روز گذشته پس از ۱۰ ماه تحقیق و توسعه درخصوص واکسن کرونا عرضه واکسن به شکل سراسری در بریتانیا آغاز شد. اولین واکسن به مارگارت کینان، مادربزرگ ۹۱ ساله تزریق شد تا نام او به‌عنوان نخستین فرد دریافت‌کننده واکسن کرونا پس از تایید مقامات بهداشتی ثبت شود. همچنین فردی به عنوان «ویلیام شکسپیر» ۸۱ساله، نیز این واکسن را دریافت کرد. ترزیق واکسن در مقیاس انبوه این امید را ایجاد کرده که جهان در آغاز راه پیروزی در مبارزه با همه‌گیری کروناست. ویروسی که اقتصادها را خرد کرده و بیش از ۵/ ۱ میلیون نفر را به دام مرگ کشانده است. مقامات بریتانیا پس از آغاز واکسیناسیون گسترده، این روز را «روز پیروزی» نامیدند. وزیر بهداشت انگلیس در این باره گفت: راهی طولانی پیش روی ماست، اما این راه، راه نجات است.

آغاز واکسیناسیون از ساعت ۶:۳۰ صبح

مارگارت کینان که هفته آینده ۹۱ ساله می‌شود، پیشاپیش بهترین هدیه تولدش را دریافت کرد. این مادربزرگ سحرخیز با دریافت نخستین دُز واکسن در ساعت ۶ و ۳۱ دقیقه صبح در اولین طرح واکسیناسیون انبوه کرونا، تاریخ‌ساز شد. حالا او امیدوار است پس از سپری شدن سالی که بیشتر در انزوا گذشته، وقت بیشتری را با ۴ نوه و ۲ فرزند و دوستانش بگذراند. خبر تایید واکسن فایزر-بایون‌تک در پایان یک سال تاریک مورد استقبال بسیاری از انگلیسی‌ها قرار گرفت. کمتر از یک هفته پس از آنکه انگلستان به‌عنوان اولین کشور غربی واکسن کووید-۱۹ را تایید کرد، بخش بهداشت و درمان بریتانیا واکسیناسیون انبوه اولین دُزهای واکسن فایزر-بایون‌تک را شروع کرد.

انگلیس با بیش از ۶۱ هزار کشته، در میان کشورهای اروپایی بیشترین آسیب را از کووید-۱۹ متحمل شده است، اما دولت این کشور امیدوار است با استفاده از واکسن فایرز-بایون‌تک پیش از ایالات متحده یا اتحادیه اروپا بتواند روند بیماری را تغییر دهد. جون راین، رئیس آژانس تنظیم داروها و محصولات بهداشتی انگلیس اظهار کرد انگلیس آماده است تا تاثیرات احتمالی روند خروج انگلیس از اتحادیه اروپا بر فرآیند واکسیناسیون را مدیریت و اطمینان حاصل کند که واکسن به تمام مردم کشور برسد. برای شروع واکسیناسیون در انگلیس، ولز و اسکاتلند از سه‌شنبه ۸ دسامبر برنامه‌ریزی شده است. در ایرلند شمالی هم بناست واکسیناسیون در اوایل هفته جاری میلادی آغاز شود، اما تاریخ دقیق آن مشخص نشده است.

با وجود شروع واکسیناسیون، چهار مقام ارشد پزشکی انگلستان در نامه‌ای هشدار دادند که زمستان امسال سخت خواهد بود و مردم نباید اقدامات محافظتی خود را کنار بگذارند. آنها گفتند: «اگرچه خبرهای بسیار خوشایند در مورد واکسن‌ها به این معنی است که ما می‌توانیم نسبت به سال ۲۰۲۱ خوش‌بین باشیم اما استفاده از واکسن تاثیر اندکی در کاهش تعداد مراجعه‌کنندگان به مراکز درمان کووید طی سه ماه آینده خواهد داشت.»

پیشتازی انگلیس با شروع واکسن

سرعت بالای نهادهای نظارتی در انگلیس که از تمام همتایان اروپایی خود پیشی گرفته سبب ایجاد پرسش‌هایی برای عموم مردم شده است اما سافرون کوردری، معاون مدیر خدمات بهداشت و درمان بریتانیا، این روند را «فوق‌العاده قوی» خوانده و تاکید کرده علت سرعت پروسه تایید واکسن، همزمانی انجام فرآیندهای موردنیاز بوده است.  سایر کشورها نیز در تصمیم‌گیری برای تایید واکسن خیلی از انگستان عقب‌ نیستند. سازمان غذا و داروی ایالات متحده، اعلام کرده نتایج بررسی‌های واکسن فایزر-بایون‌تک مطابق معیارهای این سازمان است. این سازمان ایمنی و اثربخشی واکسن را تایید کرده و احتمالا تا اواخر هفته چراغ سبز خود را به واکسن فایزر-بایون‌تک نشان خواهد داد.  دکتر آنتونی فائوچی، از متخصصان بلندپایه بیماری‌های عفونی در آمریکا، یک روز پس از آنکه گفته بود نهادهای نظارتی انگلستان به دقت همتایان آمریکایی خود اطلاعات واکسن فایزر-بایون‌تک را موشکافی نکرده‌اند، بابت سخنان خود عذرخواهی کرد. انتظار می‌رود فرآیند تایید واکسن مدرنا و واکسن تولید مشترک آسترازنکا و دانشگاه آکسفورد نیز در هفته‌های آتی طی شود.

اولویت دریافت واکسن

نزدیک به ۷۰ مرکز درمانی در سراسر انگلیس از قبل سهم تخصیص‌یافته واکسن خود را دریافت کرده‌‌اند و توزیع واکسن در حال حاضر به خوبی در حال انجام است. در حال حاضر ۸۰۰ هزار دُز واکسن توسط دولت بریتانیا تامین شده و طبق اظهارات کوردری، مقامات بهداشتی انگلیس انتظار دارند حداکثر ۴ میلیون دُز واکسن فایزر-بایون‌تک را تا پایان دسامبر داشته باشند که تا ۹۵ درصد در برابر کووید-۱۹ مصونیت ایجاد می‌کند. دولت انگلیس تاکنون ۴۰ میلیون دُز واکسن فایزر-بایون‌تک را سفارش داده که برای واکسیناسیون ۲۰ میلیون نفر یا یک‌سوم جمعیت انگلستان کافی است. به نظر می‌رسد بریتانیا برای در اختیار گرفتن تعداد واکسن در سطحی بیشتر از این مقادیر، باید تا سال آینده منتظر بماند.  در این مرحله افراد بالای ۸۰ سال و برخی از کارکنان بخش بهداشت و درمان و مددکاران اجتماعی، با هدف محافظت از آسیب‌پذیرترین گروه‌ها و بازگشت به وضعیت عادی واکسینه می‌شوند. وزیر بهداشت بریتانیا گفته است پیش‌بینی می‌شود واکسیناسیون این گروه چند هفته طول بکشد.

واکسیناسیون اجباری نیست

واکسن زدن در بریتانیا اجباری نیست اما مقامات سعی در تشویق مردم به تزریق واکسن با تاکید بر ایمنی بالای این واکسن دارند. پروفسور استفان پاویس، مدیر اداره دارو NHS، شروع واکسیناسیون را آغازی بر یک پایان خواند و گفت: سال ۲۰۲۰ سال وحشتناکی بود اما در ماه‌های آینده، زندگی روال عادی خود را از سر خواهد گرفت. او در پاسخ اینکه او برای کسانی که ممکن است نگران تزریق واکسن باشند، چه پیامی دارد، گفت: واکسن یکی از امن‌ترین اشکال دارو است. این دارو در آزمایشات بالینی روی هزاران نفر آزموده شده و یک مرجع مستقل نتایج را به دقت بررسی کرده و به آن چراغ سبز نشان داده است.  همچنین معاون مدیر سازمان خدمات بهداشت و درمان بریتانیا روز یکشنبه با اطمینان دادن به گیرندگان واکسن خاطرنشان کرد: داروی فایزر-بایون‌تک به اندازه هر واکسن عمومی ایمن است و کسانی که آن را دریافت می‌کنند توسط مقامات بهداشتی کنترل می‌شوند.  جون راین، رئیس آژانس تنظیم داروها و محصولات بهداشتی انگلیس در گفت‌وگو با یکی از شبکه‌های بریتانیایی عنوان کرد ممکن است علائم خفیفی پس از تزریق وجود داشته باشد، اما احتمالا ظرف یک یا دو روز از بین می‌رود و عارضه جدی وجود نخواهد داشت. طبق گفته‌های این کارشناس بیش از ۱۰ درصد افراد گیرنده ممکن است دچار عوارض جانبی از جمله درد در محل تزریق، سردرد، درد عضلانی، لرز، درد مفصل و تب شود. عوارض جانبی شایع دیگری نیز ذکر شده است که در تعداد افراد کمتری بروز می‌کند. راین گفت انگلیس آماده است تا تاثیرات احتمالی روند خروج انگلیس از اتحادیه اروپا بر فرآیند واکسیناسیون را مدیریت کند و اطمینان حاصل کند که واکسن به تمام مردم کشور برسد.

چالش‌های پیش روی واکسیناسیون

واکسن فایزر-بایون‌تک باید در دمای قطب جنوب حمل شود و پروسه واکسیناسیون هم به دلیل شرایط نگهداری و همچنین نیاز به تزریق دو دُز به فاصله سه هفته به هر فرد گیرنده، پیچیده است. بر اساس گزارش‌ها، اولین دُزهای این واکسن پنج‌شنبه شب وارد انگلیس شده و توسط ناوگان کامیون‌هایی بدون نام و نشان و از طریق تونل اروپا از بلژیک به مراکز ذخیره‌سازی نامعلوم در انگلیس، ولز، اسکاتلند و ایرلند شمالی منتقل شده است. 

این واکسن باید در دمای منفی ۷۰ درجه سانتیگراد نگهداری شود، دمایی که فقط در فریزرهای مخصوص امکان‌پذیر است. طبق مجوز آژانس تنظیم داروها و محصولات بهداشتی انگلیس، واکسن پس از خارج شدن از فریزر، باید در یخچال نگهداری شده و حداکثر ظرف ۵ روز مصرف شود. بسته‌ها را می‌توان فقط به دفعات محدود و تحت شرایط سخت بارگیری و بسته‌بندی کرد. به محض اینکه شیشه حامل واکسن برای تزریق رقیق شد، نمی‌توان آن را حمل کرد و باید ظرف مدت شش ساعت استفاده شود یا دور ریخته شود. در میان نگرانی‌ها در مورد جدایی انگلیس از اتحادیه اروپا که حمل‌ونقل واکسن از بلژیک به انبارهای انگلیس را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد، دولت بریتانیا این هفته گفت که آماده است از ارتش بریتانیا بخواهد دُزهای واکسن را از مرز عبور دهد.  جیمز کلورلی، وزیر امور خارجه بریتانیا، روز دوشنبه گفت: این واکسن محصولی بسیار مهم است.

بنابراین ما به دنبال اطمینان از موجود بودن آن در انگلیس در هر شرایطی خواهیم بود. اعلام تایید واکسن یک روز پیش از ورود آن توسط دولت انگلستان، این ابهام را به وجود آورده که چه کسانی ابتدا واکسن را تزریق می‌کنند و چگونه می‌توان با توجه به محدودیت‌های اجرایی توزیع آن را به راحتی مدیریت کرد. کمیته مشترک واکسیناسیون و ایمن‌سازی انگلیس (JCVI) گفته ابتدا واکسیناسیون ساکنان خانه‌های سالمندان و کارکنان آنها و سپس افراد بالای ۸۰ سال و همچنین کارمندان سازمان خدمات بهداشت و درمان را توصیه می‌کند.

روسیه واکسیناسیون گسترده را آغاز می‌کند

مراکز واکسیناسیون در سراسر مسکو از روز شنبه توزیع واکسن اسپوتنیک-وی روسیه را آغاز کردند که در ابتدا به گروه‌هایی مانند معلمان، متخصصان بهداشت و کارکنان خدمات شهری تعلق خواهد گرفت. ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه دستور داده است که از این هفته واکسیناسیون گسترده با اسپوتنیک-وی در سراسر کشور آغاز شود. روسیه اولین کشور جهان بود که مجوز واکسن کرونا را تایید کرد و اجازه استفاده عمومی را حتی قبل از آزمایش‌های مهم فاز ۳، که هنوز در حال انجام است، داد. این اقدام با انتقاد محافل علمی روبه‌رو شد. ناتالیا نیکولاوا کوینکووا، پزشک ارشد بیمارستان ۶۸ مسکو، روز شنبه به سی ان ان گفت: «واکسیناسیون عمومی امروز در ۷۰ نقطه مسکو آغاز شده است. ما هفت روز در هفته از ساعت ۸ صبح تا ۸ شب کار می‌کنیم.» کوزنکووا پرسش‌های مربوط به ایمنی واکسن را بی‌پاسخ گذاشت. او در مورد انتخاب بین ابتلا به این بیماری سخت و عواقب احتمالی واکسن پاسخ شفافی ارائه نکرد اما تلویحا ریسک تزریق واکسن را کمتر دانست. او افزود: «واکسن به‌طور رسمی ثبت شده است. دو مرحله از آزمایشات بالینی سپری شده و ما در حال تکمیل مرحله سوم هستیم. بنابراین در چارچوب یک بیماری همه‌گیر، در این شرایط، این به هیچ وجه با هیچ قاعده نظارتی مغایرت ندارد.» سرگئی سوبیانین، شهردار مسکو نیز اظهار کرد که مشارکت زودهنگام با شور و اشتیاق در حال انجام است و می‌گوید بیش از ۵هزار نفر در ۵ ساعت اول برای واکسیناسیون ثبت‌نام کرده‌اند. وزیر بهداشت، میخائیل موراشکو هفته گذشته گفت که بیش از ۱۰۰ هزار شهروند روسیه قبلا واکسن اسپوتنیک-وی را تزریق کرده‌اند. مقامات می‌گویند دُز کافی برای بیش از ۲ میلیون نفر در سراسر روسیه که حدود ۱۴۵ میلیون نفر جمعیت دارد، موجود است.

دنیای اقتصاد