رئیس اسبق پژوهشکده پولی و بانکی با بیان اینکه مجموعه عواملی، سازمان بازنشستگی را با یک بحران مالی از نظر درآمدی و پرداخت هزینه های کارکنان دولت مواجه کرده است، تاکید کرد: اقداماتی که در دولت گذشته انجام شد، این وضعیت را برای این سازمان به همراه داشت.

احمد مجتهد در گفت و گو با ایرنا افزود: ایران در سه سال گذشته به دلیل رکود اقتصادی، فعالیت های اقتصادی درآمدزایی سابق را نداشت و با کاهش فرآیند تولید، شرکت های تحت نظارت صندوق های بازنشستگی نیز دچار مشکل شدند و منابع درآمدی صندوق های بازنشستگی با کاهش همراه شد.
وی افزود: با نگاهی به آمار بورس اوراق بهادار در 9 ماه ابتدایی امسال خواهیم دید که بیشتر شرکت ها زیان ده شده اند و با این نوع شرایط اقتصادی نه فقط شرکت های وابسته به تامین اجتماعی و صندوق بازنشستگی دچار مشکل شدند بلکه این مشکل کل اقتصاد کشور را تحت تاثیر قرار داد.
استاد اقتصاد دانشکده علامه طباطبایی یادآور شد: دولت برای پرداخت قسمتی از بدهی هایش به صندوق بازنشستگی و تامین اجتماعی؛ بخشی از دارایی خود همچوین کارخانه ها و موسسسه های مختلف مالی را به آنها واگذار کرد اما با توجه به اینکه دارایی های واگذارشده شامل مقررات و ضوابط دولتی می شد، سازمان بازنشستگی توانایی اداره آنها را به نحو احسن نداشت؛ بیشتر این شرکت ها سودآوری لازم را نداشتند و ورشکسته شدند و امکان بهره گیری مناسب از آنها برای افزایش توانایی مالی لاین صندوق ها فراهم نشد.
رئیس اسبق پژوهشکده پولی و بانکی، عامل دیگر کاهش منابع مالی صندوق های بازنشستگی و تامی اجتماعی را در مقایسه با استانداردهای بین المللی، کاهش سن بازنشستگی در کشور عنوان کرد و افزود: در دوره هایی با مصوبات مجلس، افرادی زودتر از معمول با سابقه کمتر بازنشسته شدند و این نسبت در ایران کاهش یافت و منابع درآمدی سازمان بازنشستگی و تامین اجتماعی نیز سیر نزولی به خود گرفت.
وی افزود: عامل دیگر به تغییرات جمعیتی کشور برمی گردد به طوری که رشد جمعیت ایران در اوایل انقلاب حدود 3.1 درصد بود و در حال حاضر حدود 1.9 درصد است؛ به این معنا که در سال های اخیر از تعداد افرادی که وارد بازار کار می شوند، به تدریج کاسته و این مساله سبب شده در هشت سال گذشته از نظر درآمدی سازمان های بازنشستگی دچار مشکل شوند.
این کارشناس اقتصادی افزود: از آنجا که بخشی از درآمد سازمان بازنشستگی باید از محل سرمایه گذاری تامین شود اما شرایط نامساعد بورس اوراق بهادار در چند سال گذشته، درآمد این سازمان ها را کاهش داد.
وی افزود: بنابراین مجموعه ای از عوامل سبب شده که این سازمانها با مشکل روبرو شوند و تا زمانی که این مشکلات حل نشود، دولت چاره ای جز کمک از محل بودجه و عمل به تعهدات خود ندارد ضمن اینکه باید اصلاحات اساسی نسبت به شرکت هایی که در اختیار این سازمانها قرار داده است، انجام دهد.
مجتهد، «رانت» را عامل دیگر کاهش درآمد صندق های بازنشستگی و تامین اجتماعی دانست و با ذکر مثالی از کارخانجات فولاد گفت: صندوق بازنشستگی فولاد سالها از یک رانت برخوردار بود و این درآمد از محل کارخانجات فولاد تامین می شد اما پس از واگذاری آن به بخش خصوصی، بخش خصوصی دیگر حاضر به پرداخت این رانت ها نشد و تعداد زیادی از کارکنان که در دولت گذشته حقوق هایی بدون ضابطه و تا سه برابر دریافت می کردند، اکنون با مشکل عدم پرداخت مواجه شده اند و در نتیجه این مشکل به دوش وزارت دفاع و تعاون افتاده و به مشکلات سازمان بازنشستگی و تامین اجتماعی نیز افزوده است.
استاد دانشگاه علامه، در ادامه به ذکر مثالی از یک کشور اروپایی اشاره کرد و گفت: یکی از دلایلی که یونان از نظر اقتصادی دچار مشکل شد، این بود که بعضی از شرکت ها به خاطر ورشکستگی نتوانستند به تعهدات خود عمل کنند و از طرفی به خاطر بی توجهی، فردی که سالها پیش از دنیا رفته بود، همچنان در فهرست حقوق بگیران بوده در نتیجه دولت یونان این پرداخت ها را از محل استقراض انجام داد و در بازپرداخت دچار مشکل شد.
وی افزود: چنانچه وضعیت اقتصاد کشور در دوره پسابرجام بهبود یابد و برخی مصوبه های مجلس نیز با دقت بیشتری همراه شود، در آینده رونق به اقتصاد کشور بازگشته و درآمد این صندوق ها از محل سرمایه گذاریشان افزایش خواهد یافت.
به گزارش ایرنا، محمدباقر نوبخت چندی پیش در نهمین نشست هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران وضعیت «آب»، «محیط زیست» و «صندوق بازنشستگی» را بحرانی دانست و از این سه مورد، به عنوان سه اولویت در برنامه ششم توسعه یاد کرد.
اظهارات وی در پارلمان بخش خصوصی در حالی مطرح شد که رئیس اتاق بازرگانی ایران نیز در این رابطه، گفت: «وضعیت صندوق های بازنشستگی بیش از حد نگران کننده شده است و بسیاری از این صندوق ها، به وضعیتی رسیده اند که به زودی از پرداخت تعهدات خود بازخواهند ماند.