استاد برنامهریزی روستایی از دانشگاه شهید بهشتی گفت: در حال حاضر جامعه روستایی از هم پاشیده و به افراد تبدیل شدهاست و در نتیجه اجرای برنامههای مشارکتی به سختی امکانپذیر است.
دکتر عباس سعیدی در نشست تخصصی «مدیریت محلی آب و نقش نهادهای خودکنترل کننده» اظهار داشت: در بخش آب، آمار و ارقام دقیقی وجود ندارد؛ بسیاری از آمارهای ارایه شده به سال 1342 باز میگردد و هنوز گفته میشود که سهم آب بخش کشاورزی از منابع موجود حدود 79 درصد است؛ در صورتی که اگر مصارف شهری را حساب کنیم، شاهد رشد بیش از حد مصرف در این بخش هستیم.
وی افزود: مدیریت محلی منابع آب را باید از نگاه توسعهای مورد توجه قرار داد و باید بدانیم سیاستهای اتخاذ شده چقدر با هم هماهنگ هستند.
* بیشتر شهرهای ما روستا هستند و تبدیل به شهر واقعی نشده اند
این استاد دانشگاه با بیان اینکه "در شرایطی که شهرنشینی در کشور ترغیب میشود، چگونه میتوان منابع آب را مدیریت کرد"، گفت: ما به صورت مصنوعی شهر ایجاد کردهایم به طوری که تعداد شهرهای کشور از 350 شهر دهه 40 به 1400 شهر رسیده است؛ اما بیش از 80 درصد شهرهای ایجاد شده هم روستا است و تبدیل به شهر واقعی نشده است.
سعیدی با اشاره به اینکه حداقل سرانه مصرف آب شرب یک شهرنشین حدود 200 لیتر است، اذعان داشت: اگر 70 درصد مردم ایران را شهرنشین فرض کنیم، با در نظر گرفتن جمعیت 78 میلیون نفری، بیش از 50 میلیون نفر شهرنشین داریم که از ضرب جمعیت شهری به سرانه مصرف، حجم آب شرب شهرها، سه هزار و 650 لیتر در سال برآورد میشود.
وی ادامه داد: باید ببینیم طرحهای هادی چه بلایی سر روستاهای کشور آوردهاست؛ متاسفانه با اجرای این طرحها، روستاها ماهیت خود را از دست دادهاند و حتی روستاییان برای آبیاری باغچههای خود از آب لولهکشی استفاده میکنند.
این استاد برنامهریزی روستایی تاکید کرد: نظام اجتماعی به مفهوم عام آن دچار بحران شده، بنابراین طرح مسئله را باید از آنجا آغاز کرد.
* برخی سفره آبهای زیرزمینی تا 60 متر هم افت کردهاند
سعیدی تصریح کرد: باید ببینیم چه کردهایم که بسیاری از تالابهای کشور خشک شده و وضعیت بحرانی برای منابع آب ایجاد شدهاست.
وی با تاکید بر اینکه اصلاحات ارضی را نباید سر منشاء تمام مشکلات کشور دانست، افزود: از زمان مصدق، بر اساس مدلهای غربی، عوامل پنجگانه را برای مدیریت کشور در نظر گرفتیم؛ آب را از خاک جدا کردیم؛ در شرایط کنونی حقآبه دار محو شده و نام آن را آببر گذاشتهایم، در نتیجه این رفتارها، برای کشور بحران ایجاد کردهایم.
این استاد برنامهریزی روستایی با بیان اینکه "باید با اقدامات معکوس بحران را اندکی تعدیل کنیم"، گفت: نظام اجتماعی در پیشبرد اهداف بسیار مهم است؛ نباید این نظام را فراموش کنیم؛ اما متاسفانه در حال حاضر جامعه روستایی از هم پاشیده و به افراد تبدیل شدهاست و در نتیجه اجرای برنامههای مشارکتی به سختی امکانپذیر است.
سعیدی با بیان اینکه "نمیدانم چگونه وقتی آب نیست، قصد داریم تشکلهای آب بران را فعال کنیم"، گفت: در حال حاضر برخی سفره آبهای زیرزمینی تا 60 متر هم افت کردهاند؛ ضمن آنکه به دلیل تفاوت سطح زیر کشت و وجود اراضی چند صد هکتاری در کنار واحدهای زیر یک هکتار همچنین نابرابریهای برداشت آب، چگونه و با چه امکانی تشکلهای آب بران را فعال خواهیم کرد؟
وی خاطرنشان کرد: یک بار دیگر باید در مفاهیم بازنگری شود تا در اصلاح روشها به بیراهه نرویم.
منبع: تسنیم