براساس تازهترین آمار ارایهشده از سوی وزارت نیرو، درحالحاضر بیش از یکمیلیون حلقه چاه آب شامل عمیق و نیمهعمیق در کشور وجود دارد که این چاهها با دریافت مجوز قانونی حفر شدهاند. تعداد چاههای عمیق حفر شده در کشور بالغ بر ٢٠٥هزار و ٥١١ حلقه است و تعداد چاههای نیمهعمیق به ٥٥٣هزار و ٨٧ حلقه میرسد. از سوی دیگر، با افزایش تعداد چاههای حفرشده در ایران، نقش و تعداد قناتها و چشمهها که روزگاری تنها منبع تأمین آب ایران بودند نیز کاهش یافته است. بهطوری که هماکنون در کل کشور ٥٠هزار و ٨٣٩رشته قنات وجود دارد که البته بسیاری از آنها روبهنابودی هستند. تعداد چشمههای موجود در ایران نیز به ٢٥٤ هزار و ٥٥٤ رشته میرسد که بهدلیل افت آبهای زیرزمینی، تعداد چشمهها رو به کاهش است. حال در این بین این پرسش باقی است که مدیریت منابع آب کشور در این حوزه آیا اصولی عمل کرده است یا خیر؟ چراکه براساس آمار ارایهشده از سوی وزارت نیرو (درخصوص چاههای حفرشده که تنها مربوط به چاههای مجاز است) درصورتیکه چاههای غیرمجاز را (که تعداد آنها کم نیست) به آن اضافه کنیم، عددی به مراتب بزرگتر بهدست میآید که گویای خطری است که سفرههای زیرزمینی ایران را تهدید میکند.
تهران دومین استان با بیشترین حلقه چاه
همانطور که گفته شد، چاههای عمیق تیشه بر ریشه منابع آبهای زیرزمینی میزنند. هرچقدر عمق چاه عمیقتر باشد، این فاجعه سهمگینتر خواهد بود زیرا حاکی از آن است که آبهای زیرزمینی کاهش یافتهاند و روند مصرف بیرویه بوده است. میان استانهای ایران، خراسانرضوی با ٢٩٠٣٩ چاه عمیق رکورددار این حوزه است. این استان با وجود آنکه حدود ٥میلیوننفر جمعیت دارد اما بهدلیل آب و هوای خشک نیازمند آب بسیاری است. همچنین در این استان هم بخش اعظم آب به دست آمده از چاه صرف کشاورزی میشود. پس از خراسانرضوی، استان تهران با ١٩٤٩٩ چاه عمیق قرار دارد. در تهران نیز مانند خراسانرضوی بخش اعظم آب چاهها صرف کشاورزی میشود و آب سدها اصولا به مصارف شرب میرسد. پس از آن اصفهان با ١٣٧٥٤ چاه عمیق در رتبه سوم قرار دارد. این استان هم برای دستیابی به منابع آب جهت کشاورزی اقدام به حفر چاههای عمیق کرده است. پس از اصفهان استان کرمان با ١٦٠٨٨حلقه چاه عمیق در رتبه بعدی قرار دارد. این استان آبوهوای خشکی دارد و به لحاظ کویریبودن نیازمند آب است. پس از کرمان، استان مازندران نیز در رتبه پنجم است. در این استان ١٥٨٤١ حلقه چاه حفر شده است که مصارف آشامیدنی هم دارد اما بیشتر آن صرف کشاورزی میشود. البته باید در نظر داشت که این تعداد چاه، موارد ثبتشده هستند و عموما برداشت آنها کنترل میشود اما در هر استان، تعداد زیادی چاه ثبتنشده وجود دارند که برداشت از آنها بیرویه و بهدور از نظارت است. به همین منظور مقامات مسئول در نظر دارند کنتورهای هوشمندی برای چاهها نصب کنند تا به این ترتیب میزان برداشت آنها را کنترل کنند.
منبع: شهروند