آیا وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در برخورد با پلتفرم‌ها برای عرضه داروها و مکمل‌های بدون نسخه تبعیض قائل می‌شود؛ پاسخ سخنگوی سازمان غذا و دارو به این پرسش در گفتگو با تجارت‌نیوز منفی است، اما مدیران دیجی‌کالا به ایجاد نوعی رانت و انحصار در این زمینه، انتقاد دارند.
موضوع فروش آنلاین داروهای بدون نسخه و مکمل‌های غذایی که در چند ماه اخیر خبرساز شده، با توئیت اخیر مدیر عامل دیجی‌کالا و پاسخ سخنگوی سازمان غذا و دارو به او، وارد فاز جدیدی شد.
جستجوی کلیدواژه‌هایی چون قرص و مکمل در اسنپ‌فود، گزینه‌های زیادی را پیش روی کاربران قرار می‌دهد؛ از انواع قرص‌های جوشان گرفته تا قرص‌هایی مانند سیلاکس، آهن، ویتامین سی و کلسیم و همچنین پودرهای مکمل.
این در حالی است که دیجی‌کالا از ارائه چنین محصولاتی منع شده است. احتمالا همین موضوع، انگیزه حمید محمدی، هم‌بنیان‌گذار و مدیرعامل این فروشگاه آنلاین، برای گلایه در فضای مجازی بوده است.
او در صفحه شخصی خود در توئیتر نوشته بود زیرساخت‌های فنی برای عرضه چنین محصولاتی، در این فروشگاه آنلاین فراهم است اما سازمان غذا و دارو در مقابل آن مانع‌تراشی می‌کند.
کیانوش جهانپور سخنگوی سازمان غذا و دارو در پاسخ به او یادآور شد که فروش دارو و هرگونه مکمل تغذیه‌ای یا ورزشی در فضای مجازی و پلتفرم‌های اینترنتی به جز داروخانه‌های آنلاین دارای مجوز، ممنوع است. اما محمدی در پاسخ، با انتشار اسکرین‌شاتی از اسنپ‌فود به این نکته اشاره کرد که پلتفرهای دیگر، ماه‌هاست به راحتی در حال فروش چنین محصولاتی هستند و به نظر می‌رسد موضوع تبدیل به رانت شده است.
جهانپور تاکید کرد که چنین اقدامی از سوی هر پلتفرمی که انجام شده باشد، تخلف محسوب می‌شود. اما محمدی در پاسخ به او باز هم از برخوردهای دوگانه به این تخلف انتقاد کرد.
کاربران توئیتر در واکنش به توئیت مدیرعامل دیجی‌کالا و گفتگوی مجازی‌ای که میان او و سخنگوی سازمان غذا و دارو در گرفت، نظرهای مختلفی دارند؛ بعضی در کامنت‌ها حق را به محمدی داده‌اند و نوشته‌اند که واسطه‌ها و دلال‌ها مانع از ارائه چنین مجوزی می‌شوند. در مقابل، برخی مخالف ورود دیجی‌کالا به این حوزه هستند و معتقدند که این فروشگاه آنلاین در حوزه‌های دیگر هم خوب عمل نکرده است.
اما صرف‌نظر از عملکرد دیجی‌کالا به‌عنوان یک فروشگاه آنلاین و همچنین درست یا غلط بودن عرضه آنلاین محصولات دارویی و مکمل‌های غذایی، آیا موضوع ایجاد انحصار در این حوزه به نفع پلتفرمی خاص، صحت دارد؟
وزارت بهداشت: رانت وجود ندارد
این موضوع از چندی پیش مورد توجه رسانه‌ها قرار داشت. به گونه‌ای که سیدحیدر محمدی، مدیرکل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو، ناچار شد در گفتگو با خبرگزاری آنا، فروش انحصاری مکمل‌های ورزشی، ویتامین‌ها و شیرخشک توسط پلتفرم اسنپ فود را تکذیب کند.
جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو نیز چندی پیش در گفتگو با پایگاه خبری این سازمان، گفته بود که هیچ تبعیضی در فعالیت این پلتفرم‌ها وجود ندارد.
او تاکید کرد که به جز داروخانه‌های آنلاینی که از سازمان غذا و دارو مجوز دارند و همگی متصل به یک داروخانه فیزیکی مجاز هستند، هیچ پلتفرم دیگری حق عرضه فرآورده‌‌های مکمل را که نام دارو گرفته باشند، ندارند؛ البته عرضه هر نوع دارو نیز حتی در چنین داروخانه‌هایی مجاز نیست.
جهانپور، در پاسخ به این پرسش که چرا با برخی پلتفرم‌های عرضه‌کننده چنین محصولاتی برخورد نمی‌شود، افزود: همه موارد این چنینی به عنوان تخلف از قابلیت پیگرد برخوردارند؛ تا کنون نیز یا با متخلفان برخورد شده است یا در آینده می‌شود.
به گفته او، علاوه بر سازمان غذا و دارو، پلیس فتا و معاونت غذا و داروی دانشکده‌های علوم پزشکی نیز مجازند که با موضوع برخورد کنند؛ شهروندان نیز می‌توانند در مورد تخلف‌هایی که مشاهده می‌کنند، به نهادهای مسئول گزارش دهند.
دیجی‌کالا: برخوردها دوگانه است
با وجود تاکید مقامات وزارت بهداشت بر نبود نبعیض در این حوزه، مدیران دیجی‌کالا از شرایط موجود گلایه دارند. امیرحسن موسوی، مدیر روابط عمومی دیجی‌کالا در گفتگو با تجارت‌نیوز به وجود چنین تبعیض‌هایی اشاره کرد و گفت: پرسش اصلی این است که چرا بین دیجی‌کالا و پلتفرم‌های دیگر تفاوت گذاشته می‌شود و قانون به‌صورت دوگانه در حال اجراست.
او افزود: دیجی‌کالا از ماه‌ها پیش به به سازمان غذا و دارو پیشنهاد داده است که بستر عرضه قانونی این محصولات را فراهم کند؛ چرا که داروها و مکمل‌های غذایی بدون نسخه به راحتی حتی در برخی فروشگاه‌های آرایشی و بهداشتی نیز عرضه می‌شوند.
مدیر روابط عمومی دیجی‌کالا افزود: اکنون حتی برخی داروهایی که نیاز به نسخه دارند به صورت غیرقانونی در بعضی سایت‌ها در حال عرضه هستند اما متاسفانه سازمان غذا و دارو برای تسهیل عرضه قانونی داورها و مکمل‌های بدون نیاز به نسخه، همکاری نمی‌کند. در حالی که شورای هماهنگی اقتصادی نیز از این سازمان خواسته است که بستر قانونی لازم را برای این موضوع فراهم کند.
ایجاد رانت در عرضه داروها و مکمل‌ها
او با اشاره به اینکه اکنون نوعی رانت در این حوزه ایجاد شده، گفت: سازمان غذا و دارو سه شرط برای عرضه اینترنتی دارو و مکمل تعیین کرده است؛ به این صورت که فقط داروخانه‌های فیزیکی که مجوز فروش آنلاین دارو را دارند، منحصرا در سایت مخصوص به خود، می‌توانند فروش اینترنتی داشته باشند.
موسوی افزود: در نتیجه این شروط، پلتفرهای بزرگ فروش آنلاین، در عمل از چرخه حذف می‌شوند که البته برخی از آنها اکنون این کار را انجام می‌دهند.
او ادامه داد: به همین دلیل زمانی که دیجی‌کالا از طریق مذاکره و نامه‌نگاری به نتیجه‌ای نرسید، حدود سه هفته پیش، فروش آنلاین مکمل‌ها را آغاز کرد اما ظرف چند ساعت، دستور توقف فروش صادر شد؛ جای این پرسش باقی است که چرا دیگر پلتفرم‌ها ماه‌هاست در حال فروش این مکمل‌ها هستند و برخوردی با آنها صورت نمی‌گیرد؟
سختگیری‌ها با شرایط کرونا سازگار نیست
موسوی گفت: سخت‌گیری‌های موجود در حالی اعمال می‌شود که دیجی‌کالا بنا دارد فروش و تحویل محصولات از سوی خود داروخانه‌ها انجام شود؛ در واقع این فروشگاه فقط بستر عرضه آنها را فراهم می‌کند. در این شرایط، فروش با نظارت داروساز و کارشناس فنی داروخانه انجام خواهد شد و شرایط نگهداری نیز رعایت می‌شود.
مدیر روابط عمومی دیجی‌کالا بیان کرد: با وجود این، سازمان غذا و دارو همین شرایط را نیز غیرقانونی می‌داند که به نظر می‌رسد چنین ممنوعیتی با شرایط کرونا منطبق نباشد؛ این موضوع، مردم را به سمت حضور بیشتر در داروخانه‌ها سوق می‌دهد که چنین مکان‌هاییی می‌توانند کانون شیوع این ویروس باشند.
تجارت نیوز