شقاقی شهری در گفتگوی تفصیلی با نسیم: این نقدینگی افسارگسیخته نمی‌تواند کار دو موسسه مالی و اعتباری و یک بانک باشد؛ موسسات مالی و اعتباری غیرمجاز کل سپرده‌هایشان را در بانک‌های تحت نظارت بانک مرکزی می‌گذارند

وحید شقاقی شهری اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی در گفتگوی تفصیلی با «نسیم» در خصوص دستکاری 40 تا 50 هزار میلیارد تومانی آمار نقدینگی در شش ماه نخست سال 93 اظهار کرد:  توجیهاتی که بانک مرکزی برای دستکاری آمار نقدینگی سال گذشته مطرح کرده به هیچ وجه در اقتصاد دنیا پذیرفتنی نیست.

وی با اشاره به وضعیت پوشش آماری موسسات مالی و اعتباری عنوان کرد: این موسسات در صورت داشتن و یا نداشتن مجوز نمی توانند، سپرده ها را نزد خودشان نگه دارند. به عنوان مثال بنده اگر سپرده ای در یک موسسه مالی و اعتباری باز کنم، در اصل این سپرده را در حساب یک بانک باز کرده ام.

این اقتصاددان افزود: وقتی در این موسسات افتتاح حساب انجام می دهیم، این موسسه به ما می گوید چند ساعت بعد و یا یک روز بعد این پول به حساب شما می آید و یا با آمدن پیامک از ورود این پول به حسابتان با خبر می شوید. این یعنی کل پول ما برای مدتی نزد یک بانک باقی مانده است.

شقاقی شهری گفت: ممکن است موسسه مالی و اعتباری چند ساعت بعد و یا یک روز بعد کل پول را از حساب بانک بردارد، اما همین مدت اندکی که پول در حساب بانک قرار دارد کافی است، تا این پول جز دارایی ها و یا پوشش آماری این بانک حساب شود. در واقع پول موسسات مالی و اعتباری هم در قسمت دارایی و هم در قسمت بدهی بانکی که با آن موسسه کار می کند ثبت می شود.

وی با انتقاد  از سخنان مدیر اداره بررسی ها و سیاستهای اقتصادی بانک مرکزی در توجیه دستکاری آمار نقدینگی بانک مرکزی در سال گذشته به نسیم بیان کرد: حسابی که برای یک فرد در یک موسسه مالی و اعتباری باز می شود، بلافاصله به حساب یک بانک می رود، جز دارایی های آن بانک ثبت می شود. بنابراین آن بانک براساس این دارایی شروع به دادن تسهیلات می کند و همین اتفاق به طور همزمان برای آن موسسه مالی و اعتباری که با این بانک همکاری می کند، هم می افتد. یعنی موسسه هم شروع به اعطای تسهیلات می کند، بنابراین دو بار به آمار نقدینگی اضافه می شود.

این عضو عضو هیات علمی دانشگاه علوم اقتصادی با بیان اینکه "موسسات مالی و اعتباری غیر مجاز خودشان عامل رشد فزاینده میزان نقدینگی هستند" گفت: موسسات مالی و اعتباری غیر مجاز به شکل دوبله به آمار نقدینگی اضافه می کنند. آمار آنها یک بار از طرف بانکی که با آن کار می کنند، محاسبه می شود و یک بار هم از طرف خودشان محاسبه می شود.

شقاقی شهری تصریح کرد: برخلاف ادعای مسئولان بانک مرکزی، بخشی پولی که در  حساب موسسات مالی و اعتباری قرار دارد در حساب بانکها قرار نمی گیرد، بلکه تمام این پول در حساب بانکها قرار می گیرد جز دارایی ها و در سمت بدهی ثبت می شود، و بانک براساس چند برابر آن شروع به اعطای تسهیلات می کند. همین عامل باعث می شود که اثر موسسات مالی و اعتباری بر آمار نقدینگی دو برابر شود.

موسسات مالی و اعتباری غیر مجاز ضریب فزاینده پول در ایران را به 6.5 رسانده اند

وی با اشاره به تاثیر وجود موسسات مالی و اعتباری در افزایش ضریب فزاینده پول گفت: یک زمانی ضریب فزاینده پول در ایران 4.5 بود، ولی در حال حاضر این ضریب به 6.5 است. این مسئله به دلیل وجود موسسات مالی و اعتباری است که سپرده های مردم دو بار خودش را در آمار نقدینگی نشان می دهد. در حالی که قبلا سپرده های مردم یک بار نشان می داد.

بانک مرکزی اگر می خواست می توانست آمار نقدینگی این موسسات را پارسال به نقدینگی اضافه کند

این اقتصاددان با انتقاد از دستکاری آمار نقدینگی نیمه اول سال 93 خاطرنشان کرد: سوال من از مسئولان بانک مرکزی این است که چرا آنها آمار نقدینگی دو موسسه مالی و اعتباری کوثر و عسکریه و همچنین بانک قوامین را یک سال بعد به آمار نقدینگی اضافه کرده اند؟ مگر آنها نمی توانستند در همان سال به صورت لحظه ای آمار نقدینگی این موسسات را پوشش دهند؟ این که بعد از گذشت یک سال به هر ماه حدود 40 تا 50 هزار میلیارد نقدینگی اضافه شود دارای ابهام است.

شقاقی شهری با اشاره به پوشش آماری بانک قوامین بعد از گذشت یک سال عنوان کرد: بانکها به صورت لحظه ای آمار نقدینگی خود را در اختیار بانک مرکزی قرار می دهند. موسسات کوثر و عسکریه هم جز موسسات مجوز داری بودند که آمارشان برای بانک مرکزی شفاف است. بنابراین توجیهات مسئولان بانک مرکزی با هیچ منطقی از اقتصاد پولی مرسوم در دنیا همخوانی ندارد.

دستکاری 50 هزار میلیاردی بانک مرکزی در آمار نقدینگی شبهناک است

وی تصریح کرد: عدد 40 تا 50 هزار میلیارد نقدینگی که در هر ماه به آمار نقدینگی نیمه اول سال 93 اضافه شده است، عدد خیلی بزرگی است و بانک قوامین، موسسه مالی اعتباری کوثر و موسسه عسکریه چنین دارایی ندارند که بخواهند آن را به حجم نقدینگی اضافه کنند. همچنین با توجه به این که دو موسسه و بانک در بانک مرکزی حساب شفافی دارند، دستکاری های بانک مرکزی را شبهناک می دانم.

عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی افزود: اگر نقدینگی که بانک مرکزی به آمار شش ماه اول سال گذشته اضافه کرد را جمع بزنید متوجه خواهید شد که این نقدینگی نمی تواند کار دو موسسه مالی و اعتباری و یک بانک باشد، زیرا عدد به دست آمده عدد بسیار بالایی است که بخش زیادی از 870 هزار میلیارد تومان نقدنیگی موجود را بر می گیرد.

شقاقی شهری گفت: تمام اطلاعات موسسات مالی و اعتباری غیر مجاز نزد بانک مرکزی شفاف است و آنها پولی را نزد خودشان نگه نمی دارند که بانک مرکزی بعدا بخواهد به بهانه اضافه کرد آمار آنها نقدینگی را دستکاری کند. با این تفاسیر مفهومی به عنوان پوشش آماری موسسات مالی و اعتباری مجاز و یا غیر مجاز در اقتصاد وجود ندارد.

پوشش آماری نقدینگی یک مفهوم "من درآوردی" است

وی در واکنش به اظهار نظر یک مقام مسئول در بانک مرکزی درباره رشد رشد نقدینگی در دو سال اخیر گفت: امکان ندارد، در طول دو سال فقط 270 هزار میلیارد تومان به حجم نقدینگی اضافه شده است و این ادعای مسئولان بانک مرکزی صحت ندارد. پوشش آماری موسسات مالی و اعتباری هم یک مفوم من درآوردی است که در هیچ جای اقتصاد جهان نمونه آن را نمی توانید پیدا کنید.

منبع: نسیم