیات علمی سازمان مدیریت صنعتی، تغییر شیوه پرداخت حقوق را از نظام دستمزد به نظام کارمزد اثربخش قلمداد می‌کند و برخورد «بگیر و ببند»گونه را در تقابل با این عارضه، مثمرثمر نمی‌داند. او بیان می‌کند که لازم است پرداخت‌های افراد با عملکرد آنان، رابطه‌ای مستقیم داشته باشد و شیوه جاری در دولت، قابل دفاع نیست.
ضرورت طراحی ساختار نظام‌مند پرداختی‌های مدیران
در هفته‌های اخیر و پس از فاش شدن فیش‌های حقوقی مدیران صنعت بیمه، موضوع نظام حقوق و جبران خدمات مدیران به‌طور جدی‌تری دنبال می‌شود. عده‌ای معتقدند چنین پرداخت‌های کلان از خزانه کشور به مدیران تضییع حقوق عمومی است و عده‌ای در دفاع از حقوق‌ها آن را سزاوار چنین مقاماتی می‌دانند. اما چرا پرداخت نظام‌مند به مدیران حائز اهمیت است؟
افزایش انگیزه دولت برای کاهش خام‌فروشی با اصلاح نظام درآمدی شرکت ملی نفت ایران
رشد اقتصادی
حمید آذرمند از دلایل ناپایداری رشد اقتصادی سال 1395 می‌گوید
حمید آذرمند پژوهشگر اقتصادی معتقد است: «دستیابی به رشدی نزدیک به چهار درصد چندان دور از انتظار نیست. از یک سو تولید نفت در سال 1395 نسبت به سال 1394 به میزان قابل توجهی افزایش خواهد داشت. از سوی دیگر گشایش‌های حاصل‌شده از رفع تحریم‌های هسته‌ای نیز برخی موانع مربوط به واردات مواد اولیه و مبادلات بانکی و نظایر آن را برطرف می‌کند
سیاست‌های محتاطانه مانع رشد بالا
رامین مجاب /عضو پژوهشکده پولی و بانکی
اقتصاد ایران در ۵۵ سال اخیر به‌طور متوسط سالانه 6 /4 درصد رشد کرده است. البته حوادثی نظیر انقلاب و جنگ و شوک‌های نفتی باعث شده است که آمارهای رشد نسبتاً پراکنده باشند.
رضا بوستانی / تحلیلگراقتصادی
چرا باید نگران پایداری رشد اقتصادی امسال بود؟
در حاشیه بیست و ششمین همایش سالانه سیاست‌های پولی و ارزی، علی طیب‌نیا، وزیر امور اقتصادی و دارایی، نگرانی خود را از احتمال غیرفراگیر بودن رشد اقتصادی در سال جاری، با رسانه‌ها در میان گذاشت. اما رشد فراگیر چیست و چرا باید نسبت به آن حساس بود؟
همبستگی تورم و نقدینگی
تیمور رحمانی عوامل کاهش تورم با وجود رشد نقدینگی را تحلیل می‌کند
خطر بازگشت همبستگی تورم و نقدینگی
رئیس مرکز توسعه و تحقیقات دانشگاه تهران معتقد است مساله «قطع ارتباط بین نقدینگی و تورم» پدیده کاملاً جدیدی نیست و در دوره‌های گذشته نیز تحت تاثیر عوامل مختلف، ارتباط رشد نقدینگی با تورم در اقتصاد ایران تضعیف شده است؛ هر چند روند صورت گرفته در سال‌های گذشته، ریشه‌های کاملاً متفاوتی داشته است.
در هفته‌های گذشته فضای اقتصادی کشور از یک‌سو چشم به اعلام آخرین گزارش‌های تورم دوخته بود که از تداوم کاهش در این شاخص و دستیابی به تورم تک‌رقمی در انتهای خرداد خبر می‌دهد و از سوی دیگر، نگران از آخرین گزارش‌های رشد نقدینگی شده بود.
اقتصاد سیاسی زمین
گفت‌وگو با اعظم خاتم پژوهشگر دانشگاه یورک کانادا
در سال 1385 مسوولیت طرح تحقیقی مسکن اجتماعی در قالب طرح جامع مسکن به او سپرده شد؛ طرحی که در این سال‌ها کم‌و‌بیش به فراموشی سپرده شده است. اعظم خاتم که چند سالی است در دانشگاه یورک کانادا به پژوهش مشغول است در پرسش و پاسخ مکاتبه‌ای با «تجارت فردا» سیاست واگذاری زمین طی دهه‌های گذشته و نحوه تامین زمین طرح مسکن اجتماعی را مورد بحث قرار داده است.
قانون‌گذاری
گفت‌وگو با حسین کاشفی درباره اهمیت توافق داخلی
اینکه مجلس در ابتدای کار باید چگونه رفتار کند تا تفاهم ملی اجرایی شده و به قولی برجام داخلی محقق شود به محور سوال از حسین کاشفی عضو حزب اتحاد ملت تبدیل شد. وی در لابه‌لای سخنان خود تاکید کرد که دولت باید با مخالفان خود گفت‌وگو کند و مسائل را به صورت دقیق و بدون پرده‌پوشی با مردم در میان بگذارد.
برجام و اقتصاد
بررسی رابطه برجام و اقتصاد در گفت‌وگو با صادق زیباکلام
آنچه برجام را در حوزه اقتصاد عقیم کرده است
«فرض بگیریم عده‌ای می‌خواهند در مسابقه دو‌و‌میدانی شرکت کنند. در این شرایط به پای یکی از دوندگان وزنه‌ای بسته شده است. یقین داریم کسی که این وزنه به پایش بسته شده، هیچ شانسی برای پیروزی ندارد اما در عین حال معنای این حرف این نیست که اگر آن وزنه از پای آن دونده باز شود، آن دونده به مدال طلا می‌رسد.» این تشبیهی است که صادق زیباکلام در مورد تبیین رابطه برجام و اقتصاد ایران از آن استفاده می‌کند.
اجماع سیاسی
پیش‌نیاز توافق داخلی بر سر برجام و رفع مشکلات اقتصادی در گفت و گو با مهدی عسلی
مهدی عسلی، مدیر کل پیشین دفتر اقتصاد کلان سازمان برنامه و بودجه بر این باور است که باید چارچوب اقتصادی نظام مشخص شود تا هر فعال اقتصادی در این چارچوب بتواند به فعالیت بپردازد. از نظر او دولت در ایران تصمیم‌گیرنده نهایی نیست و بهتر است با تعامل بیشتری در درون نظام برای حل مسائل اقتصادی، اجماع سیاسی به وجود آید.
کدام‌یک اولویت داشت؛ اصلاحات اقتصادی یا دستیابی به توافق هسته‌ای؟
اصلاحات ساختاری مقدمه درون‌زایی - توافق هسته‌ای مقدمه برونگرایی
در شرایط حاضر شاهد آن هستیم که برآیند اوضاع اقتصادی کشور به سمت نوعی سکون (نه ثبات) معطوف شده است و بخشی از صاحبنظران و افکار عمومی جامعه نسبت به دستاوردهای اقتصادی توافق هسته‌ای دچار ابهام شده‌اند.
پیش‌شرط اجماع سیاسی برای حل مشکلات اقتصادی چیست؟
مشکلات اقتصادی در کشور ما نه وابسته به متغیرهای اقتصادی بوده و نه بر اساس کارکردهای علم اقتصاد شکل گرفته است. آنچه امروز از آن به عنوان ناکارآمدی اقتصاد در ایران نام برده می‌شود ریشه در سیاستگذاری‌های اقتصادی بر مبنای تئوری‌های علم اقتصاد نداشته بلکه به سبب تصمیم‌گیری‌ها و مصالح سیاسی به وجود آمده است.
آیا اجماع راه‌حل مشکلات اقتصادی ایران است؟
«برجام» و نقشه راه رسیدن به آن در عین حال که بن‌بست‌های این پرونده را گشود تبدیل به الگویی برای حل مرافعات و اختلافات بین‌المللی شد.
رونق مسکن
بهروز ملکی معتقد است: شاخص‌های پیش‌نگر حاکی از رسیدن به مراحل پایانی رکود بازار مسکن است
عواملی چون نرخ بالای سود واقعی بانکی، نرخ پایین رشد اقتصادی، افت درآمدهای نفتی و خصوصاً حجم بالای صدور پروانه‌های ساختمانی طی سال‌های 1390 تا 1392، به طولانی شدن دوره رکود در بازار مسکن انجامید.
صنایع دستی
محمدرضا فرزین از تبعات جدایی صنایع دستی ایران از بخش صنعت می‌گوید
زرق و برق صنایع دستی ایران در شهرهای سنتی رنگ باخته است و شواهد حاکی از تعمیق رکود در بازار این محصولات است. سهم ناچیز صنایع دستی ایران در بازار جهانی در عین حال که همواره بر مزیت‌های صنایع دستی از منظر اقتصادی تاکید می‌شود، نشان می‌دهد توان رقابتی صنایع دستی ایران در میان کشورهای منطقه و بازارهای جهانی کاهش یافته است.
اتاق کرمان
تجارت کرمان در گفت‌وگو با محسن جلال‌پور
طی دو دهه اخیر، تحول و دگرگونی شگرفی در مجموعه اتاق بازرگانی کرمان به وجود آمده، تلاش در جهت رونق‌بخشی افزون بر صادرات و بالا بردن سطح اقتصاد کرمان در ابعاد گوناگون، ایجاد تعامل با نهادها و ارگان‌های مرتبط و بهره‌گیری از همه توان استان و نیروهای خبره و کارشناس از جمله این فعالیت‌ها بوده است.
روز اجباری
بررسی مساله سربازی از زاویه اقتصاد در میزگردی با حضور سعید اسلامی‌بیدگلی و مهدی مجبوری
مساله سربازی به عنوان یکی از مسائلی است که همواره در کشور ما مورد بحث بوده است. در سال‌های اخیر این قانون با تغییرات جزیی مواجه بوده و سعی شده با ارائه راهکارهایی برخی از ایرادات این قانون اصلاح شود.