نگاهي به نقش راه آهن در توسعه روابط اقتصادي ايران و افغانستان
طرح احداث راه‌آهن خواف - هرات از اوایل دهه۱۳۸۰ مطرح و پس از نقشه برداری و طراحی مسیر، از 14سال پیش کلنگ احداث مسیر زده شد و حالا با گذشت حدود 20 سال به نتيجه رسيد
خط راه آهن خواف- هرات روز 5 شنبه با ارتباط تصويري و مجازي رئيس جمهور دو كشور ايران و افغانستان به صورت رسمي افتتاح و اولين محموله تجاري و اقتصادي از طرف ايران به افغانستان ارسال شد؛ خط ريلي كه به عنوان خط پيوند دو ملت از آن ياد مي شود. مسير ريلي كه مي تواند به توسعه اقتصادي ايران و افغانستان و ايجاد خط ترانزيني مهم بين ايران و شرق آسيا و آسياي ميانه و از طرف ديگر ارتباط افغانستان به آب هاي آزاد كمك كند. خط ریلی خواف – هرات، افغانستان معدن خیز و محصور در خشکی را به راه‌آهن سراسری ایران و در آینده با افتتاح راه‌آهن چابهار زاهدان، به آب‌های آزاد متصل می کند که زمینه توسعه مناسبات اقتصادی افغانستان و شرکای تجاری خود نظیر هند مهيا مي شود. از سوی دیگر احداث و بهره برداری از این خط ریلی فرصتی برای افغانستان و ايران ایجاد می‌کند تا با برقراری اتصال ریلی هرات به مزارشریف، از ظرفیت ترانزیتی این مسیر نیز برخوردار شود و شبکه ریلی کشورهای آسیای میانه و شرق چین دست پیدا كنند.
پنجشنبه گذشته، 3 قطعه از 4قطعه خط راه‌آهن خواف - هرات با حضور روسای جمهوری ایران و افغانستان با شعار «دو ملت، یک فرهنگ، یک تاریخ» به بهره‌برداری رسید. طرح احداث راه‌آهن خواف - هرات از اوایل دهه۱۳۸۰ مطرح و پس از نقشه برداری و طراحی مسیر، از 14سال پیش کلنگ احداث مسیر زده شد و حالا با گذشت حدود 20 سال به نتيجه رسيد. اجرای قطعات یک، دو و سه راه‌آهن خواف - هرات به طول 140 کیلومتر هزار و 800 میلیارد تومان هزینه داشته است. راه‌آهن خواف - هرات 225 کیلومتر طول دارد که عملیات اجرایی آن در 4 قطعه اجرا می‌شود. قطعات یک و دو به طول 78 کیلومتر در خاک ایران و از شهرستان خواف تا مرز شمتیق خراسان رضوی است و قطعات 3 و 4 این خط آهن به‌طول 147 کیلومتر در خاک افغانستان از شمتیق تا روزنک به طول 62 کیلومتر و از روزنک تا شهر هرات 85 کیلومتر است که روز 5شنبه 140 کیلومتر از آن افتتاح شد.
توسعه و تقویت روابط اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ایران و افغانستان با تسهیل صادرات و واردات کالا و مسافر بین دو کشور، دسترسی مناسب ریلی کشور افغانستان از طریق ایران به دیگر مناطق بین‌المللی اعم از آب‌های آزاد جنوب، منطقه قفقاز، ترکیه، عراق و اروپا از اهداف این طرح بين المللي است. پوشش خدمات ترابری ریلی برای حدود 1.5 میلیون نفر از مردم کشور افغانستان در منطقه هرات، خروج از انزوای جغرافیایی منطقه سنگان در خاک ایران و شهر هرات در افغانستان، شکوفایی فعالیت‌های عمرانی و اقتصادی منطقه شمال غرب افغانستان، کاهش هزینه نسبی حمل‌ونقل و همچنین رفع انحصار حمل کالا از حمل‌ونقل جاده‌ای، کاهش مصرف سوخت در مقایسه با حمل‌ونقل جاده‌ای و افزایش ایمنی در ترابری منطقه از دیگر اهداف این طرح است.
سیدحسین کرمانی‌ها، مجری طرح برون‌مرزی راه‌آهن خواف - هرات گفته است دوره بازگشت سرمایه صرف شده در این خط ریلی با استفاده از مزایای توسعه صادرات به افغانستان به ویژه مصالح و سوخت، به حدود 3سال می رسد که از صرفه اقتصادی بالای این پروژه حکایت دارد. خط ریلی خواف – هرات، ششمین مرز ریلی ایران است که شبکه ریلی داخلی را به شبکه ریلی کشورهای همسایه متصل کرده است؛ با این تفاوت که این بار، شبکه ریلی ایران وارد کشوری شده که تاکنون شبکه ریلی فعالی نداشته است. ايران پيش از اين در مرزهای سرخس، رازی، میرجاوه، جلفا و لطف‌آباد زمینه توسعه مبادلات اقتصادی را فراهم آورده است.
محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اینکه خط آهن خواف – هرات، ایران را به دومین مرکز جمعیتی افغانستان متصل کرده، می‌گوید: در سال‌جاری ۱۰میلیون تن بار ترانزیتی میان ایران با افغانستان، کشورهای منطقه و بنادر جنوبی و شمالی و کریدور شرق - غرب و شمال - جنوب مبادله شده؛ اما هدف‌گذاری ایران، رسیدن به ترانزیت ۵۰میلیون تن بار در سال است که با این روش، سهم قابل‌ملاحظه‌ای نیز به محموله‌های افغانستان و بارهای ترانزیت شده از طریق افغانستان اختصاص می‌یابد.
اتاق تهران